Монгол уламжлал, бахархал

June, 2016

• 4 June

  Монгол адуугаар доктор хамгаалжээ

  

  Төв аймгийн Лүн сумын уугуул Монгол Улсын манлай уяач Б.Билэгдэмбэрэл “Монгол адууны хурдыг сайжруулах” чиглэлээр доктор хамгаалжээ. Тэрбээр монгол адууг бүртгэлтэй болгох үүднээс багагүй судалгаа хийж, угсаа, үүлдэрийг нь сайжруулах тал дээр нэлээд ажилласан байна. Тэрбээр монгол хурдан адууны хэв шинжийг хадгалсан, унаган уралдах сэтгэлтэй, бичиг баримттай адуу бий болгох зорилготойгоор судалгааныхаа ажлыг эхлүүлсэн байдаг. Түүний судалгаанаас харахад өнөөдөр дэлхий …
• 3 June

  Эзэн Чингисийн сүнс хятадуудад сануулга өгөв үү

  

    БНХАУ-ын Ухан /Wuhan/ хотын сургуулийн оюутнууд Чингис хааны хөрөг зургийг бай болгож, харваж, тоглож буй тухай мэдээллийг бид өмнө хүргэж байсан билээ. Энэ үйлдэлд Өвөрмонголчууд шүүмжлэлтэй хандаж, эсэргүүцлээ илэрхийлж байсан бол ар Монголчууд сонгууль дөхсөн, тархи угаасан шоу төдийхнөөр хүлээн авсан билээ. Өвөрмонголчуудын тэмцэл хүчийг авч, БНХАУ-ын дотоодын ви чатаар элэг нэгтнүүд нэгдэж, эсэргүүцлээ илэрхийлж эхэлсэн байдаг. Гэвч сургуулийн …

May, 2016

• 17 May

  Үндэсний их баяр наадмыг зохион байгуулах комиссын ээлжит хуралдаан болно

  

  Тулгар төрийн 2225, Их Монгол Улсын 810 жил, Ардын хувьсгалын 95 жилийн ойн баярыг зохион байгуулах Үндэсний хорооны энэ жилийн эхний хурал өнгөрсөн дөрөвдүгээр сард болж, салбар хороодын бүрэлдэхүүнийг баталсан байгаа билээ. Тэгвэл өнөөдөр 11 цагаас Шадар сайд Ц.Оюунбаатарын өрөөнд Үндэсний их баяр наадмыг зохион байгуулах комиссын ээлжит хуралдаан болохоор товлогджээ. Эх сурвалж: Zaluu.com
• 13 May

  Вангийн хүрээ

  

  Түшээт хан аймгийн гол хүрээ байсан учир Ханд чин вангийн “Вангийн хүрээ” гэж сүсэгтэн олонд алдаршсан. Б.Ринченгийн жагсаалтанд Лигсивдунгайлин гэж бичигдсэн боловч нутгийн лам хуварга, олон нийт Лигшиддонгойлин хэмээн нэрлэдэг ажээ. 1682-1937 он хүртэл Цогчин дуган,12 аймаг,5 дацан,Гэсэр сүм,80 тохой Майдар,Диваажин сүм,Их цагаан суварга,Жүд, Дүйнхор,Мамба,Зурхайн дацангуудтай зарим үед 5000 орчим лам нар хурал хурдаг Түшээт хан аймгийн гол хүрээ байжээ. …
• 11 May

  Дэлхийн эзэн гэж өөрийгөө өргөмжилсөн Ромын папыг чичрүүлсэн Гүюгийн захидал

  

  Энэ бол одоо болтол Ватиканы түүхийн музейд хадгалагдаж байгаа Монголын гуравдугаар их хаан Гүюгээс Ромын Папад илгээсэн төрийн бичиг билээ. Уг бичиг нь 20см өргөн, 120 см урттай цардмал цаасан дээр сарачин /лере/ үсгээр бичсэн бөгөөд их хааны тамгыг цаасны уулзвар наалт бүхий бичээсийн төгсгөлд шунхаар дарсан байдаг аж. Гүюг хааны энэхүү төрийн бичиг Ватиканы түүхийн сан хөмрөгт байсныг 1920 …
• 8 May

