Монгол уламжлал, бахархал

July, 2017

• 5 July

  Богдын сүүлийн хатан Н.Гэнэнпил

  

  Богд хааны сүүлчийн хатан Наваанлувсангийн Гэнэнпил /1905-1938/ Гоо үзэсгэлэн төгс энэ бүсгүйг Богд хаантан 17 тэмээ ачаатай нутагт нь буцаасан гэдэг. Тэрбээр өөрийн дурлалт залуу Даншигийн начин Лувсандамбатайгаа ханилж дөрвөн хүүхэдийн ээж аав болон амьдарч байлаа. Гэвч хэлмэгдүүлэлтийн хар шуурга эрхэм хүнийг тойрч гараагүй юм. Богдын хатан хэмээгдэж явсаныхаа төлөө хэд хэдэн удаа хөрөнгөө хураалгаж, чанга хатуу эрүү шүүлтийг туулж …
• 3 July

  Төгс утгат гэр бүл

  

  Хүй ертөнцөд ирсэн шинэ хүний анхны зоог нь эхийн ангир уураг байдаг билээ. Монголчууд хүүхдийг эхийн хөхөөр хоолохыг эрхэмд тооцдог заншилтай, түүнийгээ ч хэрэгжүүлж чаддаг байсан. Шинэ хүний хувьд өлсөх, даарах, өвдөх, айж, цочих тэргүүнтэнг өөрөө бүрэн илэрхийлж үл чадах тул гагцхүү эцэг эх цаг тухайд нь мэдэрч асран сувилдаг. Монгол оточ нар нэгэн хүүхдийн өвдөх нь зуун эхийн өвчинтэй, …

June, 2017

• 15 June

  Жүр-Үр компанийхан гал сөнөөгчдөд сайхан сэтгэл гаргажээ

  

  Говь үйлдвэрийн цаахна нь байрлах Жүр-Үр компанийнхан галыг унтраахаар одоо хэр ажиллаж байгаа онцгойгийнхонд цай ундны зүйлс аваачиж өгчээ.  Гэвч цайлах завтай хүн нэгээхэн ч үгүй байна гэнээ. Айл хүний амь нэг, саахалт хүний санаа нэг гэж энэ дээ. Монгол хүний сайхан сэтгэл, сайн үйлд нь талархаж байгаагаа уншигч олныхоо өмнөөс илэрхийлье.

April, 2017

• 18 April

  Талийгаач цэрэг гар бөмбөг дээр хэвтэж, бусдынхаа амийг аварчээ

  

  Төв аймгийн Алтанбулаг суманд байрлах Зэвсэгт хүчний Сургалтын төвд өнгөрөгч 4 дүгээр сарын 11-ний өдөр хээрийн сургуулилт хийх үеэр гар бөмбөг дэлбэрч хоёр цэрэг амиа алдаж, найман цэрэг шархадсан билээ. Тэгвэл амиа алдсан ахмад Б.Мөнгөншагай тэсэрч буй гар бөмбөг дээр цээжээрээ хэвтэж, өөрийнхөө амийг золиослон бусдынхаа амийг аварчээ. Энэ талаар  БХЯ-ын дэд сайд Т.Дуламдорж, ЗХЖШ-ын орлогч дарга Ж.Бадамбазар нар талийгаач Б.Мөнгөншагайн …
• 3 April

  Ц.Элбэгдорж: Соёл бүтээдэг үндэстэн цөөхөн байдаг. Тийм цөөхөн үндэстний нэг нь монголчууд юм

  

  Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн үйл ажиллагаанд дүн тавих зорилгоор Монголын медиа корпорациас “Ардын үг” иргэдийн зөвлөлдөх аяны хэлэлцүүлгийг цувралаар зохион байгуулж байгаа билээ. Энэ гуравдугаар сарын 6-ны өдөр анхны хэлэлцүүлгийг  Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн  өнгөрсөн 8 жилийн хугацаанд гадаад бодлого, аюулгүй байдлын чиглэлээр хийсэн ажлын хүрээнд хийсэн юм. Удаах хэлэлцүүлгийг “Монгол хэмээх нэгэн нэр” сэдвийн дор гуравдугаар сарын 29-ний өдөр “Чингис” зочид …

