Өглөө.мн Шинэ өглөө, Шинэ мэдээлэл
Ардчилсан Намаас Ерөнхийлөгчийн сонгуульд нэр дэвшигч Ц.Элбэгдорж санаачлагч, бүтээгч иргэд, сонгогчидтойгоо өнөөдөр соёлын төв өргөөнд уулзлаа. Уулзалтад Хөдөлмөрийн сайд Я.Санжмятав, нийслэлийн ИТХ-ын дарга Д.Баттулга нар оролцож үг хэлэв.
Сайн санаачилга бүрийг дэмжих нь Ерөнхийлөгчийн ажил гэж боддог
Хөдөлмөрийн сайд Я.Санжмятав хэлэхдээ “санаачлагч, бүтээгч хүмүүстэйгээ уулзаж буй Ерөнхийлөгчдөө талархаж байна. Монгол Улсын ардчилсан Ерөнхийлөгч маань хүмүүст эрх, эрх чөлөө өгөх, төрөөс үзүүлдэг дарамтыг арилгахын төлөө ажилласан. Юм хийдэг, бүтээдэг иргэдээ дэмжихээр Хөдөлмөрийн яам хүртэл байгуулахыг санал болгосон юм. Бас жижиг, дунд үйлдвэрлэлийг хөгжүүлэх мэргэжилтэй ажилчдыг бэлтгэхэд анхаарч, тоног төхөөрөмжийг нь хүртэл гаднаас оруулж ирэхэд татвараас чөлөөлүүлэх саналыг Ерөнхийлөгч тавьж байлаа. Зээлийг дээгүүрээ хуваагаад авдгаа боль, бүтээгчдэд өг гэдэг шаардлага тавьж байв. Жижиг, дунд болон өрхийн үйлдвэрлэл эрхлэгчид ээ, ажилтай, орлоготой Монголын төлөө ажиллаж ирсэн Ерөнхийлөгчөө дэмжижцгээе” гэлээ.
-1990 оноос иргэдийн санаачилга маш идэвхтэй өрнөж эхэлсэн. Одоо надад хүмүүс “Та дэмжихгүй байж болно, битгий саад болоорой” гэдэг. Хотын шинэ удирдлага санаачлагч, шинийг сэдэгч, бүтээгчдээ бүх талаар дэмжиж байгаа. Хамтран ажиллаж байсан хүний хувьд би Ерөнхийлөгч маш олон зүйлийг санаачилж, зарлиг шийдвэр гаргаж байсныг сайн мэднэ. Тиймээс Ерөнхийлөгчдөө эхлүүлсэн ажлаа үргэлжлүүлэх боломж олгоцгооё гэж нийслэлийн ИТХ-ын дарга Д.Баттулга хэлэв.
Сонгууль өгөөгүй бол нэг өдрийн цалин хасдаг байя
Уулзалтад оролцсон санаачлагч, бүтээгч иргэд “Хүн эрхтэй болохоороо өөрийн эрхгүй хийх бүтээх эрмэлзэл төрдөг юм билээ. Хийж бүтээхийн зэрэгцээ бид хажуудаа байгаа хүмүүсийг өөрчилж, түүнд боломж олгож явах хэрэгтэй байна. Зээл олгоно гээд хууль, шийдвэрт сайхан үгнүүд байдаг ч банк дээр очоод өөр болж байна. Засгийн газрын ам ажил зөрдгийг болиулмаар байна. Хөгжлийн бэрхшээлтэй ч бууз, банш хийж, бас 40 хүүхдийн цэцэрлэг ажиллуулдаг. Энэ маань 40 ээж, 40 аавд ажил хийх боломж олгож байгаа гэж боддог. Зээл тусламж авахад минь туслаач, зээлийн хугацааг урт болгомоор байна. “Шинэ тосгон” хөдөлгөөн, хуримтлалын бүлгүүд ихээхэн санаачилгатай ажиллаж байна. Тэдгээрийн ажиллах эрх зүйн орчинг бүрдүүлж өгөөрэй. Хуримтлалын бүлгийг зарлиг гарган дэмжсэнд Ерөнхийлөгчдөө баярладаг шүү. Гэр хорооллын дахин төлөвлөлтөд хуримтлалын бүлгүүдийг оролцуулмаар байна. Чадавхтай төрийн бус байгууллагуудаар төрийн зарим ажил үүргийг гүйцэтгүүлмээр байна. Мэргэжилтэй ажилчин бэлтгэх ажлыг удьдын адил дэмжиж шаардлагатай бүх мэргэжлээр сургадаг болгоорой. Сонгууль өгөөгүй бол нэг өдрийн цалин хасдаг байя” хэмээн ярилаа.
