Авгай гэдэг үг нь ав авсан хойноо гай гэдэг утгатай үг биш.! Нийтлэг ойлголт нь: “Ав, авсан хойноо гай”. Эртний хэллэгт:Абагай эм хүний хүндэтгэлийн нэр. Абугай эрдэмтэн хүнийг хүндэтгэн дуудах нэр. Манай эрдэмтэд “ав авсан хойноо гай” гэж тайлбарлаж, түүнийг ард түмэн даган буруу нэрлэсээр байна. Авгай гэдэг энэ үг эхийн эрхэт ёсны үед хэрэглэгдэж байсан үг байж тун …
Монгол уламжлал, бахархал
August, 2016
-
11 August
Найтаахад яагаад бурхан өршөөг гэдэг вэ
Урьд нэгэн хувилгаан айлын 3 настай хүүгийн сүнсийг авахаар яваа чөтгөртэй тааралджээ. Ингээд тэр айл руу хамт явангаа нөгөө 2 маань ярилцаж: · Хувилгаан, чи юунаас айдаг вэ? · Би аагтай цай, тарган хонины махнаас айдаг. Харин чи? · Би алтан харганаас үнхэлцэгээ хагартал айдаг юм. Хувилгаан, чамайг тэр айлд очсон хойно хүүхэд нь найтааж юуны магад. Тэгвэл “Чөтгөр өршөө!” …
-
11 August
Бөхөд хайртай хүний үг
Хүршгүй тэнгэрт гараа гозолзуулаад юу яриад байна гэж бүү чамлаарай. Би Монголын эрийн гурван наадмын гайхамшгийн нэг монгол бөхдөө хайртай, түүнийг шүтэн биширдэг, бас өв уламжлалыг нь хамгаалж, улмаар зөв сайхан хөгжилд нь хувь нэмрээ оруулахсан гэсэн эрхэм хүсэлтэй, монгол бөхийн мэргэн шүүгч, үзэн баясч сэтгэлийн их тэнхээг амсагч жирийн эр хүн билээ. Сүүлийн хэдэн жил монгол бөх, Бөхийн өргөө, …
-
6 August
Өнөөдөр эхэлж буй Даншиг наадмын хөтөлбөр
08 дугаар сарын 06-ны өдөр, Бямба гараг 09:00-20:00 Аялал жуулчлалын үзэсгэлэн Хүй долоон худагт 10:00-11:00 Сүсэгтэн олонд зориулсан ном айлдана.Хүй долоон худагт, цамын талбайд 11:00 “Даншиг наадам- Хүрээ цам”-ын нээлтийн ажиллагаа Хүй долоон худагт, цамын талбайд 11:10-11:25 Соёмбот туг залах ёслол Хүй долоон худагт, цамын талбайд 11:25-11:35 Өндөр гэгээний дүрийг зална Хүй долоон худагт, цамын талбайд 11.35-11:45 Мандал өргөнө Хүй долоон худагт, цамын талбайд 11:45-13:00 …
July, 2016
-
15 July
Монголчуудын байлдан дагуулалыг “ойлгоогүй” Оросууд
Генетикийн судалгаагаар авч үзвэл Москваг Монголчууд эзлээгүй гэж Оросын эрдэмтэд тогтоожээ. Үүнээс үндэслэн дэлхийн түүх зохиомол ч гэж үзэх үзэлтэнгүүд гарч ирж байгаа бололтой. Учир нь генетикийн хувьд Монголчуудын ул мөр европ дахинд удамшаагүй байгаа нь тэдний эргэлзээг төрүүлэхэд хүргэжээ. Өрнийн сэтгэлзүйгээр бол аливаа нэгэн үндэстэн тухайн орон нутгийг эзэлсэн л бол тэнд сууршиж, үр удмаа үлдээж тодорхойгүй хугацаагаар оршин тогтнодог, …
-
14 July
Монгол эмээлийн тухай
Уналга ачлагын морь малд тохдог бүүрэг, хавтас, гөлөм зэрэг тоногоос бүрдсэн хэрэглэлийг эмээл гэнэ. Эмээл нь морь унаж буй хүний хамгийн тохиромжтой суудал бөгөөд морины нуруунд хүндийн даралтыг жигд хуваарилах зориулалт бүхий хэрэглэл юм. Төрөл зүйл: Эмээлийг ихэвчлэн хус модоор хийдэг. Орчин үеийн монгол эмээл нэлээд олон янз боловч бүгд өөрсдийн гэсэн хөгжлийн тодорхой үе шаттай хөгжиж иржээ. Үүнээс үндэслэн …
-
11 July
Эрийн гурван наадам Хүннү гүрний үеэс улбаатай
Барилдах бөхчүүдийн бяр их, мэх нь уран байг Уралдах хүүхдүүдийн гийнгоо нь уянгалаг, хөлөг нь хурдан байг. Харвах мэргэчүүдийн сум нь оночтой байг… хэмээн ерөөдөг монгол наадам айсуй. Орчин цагийн судлаачид Монголын наадам Хүннү гүрний нэгдсэн төр байгуулагдсан МЭӨ I-II зуунд үүссэн хэмээн тодорхойлжээ. Тухайн үед морь, бөх, сурыг тулгар төрийн үүсэл хэмээн тодорхойлж байсан аж. Учир нь газар нутаг, …
-
11 July
Алдарт уяач Т.Болдбаатарын халиун азарга түрүүллээ