March, 2017

• 20 March

  Монголын үйлдвэрүүд олон улсад гарах гарц нээгдсээр байна

  

  Та бидний өдөр тутамдаа хэрэглэдэг Тэсо корпорацийн Лапша гоймон нь олон улсад хүлээн зөвшөөрөгдсөн үйлдвэрт үйлдвэрлэгддэг гэдгийг мэдэх үү. Тус үйлдвэр нь  дэлхийн өндөр хөгжилтэй улс орнуудын үйлдвэрүүдэд олгодог Хүнсний аюулгүй байдлын удирдлагын тогтолцоо ISO 22000 стандарт болон Чанарын удирдлагын тогтолцоо ISO 9001:2000 стандартыг үйлдвэрийн үйл ажиллагаандаа 2016 онд амжилттай  нэвтрүүлээд байсан юм. Энэхүү амжилтаа лапша гоймонгийн үйлдвэр  дахин ахиулж …
• 18 March

  Эцэг хүний цээрлэх найман зүйл

  

  Эцэг хүний таван эрдэм: 1. Уужим ухаан 2. Хатан зориг 3. Бат журам 4. Өрх гэрийн түшиг 5. Үр хүүхдийн сүр сүлд Эцэг хүний цээрлэх найман зүйл 1. Бор дарсанд шунах 2. Болчимгүй үгэнд автах 3. Болохгүй хэрэг сэдэх 4. Богд Чингэсийн сургаальд тэрслэх 5. Үр хүүхдээ хараах 6. Үнэн ханийг гомдоох 7. Үйлийн хэцүүгээс зугтах 8. Өмсөхийн өнгөнд автах …
• 16 March

  Шинийн 21-нд даллага авахуулахад сайн өдөр

  

  Монгол түмний ёс заншлын нэгэн чухал хэсэг нь хувь хүн, хамт олон айл өрх “Буян хишгийн даллага” авахуулах, “Гал голомтоо тахих ёс”-ны зан үйл билээ. Даллага авах, хурайлах зэрэг нь даллан дуудаж ирүүлэх гэсэн утгатай бөгөөд хувь хүн, хамт  олны сүлд хийморь, ажил үйлс өөдрөг, өрх айлын  ноён нуруу тэгш, эд адгуурс, эрхэм баялаг, мал хөрөнгө нь арвижин дэлгэрч буян …
• 10 March

  Аялагчдыг татаж байгаа “Монгол Улс дахь байгалийн пирамид”

  

  “Дэлхийн энергийн төв гэгддэг Түвдийн Гималайн нурууны Кайлас Уултай адил дүрстэй нэгэн уул Монгол Улсад байна. Үнэхээр үзэсгэлэнтэй. Түүнийг алсаас харвал пирамид л гэж харахаар” хэмээн оросын аялагчдад зориулсан сайтад бичжээ. Тэгвэл Түвдийн Кайластай адилхан гээд байгаа энэ уул бол Хөвсгөл аймгийн Дэлгэрхаан уулын Хорьдол Сарьдагийн нуруу. Байгалийн өвөрмөц тогтоцоороо гэрэл зурагчид, аялагчдыг эрхгүй татаж байгаа билээ. Харин энэ бол …
• 8 March

  Үнэ төлбөргүй ном айлдана

  

           Шинийн 14 буюу Өндөр гэгээн Занабазарын нирваан дүр үзүүлсэн дүйчин өдөр энэ сарын 11-нд тохионо. Энэ өдөр Бурхан шашинтны төв Гандантэгчинлэн хийдийн лам нар Монголын сүсэгтэн олонд зориулан үнэ төлбөргүй ном айлдах гэж буй талаар мэдээллээ.        Хурлын үеэр тус хийдийн хансүр, СГЗ, гавж Ё.Амгалан ламтан хүмүүний насны цөв, барцадыг арилгаж, насыг уртасгах, өвчин зовлонгоос ангижруулах үүднээс “Цагаан Дарь-Эх”-ийн насны …
• 3 March

