Их гүрний өрсөлдөөнд Монгол Улс оролцох ёсгүй

Дэлхийн томоохон гүрнүүдийн хооронд маргаан тасрахгүй байгаа энэ үед Монгол Улс үүнээс тойрч гарах нь хүндрэлтэй.

Украйны дайны сүүдэр Монголд тусаж байна

В.Путин хэсэгчилсэн дайчилгааны зарлигт гарын үсэг зурснаар ОХУ-ын зарим иргэд Монгол болон бусад боломжит хөрш орнууд руу цугтаж эхлэв. Мэдээж дийлэнх нь Буриад, Тува болон бусад субъектүүдээс ирсэн Монгол гаралтай оросын иргэд байна. Одоогоор ОХУ-ын хэдэн мянган иргэн Монгол Улсад орж ирж, Монгол болно. Шинэ дүрвэгсдийн хувьд хэдийгээр Монгол улс хөдөлмөр эрхлэлт, виз зэрэг үйлчилгээг үзүүлэхийн тулд чадах бүхнээ хийж байгаа ч цаашид “дүрвэгсдийн хямрал”-д өртөж болзошгүй юм. Европ дахь дүрвэгсдийн хямралтай адил дүрвэгсэд болон орон нутгийн оршин суугчдын шилжилт хөдөлгөөний улмаас зөрчилдөөн гарах магадлалтай юм. ОХУ-аас дүрвэн ирсэн гэж хэлж болох хүн Монгол иргэнийг хөнөөсөн хэрэг олон нийтийн хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр нилээдгүй шуугиан тарьсан бөгөөд цаашид улам олон асуудал үүсч, Монгол иргэдийн хэвийн амьдрал, нийгмийн баталгаанд нөлөөлж болзошгүй байна. Монгол Улсын Засгийн газар менежментийг чангатгаж, ажлын байраар хангахад чиглүүлж, виз, оршин суух зөвшөөрлийг чангатгаж, аюулгүй байдлыг хангаж, дүрвэгсдийн хямралаас Монгол Улсын иргэдийг хохироохгүй байх ёстой.

 

Давтан тагнуулын хэрэг

Өнгөрөгч өдрүүдэд Тайваний олон нийтийн сүлжээгээр Тайваний тагнуулын ажилтныг Монголын тагнуулын алба баривчлан шалгаж байгаа тухай мэдээлэл цацагдаж, Оросын хэвлэлүүд ч энэ мэдээг баталжээ. Тайваний тагнуулын хэрэг Монголд ил болж байгаа анхны тохиолдол биш бөгөөд долоон жилийн өмнө Ерөнхийлөгчийн Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөх, УИХ-ын гишүүний туслах нар мөн Тайваний тагнуул байсан нь тогтоогдож, ял сонссон. АНУ-ын тагнуулын ажиллагаа, АНУ Тайванийн нягт харилцаа, хамтын ажиллагаа зэргээс харвал үүнд итгэх үндэслэл болно, тэр дундаа Энэтхэгийн тагнуулч Мөнхбаяр нарын хэрэг энэ онд хурцаар яригдаж, Монгол улс тагнуулын үйл ажиллагаа явуулах диваажин болсон бололтой. Дэлхийн их гүрнүүд төдийгүй бусад улс орнуудын тагнуулын албад бүгд л Монголд ололт амжилт гаргахыг хүсдэг. Энэ нь тусгаар тогтносон улс орны хувьд тэвчихийн аргагүй зүйл. Үүнийг хатуу таслан зогсоож, иргэдэд тайлбар өгөх ёстой. Үүний зэрэгцээ Монголын тагнуулын алба хууль нь хатуу гэдгийг улс орон, нийгэмд тунхаглах хэрэгтэй.