Өөрт хэрэгтэй бус хүнд хэрэгтэй зүйл хийхийг аз жаргал гэж үзье
Нэр дэвшигч Ц.Элбэгдорж хэлэхдээ “Очсон газар, уулзсан хүмүүс бүр дэмжиж урам, эрч хүч өгч байна. Зарим хүн ингэж олон газраар явж уулзалт хийгээд ядарч байна уу гэж асуудаг. Би хүмүүсийн дэмжлэгт улам урамшиж, уяа сойлго нь тохирсон хурдны морь шиг сайхан байна. Эрч хүч, хурдтай ажиллах болно гэж хариулдаг.
Иргэдийнхээ санаачилгыг дэмжиж ажиллах хэрэгтэй байна. Сайн санаачилга бүрийг дэмжих нь Ерөнхийлөгчийн ажил гэж боддог. Та бүхэнд нэг үг хэлье. “Өөрт хэрэгтэй бус хүнд хэрэгтэй зүйл хийхийг аз жаргал гэж үзье” Цахиагийн Элбэгдорж гээд биччихээрэй.
Бидэнд ойлголтын зөрүү, зовлон жаргал бий. Гэхдээ бие биеэ илүү ойлгож бүтээж болж байна. Үүний жишээ болсон хуримтлалын бүлгүүдийн санаачилгыг би дэмждэг.
Би хүмүүст 3 зүйлийг хэлж байгаа. Улс орноо, ажил амьдралаа, гэр бүлээ бодож сонголтоо хийгээрэй гэж. Бид 100 жилийн өмнө оросоос бензин авч хэрэглэсэн. Өнөөдөр ч авсаар байна. Гэтэл бүр 1930 онд ӨАБНУ нүүрснээс бензин гаргаж хэрэглэж эхэлсэн. Герман 1940 оноос хэрэглэж байна. Өөрийн бензин шатахуунтай болчихвол манай бүтээгчдэд хэчнээн чухал билээ. Тиймээс УИХ, Засгийн газар, Ерөнхийлөгч үүнд үүний төлөө ажиллах болно. Цаг бас бага байна. 60 жилийн өмнө барьсан төмөр замаа өргөтгөөд барьчихвал одоогийнх шигээ 18 сая биш 100 сая, 200 сая тонн ачаа тээвэрлэх боломж бий. Монголоор дамжуулаад Хятад, Гонконгоос Европ руу ачаа хүргэхэд 2 долоо хоног шаарддаг. Далайгаар бол 2 сар. Хэчнээн их цаг хугацаа, хүч хөдөлмөр, хөрөнгө мөнгө хэмнэхийг та бүхэн маш сайн мэдэж байгаа. Үүнийг шийдэж чадаагүй нь мөнгөтэй холбоотой. Хариуцлагагүй хүнд найз нар нь, хөрш нь мөнгө зээлдэггүй шүү дээ.
