Өглөө.мн Шинэ өглөө, Шинэ мэдээлэл
ХХААХҮЯ-ны ЖДҮ-ийн газрын бодлого зохицуулалтын хэлтсийн дарга Б.Гэрэлзаяатай ярилцлаа.
-Жижиг, дунд үйлдвэрлэлийг хөгжүүлэх санд энэ жил улсын төсвөөс мөнгө суулгаагүй учраас аж ахуйн нэгжид зээл өгөх боломжгүй байдал үүссэн гэсэн. Ямар нөхцөл байдал бий болоод байна вэ?
-Энэ жилийн хувьд ЖДҮ-ийг дэмжих санд улсын төсвөөс мөнгө тавигдаагүй. Тиймээс одоогоор ЖДҮ дэмжих сангаас гарсан зээлийн эргэн төлөлтөөс тодорхой хэмжээний санхүүжилтээ аваад явж байна. Энэ оны хувьд “Ковид-19” цар тахлын нөлөөгөөр эргэн төлөлт тасарсан байдалтай байна. Тодруулбал, оны эцэс гэхэд 50,4 тэрбум төгрөгийн эргэн төлөлтийг ЖДҮ хөгжүүлэх санд төвлөрүүлэхээр төлөвлөсөн боловч, одоогийн байдлаар 16 орчим тэрбум төгрөгийн эргэн төлөлтийн гүйцэтгэлтэй явж байна. Тэгэхээр яг одоогооор 30 гаруй тэрбум төгрөг дутсан байдалтай байна. Тиймээс манайхаас Сангийн яаманд хүсэлт хүргүүлсэн. ЖДҮ санд дутаад байгаа мөнгийг шийдэж өгөөч ээ гэдэг саналаа хүргүүлсэн боловч төсвийн тодотголоор шийдэж өгсөнгүй. Манайхаас 2021 оны төсөвт 90 тэрбум төгрөгийг ЖДҮ санд суулгах хэрэгтэй гэдэг саналыг хүргүүлсэн байгаа. Цаашдаа ямар шийд гарахыг мэдэхгүй, хүлээлтийн байдалтай байна.
-Одоогоор хичнээн аж ахуйн нэгж зээл авах хүсэлт өгөөд байгаа вэ?
-Энэ оны хувьд аж ахуйн нэгжүүдээс 1200 гаруй төсөл хүлээж авсан. Энэ нь нийтдээ 200 гаруй тэрбум төгрөгийн төслүүд байж байгаа. Бид нар энэ төслүүдээс сонгон шалгаруулалт хийгээд 50,4 тэрбум төгрөгийн төслийг санхүүжүүлэх боломжтой гэж үзэн материалыг нь хүлээж авч тооцсон. Гэвч одоо төвлөрсөн эргэн төлөлт нь ердөө 16 тэрбум төгрөг л болчихоод эдгээр аж ахуйн нэгжүүддээ зээл өгөх боломжгүй байдал үүсээд байна.
-Хэрвээ сангийн яамнаас нааштай хариу өгөхгүй бол зээл хүсч материалаа өгсөн аж ахуйн нэгжүүдэд ямар хариу өгөх вэ?
-Төсөв мөнгө хүрэлцэхгүй боллоо гэдгээ аж ахуйн нэгжүүддээ хариу болгож хэлнэ дээ, өөр арга байхгүй.
-“Ковид-19” цар тахлын нөлөөгөөр эдийн засгийн хямралтай энэ үед ЖДҮ дэмжих санд улсын төсвөөс мөнгө суулгахгүй байгаа нь хэр оновчтой шийдвэр вэ?
-Мэдээж оновчгүй шийдвэр. Дэлхийн бусад улс орнуудад ковидын үед гаргаж байгаа шийдвэрүүдийг харахад харин ч жижиг, дунд үйлдвэрлэгчдээ дэмжиж, санхүүгийн эх үүсвэрүүдийг нь нэмэгдүүлж байхад манайх эсрэгээрээ хасч байгааг зөв шийдвэр гэж хэлэхэд хэцүү байна. Ажлын байрыг бий болгохоосоо илүү хадгалах зарчмыг олон улсад баримталж байна. Байгаа ажлын байрыг устгалгүй тэнд нь тодорхой нөхцөлийг нь хангаад хадгалж үлдэх нь чухал гэдэг чиглэлийг дэлхий дахин барьж ажиллаж байна. Үүнийгээ жижиг, дунд үйлдвэрлэлийн санхүүжилтийг нэмэгдүүлэх арга замаар хийж байна. Гэтэл манайд нэмэх нь битгий хэл хасаад байгаа нь өнөөгийн эдийн засгийн хүндэрсэн нөхцөл байдалд зохицохгүй шийдвэр болоод байна.
-Ковидын нөхцөл байдалтай холбоотойгоор ЖДҮ сангаас зээл авсан аж ахуйн нэгжүүд эргэн төлөлтийг нэмэгдүүлэх боломж байхгүй байгаа юу?
-Тийм. Борлуулалт зогссон, гадагшаа гаргадаг экспорт нь зогссон, эсвэл түүхий эдийнх нь нийлүүлэлт тасалдсан ийм байдалтай байгаа аж ахуйн нэгжүүд олон байна.
Тийм учраас эргэн төлөлтөө хийх бололцоогүй болчихоод байна л даа. Дээр нь ХХАХҮ-ийн сайдын болон Засгийн газраас гаргасан шийдвэр бий. Энэ шийдвэр нь “Үндсэн зээлийн төлбөрөөс зургаан сарын хугацаагаар чөлөөлөх” тухай юм. Үүнтэй холбоотойгоор аж ахуйн нэгжүүдийн эргэн төлөлтөд тасалдал үүсчихээд байна. Иргэдийн дунд ЖДҮ сангийн зээлийг улсын төсвөөс мөнгө гаргаж иргэдэд зээл өгдөг гэдэг ойлголт түгээмэл байдаг. Ер нь бол 2018 оноос хойш манай сан улсын төсвөөс санхүүжээгүй. Энэ хугацаанд эргэн төлөлтөөр санхүүжүүлэлтээ хийж байсан.
Үргэлжлэлийг энд дарж уншина уу
