Монгол уламжлал, бахархал

February, 2016

• 8 February

  XVII жарны “Муу нүүрт” хэмээх гал бич жилийн зүг, мөр гаргах зурхай

  

  XVII жарны “Муур нүүрт” хэмээх гал бич жилийн зүг мөрөө гаргах шинийн нэгний ёслол эхлэхэд нэгхэн хоног үлджээ. Энэ өдөр нийт сүсэгтэн олон хэрхэн зүг мөрөө гаргах албан ёсны тайлбарыг Л.Тэрбишийн тооцоолж гаргасан, XVII жарны Гал бичин жилийн монгол зурхайн цаг тооны бичиг-ээс бэлтгэсэн болно. ЭНЭ ЖИЛИЙН ШОРООН ҮХРИЙН ЗУРЛАГА Хаврын амьсгал орсон өдөр болон тухайн жилийн амь бие эрхтэн махбодуудад дулдуйдан …
• 8 February

  Битүүлэх ёс ба битүүний зоог

  

  Хамгаас хайртай гэр бүл, айл хотлоороо идээ ундаа элбэг дэлбэг сайхан битүүрч байна уу бүсгүйчүүдээ… Та бүхэндээ битүүлэх ёсын талаар мэдээллийг хүргэе. Cap гарахгүй битүү харанхуй байдаг учир оны отгон шөнийг “битүүн” хэмээн нэрийддэг байна. Эл өдөр бүх зүйлс бүтэн, битүү байх учиртай. Энэ нь улирч буй ондоо тэгш дүүрэн байсан бөгөөд ирэх онд ч элбэг хангалуун байх болтугай хэмээсэн …
• 6 February

  Өвөр Монгол: Дээд монголчуудын цагаан сар /фото/

  

  Цагаан сар бол Монголчуудын хувьд хүндэтгэдэг хамгийн том баярын нэг юм. БНХАУ-ын Хөх нуур орчмын Дээд монголчууд уламжлалт язгуур соёлоо уламжлан хөгжүүлэхээр чармайн оролдсоор байна. Дээд Монголчуудын сар шинийн шинэлгээ, цагаан сарын баярын бэлтгэлтэй холбоотой фото мэдээллийг хүргэе Эх сурвалж: Undesten.mn
• 6 February

  С.Дамбий: Шинийн 1-нд туулай цагт босвол тэр жилдээ сүлд хийморьтой явна

  

   Монголын ард түмний баатар, ардын судлаач, сурган хүмүүжүүлэгч, соён гэгээрүүлэгч С.Дамбийтай ярилцлаа. -Урьд нь Цагаан сарыг намар тэмдэглэдэг байсан. Яагаад хавар тэмдэглэх болсон түүхээс яриагаа эхэлье? -Хөрс дэлхий эргэдгээрээ эргээд Хөмсгөн саран гардгаараа гараад Одон мичид нь хуучнаараа яралзаад Орчлон дэлхий нь жамаар байхад удам дамжсан мэргэд дээдэс, аав ээж гэдэг дараа дараагийнхаа үед үлдээхийн тулд жилийн дөрвөн улирал, жамын …
• 3 February

  Битүүлэх ёсны талаар мэдвэл зохих 5 зүйл

  

  1. Битүүлэх нь улирч буй ондоо тэгш дүүрэн байсныг бататгаж, ирэх онд ч элбэг хангалуун байх болтугай хэмээсэн бэлгэдэл билээ. 2. Нар шингэх үест битүүлгээ эхлэхдээ өрхийн тэргүүн баруун тотгоныхоо дээр цагаан чулуу, цэвэр тунгалаг мөс цас, зүүн тотгоныхоо дээр шарилж, харгана тавина. Энэ нь Лхам бурханы хүлгийг ундаалж, тэр жил гэрт муу муухай зүйл орж ирэхээс хамгаалж байгаа хэрэг …
• 3 February

  Амьдрал ахуйдаа баримтлах ёс заншил

  

  •    Эцэг эх, өвөө эмээ маань малгайгаа буруу харуулж өмсөхийг муу ёр гэж цээрлэдэг. Энэ нь нас барсан хүнийг хөдөөлүүлээд буцахдаа малгайгаа буруу харуулж өмсдөгтэй холбоотой юм. Ингэвэл нутаглуулсан сүнс “Хөөрхий эд нар маань намайг харсаар буцлаа даа” хэмээн боддог ажээ. •    Малгайгаа бусад хүнтэй сольж өмсөхийг цээрлэнэ. Сольвоос сүлд хийморь арилана. Хөлстэй малгай өмсвөөс бузартана гэнэ. • Босгонд сүх …
• 2 February

  Монголчуудын цээрлэдэг зүйлс

  

  Монгол айлын эзэгтэй бүхэн гэрийнхээ хийморь, сахиусыг өөд нь өргөн тахин шүтэж явах учиртай. Үр хүүхэддээ дээр үеэсээ уламжлан ирсэн цээрлэдэг зүйлийг заан сургаж, өвлүүлэн үлдээх учиртай. Тиймээс эзэгтэй нартаа зориулан цээрлэх ёсноос хүргэж байна. •    Эцэг эх, өвөө эмээ маань малгайгаа буруу харуулж өмсөхийг муу ёр гэж цээрлэдэг. Энэ нь нас барсан хүнийг хөдөөлүүлээд буцахдаа малгайгаа буруу харуулж …

January, 2016

• 26 January

  Японы хөгжлийн туршлагыг Монголд нутагшуулна

  

