Д.Хонгор: Газар хөдлөлтийн чичирхийлэл Улаанбаатар хотод 3-4 баллын хүчтэй мэдрэгдсэн

• 

Есдүгээр сарын 8-ны 00:50 цагт Төв аймгийн Жаргалант сумын Баянбулаг багийн Харанхуй гэх газар таван магнитудын хүчтэй газар хөдөллөө. Байршлыг тодруулбал, Улаанбаатар хотоос баруун хойш 124 км-т, Төв аймгийн төвөөс баруун хойд зүгт 178 км-т, Жаргалант сумын төвөөс зүүн хойд зүгт 18 км-ийн байршилд газар хөдөлжээ. Газар хөдлөлтийн чичирхийлэл Улаанбаатар хотод 3-4 баллын хүчтэй мэдрэгдсэн бөгөөд одоогийн байдлаар нийслэлд газар хөдлөлтөөс үүдэлтэй хохирлын дуудлага бүртгэгдээгүйг ШУА-ийн Одон орон, геофизикийн хүрээлэнгийн эрдэм шинжилгээний ажилтан Д.Хонгор хэлж байна.

3-4 баллын газар хөдлөлт нь хүнд мэдрэгдэх боломжтой бөгөөд зургаан баллаас хэтэрвэл барилга байгууламжид эвдрэл үүсэх магадлалтай гэнэ. Баллын хэмжээ 10-аас хэтэрвэл барилга байгууламжууд нурах аюултай гэж үздэг. Өнгөрсөн шөнө болсон газар хөдлөлтийн чичирхийлэл Улаанбаатар хотоос гадна Булган, Дархан-Уул, Сэлэнгэ, Төв аймгийн төв болон зарим суманд хүчтэй мэдрэгджээ.

Онцгой байдлын ерөнхий газраас гаргасан сэрэмжлүүлгийг хүргэе.

Газар хөдлөлт болохын өмнө

Хэрвээ газар хөдөлбөл танай гэр орон, сургууль, ажлын байранд юу юу гэмтэж магадгүй талаар ярилцах
Өрх бүр гамшгийн үед ажиллах төлөвлөгөөтэй байх
Өрөө, тасалгаандаа хамгийн аюулгүй хэсэг нь хаана байж болохыг урьдчилан тогтоох. Ер нь хамгийн аюул багатай хэсэг бол коридор (хэрвээ энд тавилга, эд зүйлс ихээр байрлуулаагүй бол) гэж үздэг.
Аюулгүй газар руу орох /нуугдах/, халхлах, байх зэргээр дадлага, сургуулилт хийх
Аюулын үед барилга, байшингаас гарах гарц, аюулын гарцыг мэддэг байх
Өндөр настай хүмүүс, нялх балчир хүүхдүүдийг хэрхэн нүүлгэн шилжүүлэхийг урьдаас тооцох
Гэр бүлийн гишүүд эмнэлгийн анхны тусламж үзүүлэх чадварыг эзэмших
Ус, цахилгаанаа яаж, хаагуур нь хааж, унтраахад суралцах
Гэр, өрөө, тасалгааныхаа овор ихтэй, хүнд тавилгыг зохих ёсоор бэхэлж, тогтоох
Дор хаяж 72 цагийн хүнс, усны нөөцтэй байх
Цонх, гадна хананаас ор, буйдан зэргийг хол байрлуулах
Аюултай болон химийн хортой бодисыг зориулалтын газар тусгаарлан хадгалах
Гар чийдэн (нэмэлт зайны хамт), зайгаар ажилладаг жижиг радио, эмийн сан гэх мэт зүйлсийг бэлтгэх
Гэрийн тэжээвэр мал, амьтныг халхлах аюулгүй байршил, газрын тогтоох
Хүн бүрийн орны дэргэд гар чийдэн, бат бөх гутал байлгах
Нэн шаардлагатай байгууллагын утасны жагсаалтыг мэддэг байх
Галын хор ашиглаж сурах
Газар хөдлөлтийн үед юу хийх вэ?

Газар хөдлөх үед байшин дотор байгаа бол:

Тайван бай, үймж сандрах хэрэггүй
Аюулгүй газар хорогдох /нуугдах/ дотор хана, булан, даацын багана гэх мэт.
Газар хөдлөлт эхлэх үед Та хаана байна, тэндээ л газар сууж, өөрийгөө халхлах, хүлээх
Бат бөх ширээн доогуур орох
Цонхноос хол байх
Цаг, таазны гэрэл зэрэг дээрээс унах зүйлсийн доор зогсохгүй байх
Хаалга онгойлгоод доор нь зогсвол дээрээс унасан зүйл цохих аюул харьцангуй бага
Газар хөдлөх үед гадна байгаа бол:

Байшин, барилга, мод, гэрэл болон цахилгааны шонгоос хол, аюулгүй газар олох
Хэрвээ машин дотор байгаа бол чичирхийлэл зогстол машинаасаа гарах хэрэггүй
Машинаар явж байгаа бол замаас гарч зогсох, гүүр, туннелээс холдох, ил задгай талбай олох
Олон нийтийн газар байвал хаалга, үүд рүү хамаагүй бүү зүтгэ. Дээрээс унаж болзошгүй зүйлээс холдохыг хичээх
Театр, цэнгэлдэх хүрээлэнд байсан бол суудалдаа суугаад толгойгоо хамгаалах
Ойр орчимд тэсэрч, дэлбэрэх бодис байгаа бол лаа асаах юм уу, гал гаргаж болохгүй
Хэрэв уулархаг газар амьдардаг бол хад чулуу нурж унахаас болгоомжлох
Газар хөдлөлтийн дараа юу хийх вэ?

Өөрийн сэтгэл санааг бүрэн эзэмдэж, эрүүл ухаанаар эргэн тойрноо харах
Эхлээд өөрийгөө бэртсэн эсэхийг шалгах
Хэрвээ цус алдаж байвал цэвэрхэн материал ашиглан цус тогтоох арга хэмжээ авах
Хүнд гэмтэлтэй хүнийг хамаагүй хөдөлгөж, тээвэрлэж болохгүй
Эмнэлгийн анхны тусламж үзүүлэх
Хүүхэд, өндөр настан, өвчтэй хүмүүсийг тайвшруулах
Нурангид дарагдсан хүмүүсийг өөрийн бололцооны хэрээр аврах
Онцгой чухал шаардлагагүй бол байшинд орох хэрэггүй
Нуранги доор байгаа бол тайван байх, боломжтой бол өөртөө анхны тусламж үзүүлэх
Гадна байгаа хүмүүст дохио өгөх /хашхирах, ямар нэгэн юм нүдэх/
Гал гаргаж болохгүй
Өөрийн тамир, тэнхээгээ гамнах
Ямар нэг эвгүй үнэр байвал цонх, салхивчаа нээх
Цахилгаанаа яаран бүү залга