Мянган жилд ганц төрдөг агуу зөнч

Жейн Пинкерт герман гаралтай америк хүн. Тэрээр 1918 оны нэгдүгээр сарын 3-нд АНУ-д төржээ. Эцэг нь ой модны аж ахуй эрхэлдэг баян хүн байжээ. Жейн хэлд оров уу үгүй юу л гоц чадвараа илэрхийлж эхэлсэн гэдэг.

Хэлд бүрэн ороогүй хүүхэд “хар хүрээтэй захидал”-аар тоглоё гэж ээжээсээ гуйхад нь төдийлөн ач холбогдол өгсөнгүй. Гэтэл долоо хоногийн дараа эцэг нь нас барсан тухай гашуудлын захидлыг хатагтай Пинкерт хүлээж авлаа.

Дараахан нь Жейний ахыг хөл бөмбөгчин болно гэтэл аав ээж нь эсэргүүцлээ. Харин бяцхан Жейн ахыгаа агуу хөлбөмбөгч болно, бид бүгдээрээ түүгээр бахархах болно гэж хэллээ. Үнэхээртүүний ах Эрнигийн нэр арван жилийн дараа Америкийн хөлбөмбөгийн хүндэт дэвтэрт бичигджээ.

Бяцхан Жейний чадварыг эцэг эх нь нэг их үнэлдэггүй байлаа. Гэтэл түүнийг найман настай байхад нь олонд мэргэнээрээ алдартай цыган эмэгтэй алгыг нь хараад “Танай охин агуу зөнч болно. Ийм хүн мянган жилд нэг төрдөг юм” гэж дуу алдлаа.

Тэгээд охинд болор бөмбөлөг өгөөд дотор нь юухарагдаж байгааг асуужээ.Жейн болор бөмбөлөг рүү харж байснаа огт танихгүй газар, хадархаг эрэг, булгилах тэнгис харагдаж байна хэмээв. Мэргэч “Энэ бол миний нутаг. Харин бөмбөлгийг би чамд бэлэглэчихье” гэлээ. Жейн тэр цагаас хойш бөмбөлгөөс салсангүй.

Жейн 1939 онд Жеймс Диксон гэдэг баян залуутай суужээ. Гайхамшиг байдагт итгэдэггүй нөхөртөө далдыг харах чадвараа харуулах боломж удалгүй гарлаа. Нөхрөө Чикаго руу нисэх гэхэд нь тэрээр явуулахгүй хэмээн бараг л нулимс дуслуулан байж гуйлаа. Түүний нисэх ёстой байсан онгоц осолдож бүх зорчигч нь амь алдсан талаар маргааш өглөө нь радиогоор мэдээлэв. Тэр цагаас хойш нөхөр нь эхнэрийнхээ чадварт эргэлзэхээ больжээ.

Ард түмэн Уинстон Черчиллийн эсрэг

Далдыг харагч бүсгүйг удалгүй дээдсийн хүрээнд мэддэг боллоо. Ерөнхийлөгч, Ерөнхий сайд нар түүн дээр ирцгээнэ. Бүсгүй 1945 онд Уинстон Черчиллд ирэх сонгуульд навс ялагдана гэж хэлэхэд “Английн ард түмэн надаас хэзээ ч нүүр буруулахгүй ээ” гэж ам дүүрэн хариулжээ. Гэвч хатагтай Диксоны зөв байсныг түүх харуулсан билээ.

Улаан Хятад, шар аюул

1944 оны арваннэгдүгээр сард Америкийн ерөнхийлөгч Рузвельт түүн дээр ирж эхэлсэн үйлээ гүйцээчих хугацаа байгаа эсэхийг асуулаа. Рузвельт тэгэхэд тэргэнцэрт эргэлтгүй хадагдсан хүнд өвчтэй нэгэн болсон байжээ.

Хатагтай Диксон хуруунуудынх нь өндгийг харахыг хүсэхэд Рузвельт ясархаг том гараа сунгалаа. Муу юмны дохио болох хүчтэй чичирхийлэл мэдэрсэн зөнч маань шууд хариулсангүй. Гэвч Рузвельт зүтгэсээр байж “Зургаан сар, эсвэл түүнээс ч бага хугацаа үлдсэн. Үндсэн ажил, гол асуудлын тухайд ерөнхийлөгч тайван байж болно, Гитлер тэргүүтнүүдийн мөхөл 1945 оны дөрөвдүгээр сар гэхэд тодорхой болно” гэсэн хариу сонсчээ.

Диксон хожим нь энэхүү уулзалтын талаар үе үе дурсаж “Ерөнхийлөгч дараа нь Америк Орос хоёрын харилцаа дайны дараа яах бол гэсэн огтын санамсаргүй асуулт тавихад нь “Тэд эцсийн бүлэгт улаан Хятадын эсрэг холбоотнууд болно” гэлээ.

