Ц.Оюунгэрэл:Хайр дурлалын хэсгийг хэн нь бичсэн бэ гэхээр би булзааруулчихдаг юм

“Ногоон нүдэн лам” номын зохиолч, Соёл, спорт, аялал жуулчлалын сайд асан Ц.Оюунгэрэлтэй ярилцлаа.

-“Ногоон нүдэн лам”-ын хоёрдугаар дэвтрийг бичиж байна гэж таныг нүүр хуудастаа бичсэний дараа олон хүн энэ номын явц ба хэзээ хэвлэгдэхийг нэхэж эхэлсэн. Энэ асуултад хариулах уу?

-2017 оны хамгийн том зорилт “Ногоон нүдэн лам”-ынхаа хоёрдугаар дэвтрийг гаргах. Сонгуулийн маргаашнаас л номоо бичиж эхэлсэн. Яг хэдэн хуудас орчим ном болж байна гэхээр А4-ийн цаасаар бодоход 480 хуудастай эхний ноорог гарчихсан байгаа. Эхний нооргоо англи хэл дээр бичсэн. Яагаад гэвэл номоо Жефф бид хоёр хамтарч бичдэг учраас англи хэл дээр бичдэг. Анхны нооргоо бичиж дуусгаад, Жеффт арваннэгдүгээр сард хүлээлгэж өгсөн. Одоо Жефф энэ номон дээр ажиллаж байна. Жефф засварлаж дууссан бүлгүүдээ надад буцааж өгөөд, түүнийг нь би монгол руу орчуулж байгаа. 110 хуудас орчуулаад явж байна даа.

-Түвэгтэй хэмнэлээр явж байгаа юм биш үү. Англиар сэтгэх хэрэгтэй болдог уу?

-Энэ номыг анхнаас нь дэлхийн зах зээлд зориулж бичиж байгаа юм. Зөвхөн монголчууддаа зориулж бичвэл нэг өөр бичнэ. Дэлхийн зах зээлд зориулж бичвэл арай өөр бичнэ. Анхнаасаа зорилтот уншигчид гэдгээ дэлхий гэж үзээд анхны нооргоо англи хэл дээр гаргаж, Жефф засварлаж ирсэн. Монголоор сэтгэх өөр, англиар сэтгэх өөр шүү дээ. Миний сэтгэсэн зүйлээс Жефф ойлгосон хэсгээ илүү гоё болгоно. Ойлгоогүй хэсгээ тодруулна, өөрчилнө. Сэтгэлгээний ялгаа эхний ноорог дээр гардаг. Цэгцэлж нэг бүхэл болгож аваад би түүнийгээ монгол хэл дээр орчуулдаг л даа. Анхны дэвтэр бас ингэж л хийгдсэн. Гэхдээ анхны дэвтэр дээр хэдэн алдаа гаргасан. Анхны нооргоо орчуулаад шууд гаргачихсан. Нэмж янзлаагүй, уран сайхны талаас нь хянаагүй. Монголчууддаа зориулж, монголчлоогүй. Ихэнх уншигчдад үйл явдал нь таалагддаг. Хэл найруулгыг нь зарим нь шүүмжилдэг. Хоёрдугаар дэвтэр дээрээ орчуулгын ажил дууссаны дараа монголчлох ажилдаа дахиад тав, зургаан сар зарцуулахаар төлөвлөсөн.

-“Ногоон нүдэн лам”-ын хэл найруулгын талаар бичсэн шүүмжийг харж байсан. Тиймэрхүү юмыг та хэр ойшоодог вэ?

-Би бүх шүүмжлэлүүдийг өөрийнхөө компьютерт хуулж авсан байгаа. Хэтэрхий англиар сэтгэсэн. “Та тавтай морил” гээд гадаад хүн шиг урилаа гэх мэтээр шүүмжилдэг. Тэр мэтийг засна. Монголынхоо уншигчдад гологдохооргүй ном гаргах гэж хичээж байна.

-Ингэхэд Сэндэм хэр урт насалсан бэ?

