АМГ-ын Кадастрын хэлтсийн дарга Н.Чинбаатар, хуулийн хэлтсийн дарга С.Дашдаржаа нарыг 108 лицензийн хэрэгт буруутган АТГ-аас шалгаж байна. Уг нь бид өнгөрсөн тавдугаар сард энэ хэргийн талаар хангалттай мэдээлж байсан.
Тодруулбал Ашигт малтмалын газраас 2010 онд олгосон хайгуулын 145 тусгай зөвшөөрлөөс 91-ийг нь буруу замаар олгосон байна гэж үзээд Авлигатай тэмцэх газраас шалгаж эхлээд байсан юм. Үүнээс хамгийн их анхаарал татсан зүйл нь 91 хайгуулын лицензийн хэрэгт Нийслэлийн захиргааны хэр гийн шүүгчдийг татан шалгаж байгаа гэх хэрэг нийгэмд нэлээд дуулиан дагуулсан юм. Учир нь АМГ-ынхан 2010, 2011 онд сонгон шалгаруулалтгүйгээр, хууль бусаар 108 тусгай зөвшөөрөл олгосон аж. Гэтэл удалгүй АМГ-аас 91 тусгай зөвшөөрлийг хүчингүй болгох шийдвэр гарч байсан байна.
Уг шийдвэрт эгдүүцсэн уул уурхайн компанийн эзэд Нийслэлийн Захиргааны хэргийн шүүхэд гомдол гаргаж байсан юм. Хамгийн гол нь тус шүүхийнхэн 91 тусгай зөвшөөрлийг сэргээж, нэхэмжлэгч талд ашигтай шийдвэр гаргасныг эх сурвалж тухайн үед өгүүлж байсан билээ. Түүнчлэн АМГ-ын эрх бүхий албан тушаалтан болон уул уурхайн компанийн захирлууд, Нийслэлийн Захиргааны хэргийн шүүхийн шүүгч нартай холбоотой асуудалд эрүүгийн хэрэг үүсгэн Улсын Ерөнхий прокурорын дэргэдэх Мөрдөн байцаах албаныхан ажлын хэсэг байгуулан шалгаж байгаад нэг үе нам гүм болсон юм. Тухайн үед холбогдох албаны хүмүүс энэ хэргийг эрс няцаан үгүйсгэж байв.
Тэгвэл өнөөдөр дээрх нэр бүхий хоёр даргыг 108 тусгай зөвшөөрлийн жагсаалтад багтсан хайгуулын “ХВ-015177” дугаартай тусгай зөвшөөрлийг ашиглалтын зөвшөөрөл болгож бусдад шилжүүлсэн гэх хэрэгт буруутгагдаад байгаа юм. Энэхүү хайгуулын тусгай зөвшөөрөл нь Өмнөговь аймгийн Гурван тэс сумын нутагт байрладаг талбайнх юм. Уг нь энэ тусгай зөвшөөрлийг гурван шатны шүүхээс хүчингүй болгож байжээ. Гэтэл өнгөрсөн тавдугаар сард эл зөвшөөрлийг ашиглалтын зөвшөөрөл болгон нэр бүхий компанид олгосноор уг дуулиан дэгджээ. Анх АМГ-аас 2009 онд дээрх компанид дугаар бүхий тоот дээр 960.33 га талбайд хайгуулын зориулалтаар олгож байсан тусгай зөвшөөрөл аж. Гэтэл АМГ-аас тус компанийн анх хайгуул хийсэн тусгай зөвшөөрлийг нь хүчингүй болгож мөн дээрх 960.33 га талбайн нэг хэсэгт нь буюу 350.13 га талбайд нь ашиглалтын зөвшөөрөл олгосон аж.
Тиймээс тус компани Захиргааны хэргийн шүүхэд гомдол гаргасан байна. Гэтэл Н.Чинбаатар Захиргааны хэргийн шүүхэд дээрх компанийн гаргасан гомдлыг хүлээн зөвшөөрсөн утгатай тайлбарыг өгчээ. Учир мэдэх хүмүүсийн ярьж буйгаар хайгуулын тусгай зөвшөөрлийг ашиглалт болгохын тулд заавал Эрдэс баялагийн мэргэжлийн зөвлөлийн хурлаар оруулдаг гэнэ. Өөрөөр хэлбэл тус газрын мэргэжлийн зөвлөлийн хурлаар хэлэлцүүлэгт ороогүй гэсэн үг. Мэдээж Н.Чинбаатарын хашиж буй алба нь АМГ-т хамгийн их эрх мэдэл, эрэлттэй албан тушаал гэдгийг тус газар ажилладаг хүмүүс хэлж байсан юм.
Тухайлбал ашигт малтмалын хайгуулын болон ашиглалтын тусгай зөвшөөрлийг олгох, тусгай зөвшөөрлийн хугацааг сунгах, шилжүүлэх, барьцаалах, цуцлах болон зураг зүйн бүртгэлд бүртгэх зэрэг ажлууд бүгд түүний гарын үсэгтэйгээр шийдэгддэг аж. Анх л Н.Чинбаатарыг ажлаа авч байх үед нь тус газрын албан хаагчид “Сувилагчийн сургууль төгссөнийг нь мэдэх юм байна. Харин сувилагч хүн кадастарчин болж болдог байх нь” гэж байж. Уг нь энэ албан тушаалыг арвин туршлагтай нэлээд мэдрэмжтэй хүний хийх ажил гэдгийг олон хүн нотолж байсан. Учир нь кадастрын алба гэдэг нь дурын нэгэн эмч хүний хийгээд байх ажил биш.
Товчхондоо рестораны зохион байгуулагч байсан хүн эл албанд хэр удаан тэсэхийг харах л үлдэх шив гэсэн яриа тухайн үед гарч байсан тухай бид мэдээлж байсан.Мэргэжлийн хүмүүсийн сонирхлыг татсан гол сэдэв нь мөнгө үнэртсэн газрын чухал албаны даргаар Н.Чинбаатарыг яагаад томилов гэдэг асуудал ч яригдаж байв. Эзэндээ халтай эл албан тушаал өмнөх даргаа хүртэл аавынд морилуулж байсан түүхтэй.
Тэгэхээр энэ алба ямар их хэмжээний мөнгө олдог “чухал” болох нь ойлгомжтой. Нэг жил хүрэхгүй хугацаанд Н.Чинбаатар дарга ийм хурдан “золигт” гарах байсан гэж үү гэх хүн ч байгаа юм. Ямартай ч хэрэг хэрхэхийг харах л үлдэх шив. Тэгэхээр АМГ-ын Кадастарын дарга Н.Чинбаатар АТГ-т юуны учир шалгагдаж байна вэ.
Р.САРУУЛ
ӨГЛӨӨНИЙ СОНИН