Махнаас бусад уургийн эх сурвалжууд

Эрүүл мэндтэй холбоотой шалтгаан, байгаль орчны асуудлаас болоод эсвэл зүгээр л мөнгөө хэмнэхийг хүссэн учраас та хааяа мах идэхгүй байя гэж шийдсэн байж магадгүй юм. Та зөвхөн үе үехэн мах идэхгүй байсан ч гэсэн хэрэв та нилээдгүй их уураг авч чадвал хоолондоо илүү цадах болно. Мэдээжийн хэрэг сүүн бүтээгдэхүүн, өндөг зэргийг идэж болох боловч хэрэв та зөвхөн ургамлын гаралтай уургаар дагнах гэж байгаа бол будаа, вандуй эсвэл ногоотой бургерээс өөр зүйл толгойд чинь орж ирэхгүй л болов уу. Тийм учраас таны туршиж үзэхийг хүсэж магадгүй зарим нийтлэг биш ургамлын гаралтай уургийг энд жагсаалаа.

Ихэнх хүмүүс тофу-г мэдэх байх. Энгийнээр хэлэхэд энэ нь шар буурцагны сүүнээс гаргаж авсан бяслаг бөгөөд зөөлнөөс маш хатуу хүртэл олон янз байдаг. Зөөлөн тофу нь смүүтинд хийхэд тохиромжтой бол хатуу тофуг даршилж, хайрсан махны оронд хэрэглэж болдог. Мөн хөлдөөж болно. Тэгээд  гэсгээхэд шингэн нь урсаж, өөрөө бутардаг бөгөөд энэ нь татсан махыг гайхалтай орлодог.

Калори, уургийн агууламж зэрэг нь харилцан адилгүй байдаг боловч ерөнхийдөө тофу хатуу байх тусам уургийн агууламж өндөр байдаг. 170 гр маш хатуу тофунд 90 калори мөн 12 гр уураг агуулагддаг. Таны мэдэхгүй өөр нэгэн тофуны төрлийн бүтээгдэхүүн бол тофуны хальс буюу юба юм. Юба нь шар буурцгийг хийх явцад шар буурцагны сүүг халаахад дээр тогтдог гэхдээ какао хийхийн тулд саванд ердийн сүүг халаахад дээр нь үүсдэг зүйлээс ялгаатай.  Үүнийг ихэнхдээ хатаасан байдлаар худалдаалдаг бөгөөд ашиглахын өмнө усанд байлгах ёстой. Гэхдээ хэрэв шинэхэн юба олох юм бол та үнэхээр азтай байна гэсэн үг. Энэхүү нимгэн, уян хатан ялтсан тофуг нарийхан урт болгон хэрчиж гоймон, шөл, шарсан хоолонд хийж эсвэл та юбаг “tortilla”-гийн оронд бин хийхэд ашиглаж болно. Шууд идэх зориулалттай 85 грам юбанд 150 гр калори, 21 гр уураг агуулагддаг. “Tempeh”  нь шар буурцагнаас гаргаж авдаг тофутай төстэй бүтээгдэхүүн юм. Гэхдээ үүнийг зөвхөн шар буурцагны сүүгээр биш бүхэл буурцагаар хийдэг учир илүү хатуу, зажлууртай бүтэцтэй байдаг.

Шар буурцагнуудыг мөн л исгэдэг бөгөөд ингэснээр газрынх юм шиг буюу голдуу самар шиг, мах шиг, мөөгөрхүү амттай болгодог. Өөр нэг сайн тал нь исгэж хийснээр  шар буурцаг идсэний дараа гэдэс дүүрдэгийг багасгадаг юм. Энэ бүтээгдэхүүн нь сайн хөлддөг ба та үүнийг үрж, татсан мах шаардлагатай хоолонд махыг орлуулан хэрэглэх боломжтой. Дэлгүүрүүдэд хөргөгчинд хадгалж худалдаалдаг бөгөөд 85 грамд  16 гр уураг, 170 калори агуулагддаг. Хэрэв та өмнө нь Ази ресторанд хооллохдоо цэсэн дээр “галууны хуулбар” гэж харж байсан бол энэ нь ихэнхдээ “сейтан” эсвэл ‘буудайн мах’-ыг хэлж байгаа гэсэн үг. Учир нь сейтаныг буудайн цавуулагаас гаргаж авдаг.  Сейтаныг хүнсний дэлгүүрт хөргөгчинд дөрвөлжин хэлбэрээр хадгалдаг бөгөөд хоол хийхийн өмнө хэрчих, жижиглэх ёстой. Үүнийг халуун хэмд болгож, жигнэж, шарж, шөл эсвэл чанасан ногоотой хоолонд дүрж идэж болдог ба өөрөө бараг амтгүй учир хамт болгосон зүйлийнхээ амтыг авдаг. 85 гр сейтанд 90 калори, 18 гр уураг агуулагддаг. Хэрэв та цавуулагт мэдрэмтгий бол энэ танд тохирох уураг биш гэдгийг хэлэхэд илүүц биз ээ. Та микромөөг гэсэн үгнээс үүссэн “mycoprotein” –ыг сайн мэдэхгүй байх. Бидний талх, боов зэргийг барихад хэрэглэдэг эсгэгчийг (мөн мөөгний аймагт хамаарна) үржүүлдэгээс ялгаатай нь үүнийг томоохон хэмжээтэй торхнуудад өсгөн үржүүлдэг.

Майко уургийг үүний дараагаар тахианы махтай төстэй бүтэцтэй, мөөгөрхүү амттай бүх төрлийн мах орлуулагчид хэрэглэдэг. Ихэнх нь нэг удаагийн порцод хамгийн багадаа 10 гр уураг агуулдаг боловч калорийн агууламж нь тухайн хүнсээсээ хамаарч 90 -200 хооронд хэлбэлздэг. Хэрэв та цагаан хоолтон бол шошгыг анхааралтай унших хэрэгтэй учир нь зарим майко уураг бүхий бүтээгдэхүүн өндөгний цагааныг холбогч материал болгон ашигладаг.