  Нар зөв буруу эргэхийн учир

  

  Галыг бишрэн шүтэж галдаа мөргөдөг хүмүүс хүн амьтан хүрч болшгүй холын холд байгаа “бөөн гал” мэт Нарыг галаасаа дутуугүй бишрэн шүтэж, наранд мөргөх болсноос уламжлан, нарны хүмүүст үзэгдэх нэг өдрийн хөдөлгөөнийг “Нар зөв эргэх” хэмээн бэлгэдэн шүтэж иржээ. Эрт дээр үеэс монгол эр хүн бүр нар зөв эргэхийг бэлгэдэн айл гэрт орсон ч тэр айлын галыг нар зөв эргэн баруун …

February, 2017

• 27 February

  Шинийн нэгний өдөр цээрлэх зүйлс

  

  -Энэ өдөр гол горхи худаг булаг шандаас ус авахыг цээрлэнэ.Хувин сав усаар дүүрэн бялхаж байх ёстой. -Үйл мэтгэн оёхдоо хуучин дээл хувцас эд нөхөхийг цээрлэнэ. Шинээр оёдог. Энэ нь сайн сайхны билэгшээл болж урт удаан наслахын зөн гэгддэг. -Эд юм зээлээр өгөхийг цээрлэнэ. Учир гэвээс гарзын үүд нээгдэж олзын үүд хаагдана. Бусдад өглөггүй, бусдаас авлагагүй байхыг хичээ. -Уйлах, хэрэлдэхийг цээрлэ. …
• 21 February

  Ууц тавих, шүүс хөндөх ёс

  

  Махыг их, бага, бүхэл гэж ангилдаг. Их бүхэлд хүзүү сээр өвчүүг дараалан тавьж хааг мөчлөн далны мөгөөрс, богтоос чөмөгтэй далтай холбогдох булуу, харьтны залаа зэргийг зочин руу харуулан тавьж, шийрний тахалцагийг гадагш оруулж, хоёр талд нь байрлуулаад дээрээс нь ууцаа тавина. Ууцан дээрээ толгойгоо чимж тавьдаг. Бага бүхэлд хүзүү сээр толгойг төлөөлж дал дөрвөн өндөр хавирга гуяыг төлөөлүүлж хонхт, шаант …
• 20 February

  Цагаан сар: Битүүлэх үү, Битүүрэх үү?

  

  Цагаан сарын үеэр “би битүүрэх гэж явна”, “сайхан битүүрээрэй”, “сайхан битүүрэв үү” гэх яриа сонсогддог. Бас “Цагаан сараар манай монголчууд битүүртлээ иддэг заншилтай гээд чи наад гадаадын хүндээ орчуулаад өгөөдөх” гэж дахин дахин шалж, нүүр улайлгана. Тэгвэл “битүүрэх” гэж юу гэсэн үг вэ? Бас цагаан сарын “битүүн” гэдэг нь ямар учиртай үг вэ? Энэ нийтлэл нь эдгээр үгсийн утгыг мөшгих …
• 15 February

  Цагаан сар:Хадаг, архи хоёрыг хадгалж чадсан айлд эд мөнгө тогтдог

  

    Монгол түмний уламжлалт баяр болох цагаан сар удахгүй болох гэж байгаатай холбогдуулан таван өнгийн хадгийн билэгдэл утга учрын тухай уншигч та бүхэндээ мэдээлэл хүргэж байна. Монголчууд эрт дээр үеэс хадгийг эдийн дээд гэж төрөл бүрийн хүндэтгэлд хэрэглэж заншжээ.Таван өнгийн хадгийг архитай хамт хадгалж чадвал эд мөнгө тогтон амар тайван жаргалтай байна гэж үздэг байжээ. Эрт дээр үед айлууд цагаан …