  Монгол уламжлал: Хар ус хүнд өгдөггүйн учир

  

  Монголчууд эрт дээр үеэс ирсэн зочин гийчиндээ хар ус хийж өгдөггүй заншилтай. Юунаас ийм заншил тогтсон тухай бид танд өгүүлье. Эрт урьд цагт нэгэн баян айлд хавчиг үүрсэн бадарчин ирж гэнэ. Тэр айлын эзэгтэй дуртай дургүй бадарчинд цай хийж өгөх гэсэнд, өнөө бадарчин: – Хэрэггүй, хэрэггүй. Би яаруу явж байна. Та харин надад савтай хүйтэн уснаасаа нэг шанагыг хийгээд өгчих …
• 5 May

  Өмнөд баатруудаа хүндэтгэн дээдэлж явцгаая

  

  Үндэсний их хувьсгалыг мандуулан бадруулахад нийт монголчууд хүчин зүтгэсэн билээ. Ялангуяа өмнөд монгол ахан дүүс маань үнэлж баршгүй их гавъяаг байгуулж, хувьсгалын нэгэн гол хүчин зүйл болж асан. Чөлөөлөх цэрэг жанждын маань олонх нь, Богд хаанаас баатар цол хүртэгсдийн ч олонх нь, хувьсгалын гол зүтгэлтнүүдийн ч олонх нь өмнөд монголчууд байсан. Яагаад гэвэл, угаасаа монголчуудын олонх нь тэд, Бүх Монголын …
• 3 May

  Отгонтэнгэрийг тайх ёслолоор ёс, цээрийг хатуу баримтална

  

  Монгол түмний буян заяа, цог хийморь, хойч ирээдүйг ивээн даасан төрийн тахилгат Отгонтэнгэр уулын тэнгэрийг тайх төрийн ёслол долдугаар сарын 19-нд болно. Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн 2012 оны 08 сарын 23-ны өдрийн 153 дугаар зарлигаар таван жилд нэг удаа тайхаар болсон билээ. Үүний дагуу төрийн тахилгат Отгонтэнгэр уулын тэнгэрийг тайх зургаа дахь удаагийн тахилга энэ зун болох юм. Энэхүү томоохон төрийн …
• 2 May

  С.Жавхлан, Г.Эрдэнэчимэг нарын дээл Японы үндэсний музейд тавигджээ

  

          МУГЖ С.Жавхлан, Г.Эрдэнэчимэг нарын улаан, цагаан хоёр өнгийн дээл Японы олон үндэстний музейд тавигдсан байна. Энэ талаар Г.Эрдэнэчимэг цахим хуудастаа “Хамаг Монгол”-ын хаалтын тоглолт. 2013 он. Бид хоёрын энэ хоёр дээлийг Японы олон үндэстэний музейгээс гуйсаар байгаад, 2014 онд аваад явсан. Их хайртай гоё дээлүүд минь, монгол хувцсаа төлөөлөөд үг хэлэхгүй ч нэгийг бодогдуулаад л байж байгаа байх даа” …

April, 2016

• 26 April

  Даллаганы уутандаа 25 зүйлийг заавал хийнэ

  

  ДАЛЛАГАНЫ УУТНЫ ДОТРЫГ УЛААН, ШАР ӨНГИЙН ДААВУУГААР ХИЙНЭ Даллаганы уутны ёроол нь гэрийн  эзэгтэйн буян хишгийн махбодийн  өнгөтэй байх ёстой. Тухайлбал, төмөр  махбодид төрсөн эмэгтэйн буян  хишгийн махбодь нь төмөр /төмөр махбодийг цагаанаар төлөөлүүлнэ/ болно. Төмрийн өнгийг цагаанаар төлөөлүүлэн даллаганы уутны доод  ёроолыг цагаанаар эмжиж хийнэ. Гэрийн эзэн модон бар жилд төрсөн  аваас ногоон /модон махбодийг ногооноор төлөөлүүлнэ/ даллаганы , …
• 18 April

