Монголын Үнэт цаасны арилжаа эрхлэгчдийн холбоо Эрдэнэс Таван толгойн 1072 ширхэг хувьцаанаас иргэд ашиг нэхэж болох тухай өмнө нь мэдэгдсэн. Харин саяхан хувьцааны ногдол ашиг хэд байх боломжийн талаар судалгаа хийжээ. Энэ талаар тус холбооны тэргүүн Б.Өлзийбаяртай ярилцлаа.
-Сүүлийн үед Эрдэнэс Таван толгойн иргэн бүрт олгосон 1072 ширхэг хувьцаа “биежлээ”, “амиллаа” гэсэн мэдээ гарч байна. Танай байгууллага мэргэжлийн байгууллагын хувьд энэ бүхнийг хэрхэн дүгнэж байна?
-УИХ-ын тогтоолоор 2011 онд иргэн бүрт Эрдэнэс таван толгойн 1072 ширхэг хувьцаа үнэгүй олгох шийдвэр гарсан. Гэтэл өнөөг хүртэл энэ шийдвэр хэрэгжсэнгүй найман жилийн нүүр үзэж байна.
-Яагаад хэрэгжсэнгүй гэж?
-Хувьцаа гэдэг чинь наад зах нь ашиг хүртдэг. Дээр нь арилжих, өвлүүлэх эрхтэй байдаг байхгүй юу. Гэтэл өнөөдөр танд тийм эрх байна уу, байхгүй байгаа биз дээ.
-Найман жилийн хугацаанд нэр дээрээ 1072 хувьцаатай хүн нас барсан бол өв залгамжлагч нь авч болохгүй юу?
-Одоогийн мөрдөж байгаа дүрэм журмаар болохгүй.
-Тэр хувьцааг хэн авах вэ?
-Төрд очно. Найман жил болж байхад энэ компани хөрөнгийн бирж дээр гарсангүй, иргэддээ тарааж өгсөн хувьцаа нь арилжаанд орсонгүй.
-Иргэд энэ хувьцаанаас ашиг хүртэх боломжтой юу?
-Маш их боломж бий. Дэлхийд эхний тавд орох энэ ордоос хангалттай цөөхөн монголчууд хангалттай ашиг хүртэх боломжтой.
-Би өөрийгөө хувьцаатай хүн гэж тооцох уу?
-Уг нь бол хувьцаатай. Үнэт цаасны зах зээлийн тухай хуулиар үнэт цаасны эзэмшлийг бүртгэдэг цорын ганц байгууллага нь Үнэт цаасны төвлөрсөн хадгаламжийн төв гэдэг байгууллага бий. Энд иргэдийн эзэмшиж байгаа бүх хувьцаа бүртгэлтэй. Гэтэл нөгөө хувьцаа гаргасан компани нь бүртгэлгүй болохоор хувьцаа өгөөжөө өгөхгүй байгаа юм. Хувьцаанаас өгөөж авах олон арга бий. Эхний ээлжинд үнэ хямдарсан үед аваад өссөн үед зарж ашиг олж болно.
-Монгол хувьцааны ийм жишээ байна уу?
-Байна. 2016 оны дундуур нүүрсний үнэ өсч эхэлсэн. Орон нутгийн жижиг Таван толгойн уурхай гэж байдаг. 51 хувь нь төрийн өмч.
-Том Таван толгойтой харьцуулахад ямар орд вэ?
-Хаана ч хүрэхгүй Таван толгойн бүлэг ордын бараг нэг хувь дээр нь ажиллагаа явуулж байгаа.
-Энэ компани юугаар давуу талтай вэ?
-Өнгөрсөн жилийн өдийд жижиг Таван толгойн нэг хувьцаа 4800 орчим төгрөг байсан. Өнөөдөр нүүрсний үнэ өсөөд компанийн үнэлгээ өсөөд ирэхээр нэг хувьцаа нь арван мянган төгрөг давчихлаа. Хувьцаат компани гэдэг чинь ийм байдаг байхгүй юу. Энэ компанийн давуу тал нь биржээр нээлттэй хувьцаагаа зарж байгаа учраас хувьцаа эзэмшигчид ашиг хүртээд байгаа юм. Энд хувьцааны үнийн зөрүүгээс ашиг хүртэж байна. Мөн компани ашигтай ажилласан тохиолдолд хувьцаанаасаа ашиг хүртэнэ.
-Жижиг Таван толгой ашиг тараасан уу?
-Саяхан хувьцаа эзэмшигчдийнхээ хурлыг хийгээд өнгөрсөн онд 141 тэрбум төгрөгийн ашигтай ажилласан гэдгээ зарласан. Цэвэр ашгийнхаа 90 хувийг хувьцаа эзэмшигчдэдээ тараах шийдвэр гаргасан. Нэг ширхэг хувьцаандаа 2410 төгрөг тараана. Та арван мянган төгрөгөөр авсан ч 24 хувийн ашиг авлаа. Аль ч банк танд ийм хүү амлахгүй биз дээ. Нийгэм эх орныхоо байгалийн баялагаас ийм замаар ашиг хүртдэг.
-Эрдэнэс Таван толгойгоос яаж бид ингэж ашиг хүртэх вэ?
-Хөрөнгийн биржээр л хувьцаа гаргахад болчихно.
-Яагаад Эрдэнэс Таван толгой хувьцаагаа бирж дээр гаргахгүй байна?
-Улс төрөөс дэндүү их хамааралтай байна. Ашгийг нийгэмд биш өөр хэн нэгэнд хүртээх гээд байх шиг байна. Нүүрсний үнэ өсч байгаа энэ үед ард иргэдээ бодоод хувьцаагаа гаргах хэрэгтэй. Үнийн өсөлт байнга биш.
-Ерөнхийлөгч Х.Баттулгатай уулзахдаа энэ компанийнхан 460 тэрбум төгрөгийн ашигтай ажилласан гэж мэдээлсэн. Харин бидний мянган хувьцаанд гурван мянган төгрөг өгөх боломжтой гэсэн.
-Би тэр тоог сайн ойлгохгүй байгаа юм. Компанийн удирдлага ямар хэмжээний ногдол ашиг хуваарилахыг шийднэ. Арай ч мянган хувьцааны ашиг гурван мянган төгрөг биш л дээ. Ашгаа зуун хувь тараана гэвэл 15 тэрбум ширхэг хувьцааны нэг хувьцаанд 30 гаруй төгрөг ногдоно. Нэг иргэнд 30 гаруй мянган төгрөг ногдоно.
Үргэлжлэлийг энд дарж уншина уу