Мал аж ахуйн цахилгаан станцуудын биологийн хямрал

Монгол бол 67.3 сая гаруй малтай, мал аж ахуйн томоохон орон. Үүний зэрэгцээ Монголын хоцрогдсон мал аж ахуйн анагаах ухаан, биотехнологи энэ том мал аж ахуйтай орны хөгжлийг хязгаарлаж байна. Хэвлэл мэдээллийн хэрэгслүүдээр АНУ идэвхтэй ажиллаж байна. Монгол Улстай “био” аюулгүй байдлын чиглэлээр хамтран ажиллаж байна. Тарваган тахал зэрэг зоонозын вирусийн судалгааг хамтран хийж, Монголд биологийн туршилтын төвүүдийг олноор байгуулахыг эрмэлзэж байна. Мөн Монгол Улсын Эрүүл мэндийн яамнаас АНУ-ын цэргийн биологийн лабораторитой хамтран ажиллах талаар мэдээлэл хийлээ. Гэсэн хэдий ч биологийн лаборатори аюулгүй эсэх, Монголын эмнэлгийн эмзэг орчин уналтад орох зэрэг эрс тэс нөхцөл байдлыг даван туулж чадах эсэх нь маргаантай хэвээр байна. Дэлхийн 2-р дайны үед Монголын ард түмэн Японы удаа биологийн туршилтад орж, гүн хавчигдаж байсныг мартах ёсгүй. Лабораторитой холбоотой асуудлаас гадна нийтийн хямрал их байна. Мал аж ахуй хөгжсөнтэй харьцуулахад иргэдийн аюулгүй байдлын асуудал нэгдүгээрт тавигдаж байна.

ШХАБ

Монгол Улс нь Хятад, Оросын дунд оршдог, геополитик нь маш эмзэг. Сүүлийн жилүүдэд АНУ-аас Монгол Улсад үзүүлэх дэмжлэг, ялангуяа Улаанбаатар хотын цэвэр усны нөөцийг нэмэгдүүлэх дэмжлэг тасралтгүй нэмэгдсээр байгаа нь Улаанбаатар хотын иргэдийн усны асуудлыг шийдэж чадсан юм. Үүний сацуу Монгол дахь Хятад, Оросын нөлөө тэр дундаа Хятад тэргүүтэй ШХАБ-ын нөлөө тэлсээр байна. Монгол Улс хамгийн анхны ажиглагч орнуудын нэг байсны хувьд ШХАБ-тай үргэлж нягт харилцаатай байсаар ирсэн. Энэ удаагийн ШХАБ-ын дээд хэмжээний уулзалтад Ши Жиньпин дахин Монгол Улсыг бүрэн эрхт гишүүнээр элсүүлэхэд бэлэн байна гэсэн урилга ирүүлсэн. Үүний зэрэгцээ Путин Хятад-Монгол-Оросын байгалийн хийн хоолойн “Сибирийн хүч 2” төслийг идэвхтэй сурталчилж байгаа нь Монголын эдийн засагт их хэмжээний ашиг авчрах болно.

УИХ-ын гишүүн Энхбаярын  хэлсэнчлэн “Монгол Улсыг “дайн”-д оруулах нь хэнд ашигтай юм бэ? Энэ нь мэдээж Монголд сайнгүй, Монголын ард түмэнд ч ашиггүй. Бид олон талт гадаад харилцааг хөгжүүлж энх тайвныг эрхэмлэгч бодлого баримталж байна. Монгол Улсын төрийн тэргүүн, Их Хурал, Засгийн газар энэхүү бодлогыг нэг цонхоор амжилттай хэрэгжүүлсэн нь олон улсын хамтын нийгэмлэгт ойлгогдсон. Өнөөгийн Монгол бол том гүрнүүд өөрсдийн ялалтыг тунхаглахын төлөө тэмцэлдэж байгаа улс. Үүний зэрэгцээ дайны дүрвэгсэд, биологийн орчин, тагнуулчид Монгол Улсад урьд өмнө хэзээ ч байгаагүй аюулгүй байдлын эрсдэлийг авчирлаа. Монгол Улсыг доройтуулж буй эдгээр үйлдлүүдийг Монгол Улс хатуу чанга барьж, таслан зогсоох ёстой. Үүний зэрэгцээ илүү их ашиг олохын тулд гадаад бодлогыг уян хатан ашиглаж Их гүрнүүдийн тоглоомд Монгол улс өөрт ашигтай байдлыг бий болгох ёстой.

 

Б.Бархас