– Миний хөгшин ээж Дэнсмаа 2003 онд нас барсан. Нэлээд урт насалсан шүү.

-Жефф та хоёр кино зохиол бичих гэж сургалтад хамрагдсан гэсэн үү?

-Бид хоёр энэ намар Хавай руу кино зохиолын курст явсан. Тэр бол ганц ангитай огт өөр үйл явдал. Тэр кино зохиолын курсийн ганц болзол нь өөрийн гэсэн киноныхоо сэдвийг олсон байх ёстой. Өөрийнхөө сэдэв дээр киногоо яаж бичих вэ гэдэг дээр сургалт авдаг практик маягийн сургалт. Ногоон нүдэн лам биш огт өөр сэдэв сонгосон. Бас л Монголд болсон үйл явдал. Тэр сэдвээ хамт сурсан хүмүүстээ танилцуулаад сэдвээ хэлэлцүүлсэн л дээ. Киноны технологийг яаж сэдэв рүүгээ төвлөрүүлэх, киноныхоо цагт багтааж өгүүлэмжээ гаргах чиглэлээр хичээлд суусан. 15 сэдэв хэлэлцсэн гэсэн үг л дээ. Тэдэн дотор манай сэдвийг сонирхолтой кино болох сэдэв байна гэж дүгнээд л хичээл дууссан шүү дээ. Бичиж чадвал сонирхолтой кино болох юм шиг байна лээ.

-Кино зохиол бичнэ гэсэн үг үү?

-Ойрын үед бичих санаатай тэр хичээлд суусан.

-Орчин үеийн хүмүүс кино зохиол бичих, ном бичих хоббитой болоод байгаа юм биш үү?

-Оюуны зах зээл хязгааргүй. Бид Хавайд очиж кино зохиолын курст суусан. Ном зохиол бичих сургалтад гурван удаа явсан. Кино зохиол бичих курст анх удаагаа явлаа. Хавай мужид яагаад кино зохиол, ном бичих курсийг дэмждэг гэхээр Хавай муж улсын эдийн засгийн нэг гол бодлого нь оюуны зах зээл дээр Калифорний хэмжээнд хүртлээ өснө гэдэг зорилготой юм байна. Одоогоор Америкийн киноны хамгийн том зах зээлийг Калифорнийхон эзэлчихсэн. Ном зохиол, жүжгийн зохиолын зах зээлийг Нью-Йорк мужийнхан эзэлчихсэн юм байна л даа. Хавай болохоор мань мэтийн гадны хүмүүсээс мөнгө аваад, сайн багш нар авчраад курс хийдэг. Энэ курстээ гуравны нэгд нь Хавай муж улсын тэтгэлэгээр авьяастай хүүхдүүдийг оруулдаг юм билээ. Хавай мужийнхан олон бестселлер зохиол, кино гаргахаар зохиолчдоо бэлтгэдэг юм байна.

-Монголд ч ийм сургалтууд болвол хүмүүс сонирхох байх шүү?

-Болно шүү дээ. Надад бол зохион байгуулах ажил хийх цаг байхгүй. Хэрвээ хэн нэгэн хүн, байгууллага зохион байгуулаад Монголоосоо уран зохиолын зах зээлд хүмүүсээ гаргая, бэлтгэе, курс ажиллуулая гэвэл мэдсэн сурсан зүйлээ би ярьж чадна. Яагаад гэвэл Хавайн курст суух гэж би өчнөөн мөнгө төлсөн. Тэр курс нь дор хаяж мянган долларын үнэтэй. Тэнд буудлын мөнгө, нисэх онгоцны мөнгө зарцуулсан. Мөнгө зарж олж авсан мэдлэгээ монголчуудтайгаа хуваалцахад бэлэн.

-Өдөрт хэдэн хуудас ном бичиж байгаа гэсэн бэ?

