Ж.Ганболд: Даншиг наадмаар бөхчүүдийг сугалаа сугалуулж оноолтоор барилдуулна

Монголын анхдугаар Богд Өндөр гэгээн Занабазарын мэндэлсний 380 жилийн ойг тохиолдуулан 100 жилийн өмнө Их хүрээнд тэмдэглэдэг байсан Даншиг наадмыг сэргээж, Бурхны шашинтай Монгол туургатнуудын эв нэгдлийн баяр болгон тэмдэглэхээр зорьж буй. Энэхүү даншиг наадмаар 256 бөх барилдаж, гурван насны хурдан морьдын уралдаан зохион байгуулахаар төлөвлөөд байгаа аж. Тус наадмын талаар Нийслэлийн Биеийн тамир спортын газрын дарга Ж.Ганболдоос тодрууллаа.

-Даншиг наадам хэдэн өдөр үргэлжлэх вэ. Наадам зохион байгуулах бэлтгэл ажил хэр явагдаж байгаа талаар тодруулаач?

-Монголын бурхны шашны сүм хийдүүд, Нийслэлийн Засаг даргын тамгын газартай хамтран “Найрсаг Улаанбаатар” хөтөлбөрийн хүрээнд “Даншиг-Хүрээ цам” наадмыг хурдан морины уралдаан, үндэсний сурын харваа, үндэсний бөхийн барилдааныг энэ сарын 08-09-ний өдрүүдэд Хүй долоон худагт зохион байгуулна. Ажлын хэсгийн хуралдаанаас гишүүдийн ажил үүргийн хуваарийг тогтоон, гарын даа, ерөнхий цэц, хөлийн цэц, засуул, бөх тайлбарлагч, эмчийг томилон ажиллуулахаар болсон.

-Үндэсний бөхийн барил­даан хэчнээн бөх барилдах. Цолны асуудлыг хэрхэн шийдэж байгаа бол?

-Барилдаанд нийт 256 бөх төрийн наадмын цол, зэргийг харгалзахгүйгээр сугалаагаар барилдах болно. Монголын бурхан шашинтны төв гандан тэгчэнлин хийдийн тэргүүн Хамбын шийдвэрээр түрүүлсэн бөхөд Даншгийн Арслан, үзүүрлэсэн бөхөд Даншгийн Заан, зургаа давсан бөхөд Даншгийн чимэгтэй Начин, тав давсан бөхөд Даншгийн Начин цолыг тус тус олгож үнэмлэх, тэмдгийг гардуулна. Гэхдээ энэхүү олгосон цол, чимэг нь зөвхөн “Даншиг-Хүрээ цам” наадамд л хүчин төгөлдөр үйлчилнэ.

-Барилдах бөхийн бүртгэл хэзээ, хаана болох вэ?

-Үндэсний бөхийн барил­даанд барилдах бөхчүүдийг энэ са­рын 07-ны өдрийн 09:00-18:00 ца­гийн хоорондЧингэлтэй дүүр­гийн Биеийн тамир, спорт хороо­ны байр /хуучнаар Хоршоо­лол нийгэмлэг/-нд бүрт­гэх бөгөөд бүртгэлийг 256 бө­хөөр тасалбар болгож хаана. Улсын чанартай бөхийн барилдаан шиг цолтой бөх нэмж бүрт­гүү­лэх бол залуу бөхчүүдийг ха­саад барилдуулдаг зүйл гар­гах­гүй. Түрүүлж ирээд бүртгүүл­сэн 256 бөхийг л барилдуулах бол­но. Мөн бүртгэлийн үеэр нэгийн давааны сугалааг барилдах бөхөөр биечлэн сугалуулж оноолтыг хийх тул барилдах бөхчүүд өөрийн биеэр ирж бүртгүүлэх шаардлагатай. Аймгууд болон дүүргүүд барилдах бөхчүүдийнхээ мэдүүлэг /Тамга, тэмдэг, гарын үсгээр баталгаажсан/-ийг энэ сарын 06-ны өдрийн дотор багтааж нийслэлийн Биеийн тамир, спортын газарт ирүүлэх хэрэгтэй.

-Тэгвэл барилдаанд улсын цол хамаарахгүй сугалаа сугалуулж оноолтоор барил­дуулна гэсэн үг үү? 

–Бөхийн барилдааны 2-7-гийн даваа бүрт барилдах бөхчүүдийн сугалааг сугалуулж оноолтыг хийж барилдуулах бөгөөд сугалах дарааллыг тогтоохдоо тухайн даваанд барилдах бөх ижил тоо сугалсан бөхтэйгээ барилдана. Тухайлбал, 10-ын тоог сугалсан бөх мөн 10-ын тоо сугалсан бөхтэйгээ барилдана. Түрүүлсэн бөхөд алтан медаль, үзүүрлэсэн бөхөд мөнгөн медаль, их шөвөгт үлдсэн бөхчүүлд хүрэл медаль тус тус олгоно. Түүнчлэн  “Даншиг-Хүрээ цам” наадмын үндэсний бөхийн барилдааны даваа бүрт мөнгөн шагналыг олгоно.

-Наадмын хурдан морины уралдаанд хэдэн нас уралдах вэ. Бүртгэлийг хэзээ явуулахаар төлөвлөж байгаа?

-Хурдан моринд азарга, их нас, соёолон насны цэвэр цусны монгол морь, жороо морины уралдаан болно. Бүртгэлийг энэ сарын 07- ны өдөр Хүй долоон худагт хийнэ. Дашрамд дуулгахад, эрлийз морьдыг уралдуулахгүй. Учир нь даншиг наадамд эрлийз морь уралдуулдаг уламжлал байгаагүй.

-Сурын харвааны бүртгэл хаана болох вэ?

-Үндэсний сурын харваанд оролцох харваачдыг Төв цэнгэлдэх хүрээлэнгийн баруун талын Сурын талбайд энэ сарын 07-ны өдөр бүртгэнэ. Сурын харваанд спортын цол тэмдгийг нь гардуулах болно.