Хүний амь насанд хүрдэг аюултай өвчин бол хорт хавдар билээ. Харин анагаах ухаан хөгжсөний ач тусаар ямар ч өвчнийг эхэн үед дээр нь анагааж болдог болсон.
Хорт хавдрыг ч эхэн үе дээр нь илрүүлж эмчилгээгээр бүрэн эдгээх боломжтой болсон билээ.
Тэгвэл хорт хавдар үүсч байж болзошгүй биед илрэх шинж тэмдгүүд байдаг. Үүнд;
-Сульдаж ядрах, цус багасах
-Байнгын халуунтай байх
-Жин их хасах, хоолой байнга өвдөх, сөөх
-Бие хавганах нь элэг, бөөр, өндгөвчид өвчлөл үүсч буйн дохио.
-Арьс үрэвсэх, амархан шархлах
-Амны хөндий үрэвсэх
-Мэнгэ, үү ихсэх, өвчинд өртөмтгий болох
-Хумс шарлах