Гадаад орнууд биднийг үйлдвэрлэгчдээ, бүтээгчдээ дэмжих юм байна гэж итгэж байна
Шинэчлэлийн Засгийн газар хоёрхон долоо хоногт 15 тэрбум долларын санал авлаа. Ямар учраас вэ гэвэл гадаад орнууд биднийг үйлдвэрлэгчдээ, бүтээгчдээ дэмжих юм байна гэж итгэж байна. Авлигатай сайн тэмцэж байгааг дэлхий харж байна. Сайн засаглал байна гэж тэд харж байна.
Үлдэгдэл 300 сая доллараараа жижиг, дунд үйлдвэрлэлийг дэмж гэж би Засгийн газарт чиглэл өгч байгаа. Сая орж ирэхдээ үйлдвэрлэгч бүтээгчдийнхээ хийж байгаа зүйлээс харлаа. Яаж дэмжих вэ гэдэг асуудал байна. Төр бол хамгийн том, хамгийн найдвартай худалдан авагч. Төсвийн хөрөнгөөр зөвхөн үндэсний үйлдвэрлэгчдийн бүтээгдэхүүн авах хэрэгтэй. Төсвийн нэг ч төгрөгийг гадаадын бүтээгдэхүүнд зарахгүй, дотоодоосоо авна. Улс орноо бодож сонгоорой гэсэн. Эдгээр асуудлыг шийдэх болно.
Бүтээгчид, санаачлагчид та бүхэн бол Монголын хамгийн том баялаг
Засгийн газрыг яамдын асуудлаа тавихад Хөдөлмөрийн яам л байгуулаарай, бусдыг өөрсдөө мэд гэж би хэлсэн. Хөдөлмөрчид, бүтээгчид, санаачлагчид та бүхэн бол Монголын хамгийн том баялаг. Тиймээс ийм хүмүүсээ мэргэшүүлье. Төр тусалъя. Ажлын байр гэж тоног төхөөрөмжийг хэлдэг. Гадаадаас оруулж ирэх тоног төхөөрөмжийг татваргүй болгоё гэж ярьж байгаа. Жагсаалт гаргасан. 1020 тоног төхөөрөмжийг тэр жагсаалтад оруулсан.
1 хувийн татвар луу шилжих болно
1.5 тэрбумаас доош орлоготой бол аж ахуйн нэгжид орлогын албан татварын хөнгөлөлт эдлүүлнэ. Гэхдээ төлдгөөрөө төлнө. Төлсөн татварын 10 төгрөг тутмаас 9-ийг нь буцааж өгнө. Нэг үгээр 1 хувийн татвар луу шилжих болно.
Орон нутаг хөгжүүлэх санд хуваарилах мөнгийг нэг хүнд оногдох байдлыг харгалзах болно. Тэгэхгүй бол говийн хүн цөөтэй нэг аймаг, нийслэлийн Баянзүрх дүүрэг хоёрт бараг адилхан мөнгө хуваарилсан байна. Хүний тоог харгалзах нь хүмүүсээ дэмжих нэг хэлбэр юм. Жижиг, дунд үйлдвэрлэгчид бол Монголын нэрийг маргааш гаргах монголын брэнд бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэгчид мөн. Тиймээс “Монголд үйлдвэрлэв” гэсэн хаягтай тасгийг дэлгүүр бүрт бий болгоё. Бүтээгчдийг хяналт шалгалтаар дарамталдгаа больё. Тэднийг зүгээр ажлаа хийх боломжоор хангая. Төрийг зөвхөн зөвшөөрөл, лицензийг цуглуулагч болгоё. Мэргэжлийн байгууллагууд нь тэр зөвшөөрөл, лицензээ олгоно биз. Төр өгөхөөрөө дарга нарын бизнес болгоод байна. Харин төр хууль зөрчигчидтэй тооцоо хийх ёстой. банкны дарамтыг бага болгоё. Засгийн газар, Хөдөлмөрийн яам тусгайд нь анхаарах байх. Зээлийн даатгалын санг тусгаарлаж байгаа. Хөрөнгө гэж үзэх юмгүй бизнес эрхлэгчийн зээлийн 60 хувийг нь энэ даатгалын сан хариуцна гэх маягаар явах байх гэж бодож байна. Хүний хариуцлагын асуудал гэж бас бий болохоор уян хатан зохицуулах хэрэгтэй. Юутай ч жижиг, дунд үйлдвэрлэгчид болон гар аргаар юм бүтээгчдэд зориулсан 50 тэрбум төгрөгтэй даатгалын сан бий болж байгаа шүү гэдгийг та бүхэнд хэлье.
