Өглөө.мн Шинэ өглөө, Шинэ мэдээлэл
Уртын дуучин Б.Батцэцэглэнтэй ярилцлаа.
-Хамгийн сүүлд уртын дуучин Б.Алтанжаргалтай хамтран “Сүнжидмаа” дууг дуулсан байсан. Харин сүүлийн үед ямар уран бүтээл дээр ажиллаж байна вэ?
-“Сүнжидмаа” хэмээх дууг ардын дуучин Б.Алтанжаргалтай хослон дуулсан байгаа. Бидний мэдэх нь цөөн хэдэн бадаг боловч, энэ дуу хорь гаруй бадаг байдаг юм билээ.
Одоогоор хөгжмийн зохиолч Б.Чинбат ахын намар болох тоглолтод амьд хөгжимтэй дуулахаар зэхэж байна. Мөн бодож төлөвлөсөн уран бүтээлүүд дээрээ ажиллана. “Уртраг жаран”, “Навчтай мод” зэрэг цөөнгүй ардын болон уртын дууг сэргээн дуулсан. Энэ дуунуудаа дүрсжүүлж ард түмэндээ хүргэнэ гэсэн бодолтой байгаа даа.
-Хамгийн анхны уран бүтээлээ хэзээ гаргаж байв даа?
-Би 2013 онд, гавьяат жүжигчин Ц.Чулуунцэцэг багшийн минь дуулж олон түмэнд хүргэсэн соёлын гавьяат зүтгэлтэн, Төрийн соёрхолт, яруу найрагч Долгорын Нямаа гуайн шүлэг, Галтайн Балжинням гуайн аялгуу “Тэмээний дэргэд дуу дуулахад” хэмээх сайхан дууг дуулсан. Энэ миний хамгийн анхны дүрсжүүлсэн дуу юм л даа. Дараа нь “Талын таван толгой”, мөн ардын хэв маяг бүхий “Учирсан зүг” хэмээх нийтийн дууг дуулсан.
-Хэдийнээс дуулж эхлэв. Ер нь яагаад ардын болоод уртын дууг сонгон дуулах болсон юм бэ?
-Миний аав болон эмээ их сайхан дуулдаг. Аав минь сумынхаа сургуульд дуу хөгжмийн багшаар ажилладаг. Харин уртын дууг дуулах үндэс суурийг тавьж өгч, хөтөлж оруулсан хүн бол миний эмээ юм. Анх намайг наймдугаар ангид орсон жил эмээ минь уртын дуу зааж өгсөн л дөө. Яг тэр үед манай суманд “Хасбанк”-ны нээлт болж, театр дээр урлаг соёлын тоглолт, өдөрлөг болдог юм байна. Эмээгээ дагуулаад л яваад очлоо. Харин тэрхүү өдөрлөгт азтан шалгаруулж, би касио хөгжим хожсон шүү. Ингэж эмээ бид хоёр хөгжимтэй болж, их баярлаж билээ. Хөгжимтэй болсных уртын дуугаа улам л мэрийж сурах болсон. Эмээ минь хажуудаа суулгачихаад “За одоо дуул” гээд л хэлнэ. Хамгийн анх “Идир жинчин” хэмээх уртын дууг эмээ минь зааж өгсөн. Говь, тэмээ, жинчдийн тухай өгүүлдэг дуу юм. Хүүхэд байсан болоод ч тэр үү уртын дуу сурах амаргүй байсан шүү. Тухайн үед төвөгтэй санагддаг байлаа. Эргээд бодоход уртын дуугаа ойлгодоггүй байж. Харин сүүлдээ уртын дуундаа дуртай болж, улам шимтэн, шинэ дуунууд суръя гэж эмээгээ тэвдүүлэх болсон доо. Харин дараа нь “Саран хөхөө” театрын уртын дуучин, Монгол Улсын соёлын тэргүүний ажилтан Цэрэндэжид хэмээх сайхан эмэгтэйн шавь нь болсон. Багш минь надад олон ч дуу зааж өгсөн дөө.
-Улмаар СУИС-ийн уртын дуучны ангид элсэн орсон уу?
-Яг үнэндээ дуучин болно гэж боддоггүй байсан юм. Барилгын архитектурч болно гэсэн бодолтой, сонирхолтой байсан л даа. Харин Ардын богино дуу дуулаачдын улсын уралдаанд оролцсоноороо дуучин болохоор эргэлт буцалтгүй шийдсэн л дээ. Учир нь би тэрхүү улсын уралдааны хоёрдугаар байрт орсон юм. Гэтэл манай тойргоос нэр дэвшсэн Л.Одончимэд агсан тэрхүү уралдааныг үзчихээд “Хэрэв зээ, чи дуучин болох юм бол, сургалтын төлбөрийг чинь даана” гэдэг юм байна. Энэ нь надад их том боломж шиг санагдсан. Ингээд л Соёл урлагийн их сургуулийн босгыг алхаж байлаа.
-Хэн гэдэг багшийн удирдлагад хичээллэж байв. Багшийнхаа тухай яриач?
-Үндэсний их баяр наадмынхаа өмнөхөн Монгол Улсын гавьяат жүжигчин цолоор энгэрээ мялаасан Б.Батболд багшийнхаа шавь нь болж байлаа. Манай багшийн нэг онцлог байдаг. Тэр нь тухайн хүний онцлогийг гаргаж, өөрийг нь өөрөөр нь хөгжүүлэх. “Чи энийг яг ингэж хий. Энэ сард энэ гурван дууг л сур” гэж хэлдэггүй. Харин ерөнхий суурийг нь тавьчихаад “Чи юу дуулмаар байна тэрийгээ дуул” л гэнэ. Ер нь багшийнхаа хажууд сайн дуулж байгаад, сургуулиа төгсөөд багшгүй болчихоороо яг өмнөх шигээ байж чадахгүй тохиолдол гардаг юм байна л даа. Багш минь үүнд сургахгүй байхыг эрмэлздэг байж дээ гэж бодогддог юм. Үүнээс гадна хувь хүн талаасаа бидэнд их үлгэр, дуурайл болдог. Тиймдээ ч багшаараа бахархдаг даа.
Манай багшийн үед жилдээ ганц нэгхэн уртын дуучин, зарим жилдээ төгсөлтгүй байх үе ч байсан юм билээ. Харин бидний үед уртын дуучнаар сурах хүсэлтэй залуус их болсон юм шиг санагддаг. Манай анги гэхэд л хорь гаруй хүүхэдтэй байлаа. Ямартай ч багшийн минь ач гавьяагаар чадварлаг сайн дуучид төрсөн гэж боддог. Бүгд л орон нутгийнхаа театруудад мөн чөлөөт уран бүтээлч хийн тус тусын уран бүтээлээ туурвиж байна.
Үргэлжлэлийг энд дарж уншина уу