-Таван хуудсаар төлөвлөөд явж байна. Зарим үед энерги ихтэй бол зургаа, долоон хуудас болчихоод байгаа юм. Эрүүл мэндийн байдлаас болоод таван хуудсаас хэтэрч бичиж чадахгүй байгаа. Залуудаа хөдөлмөрийн хуваарьгүй хэт их компьютер дээр суусны үр дагавар л даа. Одоо компьютер дээр удаан суухаар мэдрэл өвддөг болсон. Архаг хуучаа сэдрээхгүйн тулд өдрийн норм таван хуудас л болчихоод байна. Норм тавихгүй бол бас том ажлын ард гарч чадахгүй. Зарим өдөр хэт онгодтой ажилласнаа бусад өдөр юу ч хийхгүй залхуураад суувал ажил явахгүй.

-Фэйсбүүкт нэг залуу найз охинтойгоо муудалцаад аминдаа гутаасан байхыг нь харсан л даа. Түүндээ “Ногоон нүдэн лам”, “Үзэхийн хязгаар”-аас хэтрэхгүй хэмжээнд уншдаг гэсэн байна лээ?

-“Ногоон нүдэн лам”-ын хэмжээнд сэтгэвэл баярлана. Яагаад гэвэл тэр номонд би Монгол Улсынхаа тусгаар тогтнолын түүхийг бичсэн шүү дээ. Хүний амьдралын түүхээр дамжуулаад тусгаар тогтнол ямар үнэ цэнээр бий болсон бэ гэдгийг л бичсэн. Төлөөсөнд нь ямар хүмүүсийн амь явсаныг л бичсэн шүү дээ. Хэрэв миний номын хэмжээнд сэтгээд тусгаар тогтнолынхоо үнэ цэнийг мэдэрвэл баярлана.

-Өөрөө “номын” төрхтэй ч хайр сэтгэлийн хэсэг дээр маш эротик мэдрэмжтэй, уран сайхнаар өгүүлсэн байсан шүү?

-Хоёр хүн нийлж бичихээрээ тэгж байгаа юм. Хүмүүс хайр дурлалын хэсгийг хэн нь бичсэн бэ гэхээр нь би булзааруулчихдаг юм.

-“Ногоон нүдэн лам”-ын нэгдүгээр дэвтэр Францад хэвлэгдэх асуудал юу болсон бэ?

-Энэ онд хэвлэгдэнэ. Оны өмнөхөн Францын хэвлэлийн газраас захиа ирсэн л дээ. Орчуулга хуваарийн дагуу явж байна. Орчуулга талдаа орж байгаа. Орчуулгын ажил дууссаны дараа хэвлэх хуваарь гарна. Тэр үеэр эргэж ярина гэсэн.

-Ном бичихээс бусад үед юунд цагаа зарцуулдаг вэ?

-Сэдвээ судлана. Юм уншина, мэдрэлээ амраана. Хүүхэд харна, хоол хийнэ, намынхаа ажилд оролцоно. Номоо бичиж дуусаад голцуу оройн цагаар эмээгийн ажлаа гялалзуулна.

-АН-ын даргад нэр дэвшиж байгаа хэдэн хүнээс аль нэгийг нь онцгойлон дэмжиж байгаа юу?

-Хоёулаа “Ногоон нүдэн лам”-аа ярина гэсэн биз дээ. Энэ удаадаа номынхоо ажлыг намын ажлаар өөрчлөөд хэрэггүй байх аа.

-Жефф нээрэн ном бичиж байхдаа олон хэсэг дээр уйлсан гэл үү?

-Одоо ч гэсэн хоёрдугаар дэвтэр дээр нулимс унагааж байгаа. Жефф саяхан Чойбалсангийн тухай хэсгийг уншаад “Би амьдралдаа дарангуйлагчийн тухай уншаад нулимс унагана гэж төсөөлсөнгүй” гэсэн. Би өрөвдмөөр харамсмаар хэсэг дээр уйлдаг бол Жефф нэг их гоё бүтэлтэй хэсэг дээр нь уйлдаг юм. “Монгол ийм гоё” гээд уйлаад байдаг. (инээв)

Б.Янжмаа

dnn.mn