Монголын нэр хүнд унавал дахин босгох гэж 10 жил хэрэгтэй
Засгийн газар тогтвортой ажиллаж байгааг би ололт гэж бодож байгаа. Хэрэв огцорвол та бид бүхний бодсон, төлөвлөсөн ажил хэдэн жилээр хойшлоход хүрдэг. Төмөр зам, цахилгаан станц гээд л. Монголын нэр хүнд унавал дахин босгох гэж 10 жил хэрэгтэй. Өнгөрсөн дөрвөн жилд Монголын нэр хүнд тогтвортой өссөн.
Мэргэжлийн сургалт үйлдвэрлэлийн төвд суралцагчдын дадлагыг ажилласан жилд тооцно
Монгол мөнгөний зовлонгүй орон болсон. Бид цэцэрлэг, сургуулийн асуудлыг ойрын жилүүдэд шийднэ. Мэргэжлийн сургалт үйлдвэрлэлийн төвд суралцагчдын дадлагыг ажилласан жилд тооцох болно. 20 хоногийн өмнө би нэг зарлиг гаргасан. Дэлхийн хамгийн нэр хүндтэй 100 их сургуулийн нэгэнд элсэн орсон бол Монгол Улс төлбөрийг нь даах болсон. Одоо та бүхэн үр хүүхдэдээ сайн сур, хичээ л гэхэд болно. Орон сууцны хөнгөлөлттэй зээлийн асуудлыг шийдлээ. Налайх 600, Төв аймаг 1000 айлын орон сууц барьж эхэлж байна. Өнөө жил 270 тэрбум төгрөг орон нутагт хуваарилж, иргэд маань амьдрах орчноо сайжруулж, явган хүний зам, гэрэл тавьж, мод тарьж байна. Хогоо хийх уут тавьж өгч байна. Сум бүхэн нүүрээ угаасан юм шиг болж байна. Ингэснээр Монгол Улс нүүрээ угаасан юм шиг болж байна.
Таны төлөө үйлчилж чаддаг Ерөнхийлөгч байна
Намайг Ерөнхий сайдаас 2 удаа унахад ард түмэн маань түшиж авсан. Төрийнхөө тэргүүнээр хүртэл сонгосон. Тэгэхээр та бүхнийхээ төлөө би хийхээс өөр аргагүй хүн. Гагцхүү 6 дугаар сарын 26-нд ганцхан өдөр намайг дэмжчих, би дараа нь та бүхнийг 4 жил дэмжье.
Чадалтай үедээ та намайг мартаж болно. Харин ядарсан үедээ надад хандаарай. Таны төлөө үйлчилж чаддаг Ерөнхийлөгч байх болно. Хэлснээ би 6 дугаар сарын 27-ноос шууд хэрэгжүүлж эхэлнэ. Надад Ерөнхийлөгчийн ажилд суралцаад, судлаад байх юм байхгүй. Энэ бол миний бас нэг давуу тал юм” хэмээв.
Санаачлагчид, бүтээгчид өөрсдөө ирсэн төдийгүй санаачилсан, бүтээснээ авчирч харилцан сурталчилж байлаа. Тэд Ерөнхийлөгчөө дэмжих хүсэл эрмэлзэл дүүрэн байгаагаа саналаа хэлэхдээ тов тодорхой илэрхийлсэн юм.
Н.Мөнх-Ялалт