  Өнгөрсөн ням гарагт  Монгол-Япон төвийн бизнес курсын  2014-2015 оны XIII  төгсөлтийхөн нэгдэн “Хөгжлийн төлөө хамтдаа” уриан дор сургалт, арга хэмжээ  зохион байгуулсан байна. “Нэг ангийнхан” нэрэн дор нэгдсэн  27-60 насны эдгээр иргэд сурч мэдсэн мэдлэгтээ тулгуурлан “Аравт – бизнесийн нэгдэл” ТББ-ыг байгуулсан төдийгүй энэхүү байгууллага дээрээ түшиглэн  Япон улсын хөгжлийн “нууц”-ыг эх орондоо нутагшуулах, төрийн болон төрийн бас байгууллагын  хөгжлийг …
• 20 January

  Хүүхдийн нэрийг өгөхдөө эр, эм хатуу, зөөлөн эгшиг зохицолдуулж өгдөг уламжлалтай

  

  Тухайн хүнд нэр хайрлах, авгайлах, нэрийг нууцлах, нэр хүнддэх, нэр тохирохгүй байх, нэрийг солих зэрэг нэртэй холбогдсон засал, домууд амьдралд бүхэл бүтэн өөрчлөлт хийх янз бүрийн арга замуудыг бий болгосон байдаг. Нэр өгдөг хүнээс утга, учрыг нь мэдэж нэрийг авбал маш сайн. Хүн угаасаа өсөн бадрах, хөгжин дэвших хүсэл чанартай амьтан юм хойно түүнд нь тохируулж тухайн хүнийг сайн сайхан …
• 14 January

  Монгол үндэсний их баяр “Цагаан сар”

  

  Цагаан сарын түүх, утгын товчоон: Монгол   түмэн  дэлхийн  бусад  улс  иргэний  адил  өөрсдийн  аж  амьдрал,  нийгэм  соёлын  онцлогийг  тусгасан  үндэсний  баяр  наадмыг  үүсгэн хөгжүүлж  иржээ. . Монгол  туургатны  эрхэмлэн  ёсолж  ирсэн  гол  баяр  нь эрийн  гурван наадам: хүлэг  морины  шандас шалгаж, эр хүний биеийн чадал хүчин, цэц мэргэ, авхаалж самбааг сорин  өрсөлдөх  өвөрмөц  наадам  байгалиар  өмөг  түшиг,  мал  адгуусаар  нөхөр …
• 10 January

  Цэцэн бэрийн домог

  

  Урьд тэнэг хүүтэй нэг хаан байжээ. Мөн тэр улсад цэцэн охинтой нэгэн хөгшин байж. Тэр хүүхнийг мунхаг тайждаа авч өгье гэж хаан бодоод өвгөнийг дуудаж ирүүлэн, – Өвгөн чи маргааш үнсэн чөдөр зангидаад өдөр ч биш, шөнө ч биш цагаар, замтай ч биш, замгүй ч биш газраар, хувцастай ч биш хувцасгүй ч биш явж ирээд, гэрт ч биш гадаа ч …

December, 2015

• 27 December

  Сэтгэл заслын ухаан

  

  Монголын эртний гүн сэтгэгч, бичгийн хүмүүний нэг том төлөөлөгч “Хэцүү то ван” хэмээн алдаршсан Б.Тогтохтөр (1797- 1868) Сэцэн хан аймгийн Илдэн ван хошууны нутаг Сангийн далай хэмээх газар мэндэлсэн. Тэрээр эдүгээ Дорнод аймаг төдийгүй нийт Монгол түмний дунд Монголчуудын аж төрөх ухааны сургаал номоороо алдартай билээ.       Тэрээр 1853 онд зохиосон “Хэйбэй вангийн аж төрөх үйлийг заасан сургаал” …
• 19 December

  Хүүхдээ монгол ёсоор хүмүүжүүлье!

  

  “Аяга тавгаа өрж хонуулвал өрөнд орно!” гэж биднийг бага байхад ээж аав минь сургадаг байсан билээ. Ухаант ардын минь эртнээс мөрдөж уламжилж ирсэн энэ мэт хорио цээр нь зүгээр ч нэг мухар сүсэг төдий байсангүй. Хүүхдээ монгол ёсоор хүмүүжүүлье Харин хүүхдэд багаас нь “болох”, “болохгүй”-г мэдүүлэх, тэднийг осол гэмтлээс сэргийлэх, хүмүүс болон эд зүйлс, байгальтай зөв харьцахад сургах санаа зорилгыг …
• 12 December

  Монголчуудын овог болоод адуучин, алаг адуун овог тэргүүтэн…

  

  Аливаа үндэстэн эрхэлдэг аж ахуй, шүтэн дээдэлдэг эд өлөг, хүн амьтан, уул ус, тэнгэр эрхсээр овоглох явдал их л эртнээс түгээмэл байсан. Монголчууд Чингис хаанаас ч өмнө маш эрт бүр X зуунаас эхлэн угийн бичиг хөтлөн уг судар, удам угсаагаа мэддэг байсан төдийгүй язгууртны цол хэргэм үеэс үед өвлөгдөн уламжлагддаг байсан нь баттай юм. Сартуулчуудын дунд голлон хэрэглэгддэг Сартуул, Урианхай, …
• 4 December

  Та хаанаа мэнгэтэй бэ?

  

  Мэнгэ болон биеийн тэмдэг ямар учиртай вэ? Хүний арьсан дээрх мэнгэ, сэвх зэрэг тэмдэг ямар учиртай болохыг нь судалдаг эрдэм ухааны салбарыг морфоскопи гэдэг. Мэнгэ гэдэг бол хүний амьдралд чухал нөлөөтэй тэмдэг юм. Ганц нүгэл үйлдэх төдийд л хүн арьсан дээрээ нэг тэмдэг буюу “тамга”-тай болох бөгөөд гэмээ чин сэтгэлээр цагаатгахаас нааш арилдаггүй гэж үздэг. Хүний биеийг долоон гараг жолооддог …