Тулгар төрийн 2225, Их Монгол Улсын 810, Ардын хувьсгалын 95 жилийн ой, Үндэсний их баяр наадмын хурдан азарганы уралдаанд 200 гаруй хурдан азарга бүртгүүлснээс гарааны зурхай руу 177 хурдан буян хөдөлсөн. Хурдан азарганы уралдаанд Хөвсгөл аймгийн Мөрөн сумын харьяат Монгол Улсын Алдарт уяач Т.Болдбаатарын халиун азарга түрүүллээ. Төв аймгийн Баянцагаан сумын уугуул, Монгол Улсын Манлай уяач Д.Баянбатын хонгор азарга аман …
-
4 July
Ц.Цэрэнпунцаг гарьдын тухай
Бөхийн хүрээнд залуухан, амьд сэрүүнээрээ домог шахуу болсон нэгэн бол Завхан аймгийн Цагаанчулуут сумын харъяат Цэдэндамбын Цэрэнпунцаг гарьд билээ. Домог гэдгийн учир нь энэ сайхан бөх барилдахаа болиод бас нэлээд жил өнгөрчээ. Уг нь одоо ч барилдахаар нас байгаа л нэгэн. Гэвч элдэв бизнес эрхэлсээр үндэсний бөхөөс лав зайгаа нэлээн барьчихаж. 1971 онд Завхан аймгийн Цагаанчулуут сумын нутаг Борхайрханы өвөрт …
-
4 July
Бурхан хулгайлсан хэрэгтнүүдэд 10 жилийн ял оноолоо
Өвөрхангай аймгийн Хархорин сумын “Эрдэнэзуу” музейгээс “2014 оны 05 дугаар сарын18-19-нд шилжих шөнө 7 ширхэг бурхан хулгайд алдагдсан” гэмт хэрэг гарсан. Уг хэргийг хоёр жилийн хугацаанд шалгаж, Хархорин сум дахь сум дундын шүүхээр хянан шийдвэрлэсэн байна. Хэрэгт тус сум дахь сум дундын Прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 145 дугаар зүйлийн 145.4 дэх хэсэгт зааснаар Т, Д, М нарт холбогдуулан …
June, 2016
-
26 June
Наадмын өмнөх сорилго барилдаан болно
Монгол оронд Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх алба үүсэн байгуулагдсаны түүхт ойд зориулсан Наадмын сорилго барилдаан өнөөдөр 14 цагаас болно. Барилдаанд Улс, аймгийн алдар цолтой 128 бөх зодоглоно. Наадам хоног хоногоор ойртож буй энэ өдрүүдэд бөхчүүд маань нутаг нутгийнхаа болон байгууллага, спорт клубынхантайгаа наадмын бэлтгэлээ базаахаар гал болон гарсаар байна. Ихэнх нь хуучин гардаг газрууддаа гарсан сурагтай. Тодруулбал: Харзтайн амралтанд Увс аймгийн Увснуур …
-
24 June
Сонгуулийн дуулианд дарагдсан хоёр уурхайчны амь
Монголчууд бид нэг зүйлд хэт автахаараа тухайн зүйлээс өөр асуудалд анхаарлаа бага хандуулдаг “муу зуршилтай “ ард түмэн. Сонгуулийн сурталчилгаа эхлэхийн өмнөх өдрүүдэд халуун зунаар Налайхын уурхайд уурхайн осол болж 2 уурхайчин шороонд дарагдан амь насаа алдсан байна. Уг нь газар гэссэн, хөрс сийрэгжсэн зун цагт нүүрсний уурхайн үйл ажиллагаа явуулахыг холбогдох газраас хориглосон байдаг ч “мөнгө улаан, нүд цагаан” …
-
22 June
“Үндэсний их баяр наадам” буюу Эрийн гурван наадмын түүх
Монголчууд уран мэхээ уралдуулан барилдаж, нум сум харван цэц мэргэнээ сорьж, аргамаг хүлгээ сойн уралдуулдаг нь өнө эртний ёс билээ. Түүхэн сурвалжаас үзэхэд “Эрийн гурван наадам”-г тэмдэглэх болсон нь XII зууны сүүлч, XIII зууны эхэн үеэс үүсэлтэй бөгөөд Монголын нууц товчоонд тэмдэглэснээр энэхүү баяр ёслолыг “хуран сар” буюу 7-р сард зохион байгуулсаар иржээ. 1206 оны Улаан барс жил Их монгол улсыг тунхаглаж, Тэмүүжинг “Чингис хаан”-д өргөмжилснөөс эхлэн …
-
16 June
Монгол дэлхийн жуулчлалын бүстэй холбогдохоор боллоо
ОХУ-руу визгүй зорчдог болсноор тус улс руу зорчигчдын урсгал 75 хувиар нэмэгджээ. Манай улсыг зорьсон жуулчдын тоо ч өсөв. БНХАУ-ын томоохон хотууд, аялал жуулчлалын бүсүүдийг болон ОХУ-ын Новосибирск, Красноярск, Омск, Екатеринбург, Эрхүү, Улан-Үд зэрэг хил орчмын хотуудыг Монголтой холбосон транзит үйлчилгээний төвийг байгуулах аж. Ингэснээр манай улс дэлхийн жуулчлалын бүстэй холбогдох юм байна. Ugluu.mn
Өглөө.мн Шинэ өглөө, Шинэ мэдээлэл