  Улиастай хотын төвөөс эртний эд зүйлс олджээ

  

  Эдүгээ 300 орчим жилийн түүхтэй Завхан аймгийн төв Улиастай хотоос эртний эд зүйлс олдсон байна. 1691 онд  Манж нар Халх Монголыг эзэлсний дараа Зүүн гарын хаант улсыг байлдан дагуулахаар Халх Монголын баруун нутгаар цэрэг байрлуулж, олон цэргийн хот байгуулсны нэг нь одоогийн Завхан аймгийн төв Улиастай юм. Тэгвэл 1733 онд суурь нь тавигдаж байсан энэ хотоос эртний эд зүйлс олдож …
• 14 April

  Д.Хадбаатар аваргын өдрийн тэмдэглэлээс…

  

  …Манай анги байгуулагдсаныхаа 50 жилийн ойг тэмдэглэхээр бөхийн барилдааны урилга тарааж явахад минь тэр нэг өөдгүй санаатай хүүхэн тааралдаж хэрэгт ороогүйсэн бол би энд ингэж суухгүй байсан юм даа. Чамдаа л зориулсан юм гээд түүний өгсөн архийг уучихаад насаараа гэмших 8 жилийн ял авна гэж даанч санаагүй дээ. 1986.07.23 энэ өдөр шүү дээ. Өөрөө унасан хүүхэд уйлдаггүй гэдэг ёстой худлаа …
• 13 April

  Дүйчэн өдрөөр цагаан, ногоон хоол идэцгээе

  

  Маргааш хаврын адаг сарын шинийн 8, аргын тооллын 2016.04.14-ний өдөр, пүрэв гараг. Билгийн тооллын 08, 15, 25, 30-ны дүйчэн өдрүүдэд Монголчууд эрт дээр үеэсээ бие, хэл, сэтгэлээрээ онцгойлон буян номын үйлэнд шамдаж, махан хоолыг тэвчиж, цагаан хоол иддэг уламжлалтай билээ. Билэг ухаант ардынхаа зөв сайхан уламжлалыг өөрсдийн амьдралдаа хэрэгжүүлж, дүйчэн өдрөөр махан хоолыг тэвчихийг уриалж байна. Дүйчэн гэдэг нь их …
• 13 April

  Сэлэнгэ аймгийн 7 гайхамшиг “Соронзон хад”

  

  Сэлэнгэ аймгийн Хүдэр сумын нутагт орших дэлхийд ховорхон тогтоцтой хад байдаг нь “Соронзон” юм. Уг хадыг эрт үеэс шүтэн биширч ирсэн төдийгүй уламжлалт анагаах ухаанд ч хэрэглэж иржээ. Нутгийн ардууд Соронзон хаданд ирж үе мөч, гар хөл, нуруу бөөрний өвчнөө засдаг байна. Цус харвасан хүн хүртэл эмчилгээ засал авдаг аж. Харин өвчнөө анагаахын тулд Соронзон хадан дээр хэвтэх, суух, ойр …
• 9 April

  Чингис хааны эдийн засгийн бодлого…

  

   X III зууны эхэн үед Монголын нэгдсэн төр тогтнон мандсан нь нийт Монголын ард түмний түүхэн чухал ач холбогдолтой дэвшилт үзэгдэл байлаа. Феодалын улс бол үеэ дуусгаж байсан эрт балар, хүй нэгдлийн ёсны үлдэгдлийн эсрэг шинэ богөөд илүү дэвшилтэт үйлдвэрлэлийн арга тэмцэн ялах нарийн ээдрээтэй явц дунд бүрэлдэн тогтжээ. Төв Азид анхны хүй нэгдлийн байгууллагаас ангит нийгэмд тухайлбал феодализмд шилжин …