Ерөнхийлөгч “Улаан Хятад гэв үү? Хятад чинь ерөөсөө улаан биш шүү дээ. Бидний хооронд ямар ч асуудал байхгүй” гэлээ. Би бөмбөлгөө дахин хараад “Би бүр тодорхой харж байна. Хятад улс коммунист орон болно гэсэн” хэмээдэг байжээ.

Энэхүү уулзалтаас таван сарын дараа, 1945 оны дөрөвдүгээр сарын 12-нд Франклин Делано Рузвельт нас барлаа.

Хатагтай Диксон 1949 оноос хойш Ричард Никсон, Гарри Трумэн, Эйзенхауэр, Жон Кеннеди, Рональд Рейган нарыг АНУ-ын ерөнхийлөгч болно гэдгийг угтан хэлсэн нь таарсан байна. Мөн Жаклин Кеннедийг Аристотель Онасистай гэрлэхийг хэлж, Хятадын хувь заяаг угтан тодорхойлж байв.

Үхсэн хэрээ ба «Линкольн»

Заримдаа ч онигоо шиг юм болно. Диксон Энэтхэгийн нэгэн дипломатчид эх орон нь удахгүй хоёр хуваагдана гэжээ. Бүр 1947 оны хоёрдугаар сарын 20-нд хэмээн өдрийг нь ч хэлж. “Таны хэлсэн үнэн бол би үхсэн хэрээ иднэ” гэж мөнөөх дипломатч хөхрөн байж ам гарав.

Хоёрдугаар сарын 20-нд нөгөөх дипломатч маань утас цохиж таны хэлсэн биелсэнгүй гэж сануулахаа мартсангүй. Жейн тэгэхэд “Орой болоогүй байна шүү” хэмээн тайван гэгч хэлжээ. Маргааш өглөөний сонинууд Пакистан гэдэг шинэ улс бий болсон тухай мэдээллээ.

Ялагдсан энэтхэг дипломатч үхсэн хэрээ идмээргүй байсан тул Диксоны гэр бүл, найз нөхдийг нь Форт-Майерийн тансаг зоогийн газарт урилаа. Зоог барьсны дараа тэд морин тойруулгад очтол “Линкольн” машин оролцуулсан сугалаа зарж байлаа. Найзуудын хэн нэг нь Жейнээр тохуурхаж, үнэхээр л далдыг хардаг юм бол сугалааны хонжворын дугаарыг хэлж яагаад болохгүй гэж хэмээн шордлоо.

Зөнчийн тэвчээр алдарчээ. Тэрээр нүдээ аниад гараа сугалааны тасалбарууд дээр тавьснаа нэгийг нь шуудхан сугаллаа. Тэгээд “Машин минийх боллоо” гэсэн байна. Хоёр хоногийн дараа сугалааны тохирол хэвлэгдтэл гол шагнал “Линкольн” Жейнийх болсон байна. Жейн авьяасаа өөртөө ашигласан цор ганц тохиолдол нь энэ юм.

Болор бөмбөлөг эргэлдсээр л...

Жейн зөн мэдрэмж өөрт нь янз бүрээр төрдөг гэдэг байжээ. Заримдаа хэн нэгэн хүний хүрсэн эд зүйлсээр дамжин мэдээлэл ирнэ. Заримдаа дээрээс хаа нэгтээгээс хэлээд өгөх шиг санагдана. Гэхдээ тэрээр болор бөмбөлгөө юунаас ч эрхэмд үзнэ. Яагаад гэвэл тэрхүү бөмбөлөгт харагдсан дүр зурагны дэргэд бусад нь бол сүүмэн зэрэглээ л гэсэн үг.

Жейн 1953 оны тавдугаар сарын 14-нд NBC телевизийн шууд нэвтрүүлэгт орох үеэрээ болор бөмбөлгөө харж байгаад олон сая үзэгчдийн өмнө “ЗХУ-ын тэргүүн Маленковын халааг хоёр жил орчмын дараа жижигхэн сахалтай, ногоон нүдтэй, зууван царайтай хүн авна.

Тэр хүнийг намхан халзан хүн залгамжилна. Түүнээс өмнө мөнгөлөг бөмбөлөг сансарт хөөрч, Дэлхийн бөмбөрцгийг тойрно” гэж мэдэгдлээ. Уг нэвтрүүлэгт оролцсон АНУ-аас ЗХУ-д суугаа элчин сайд Дэвис ч, нэвтрүүлгийн маргааш нь л зөнчтэй уулзсан зөвлөлтийн элчин Зарубин ч түүний үгэнд итгэсэнгүй.

Хоёр он улирлаа. 1955 онд Николай Булганин гэгч сэхээтэн төрхтэй, бяцхансахалтай эр Маленковын оронд гарч ирэв. 1958 онд коммунист намын нэгдүгээр хүн Никита Хрущев түүний суудлыг булааж, өөрөө дээр нь суув. Үүнээс нэг жилийн өмнө дэлхийн анхны хиймэл дагуул хөөргөх зөвшөөрлийг тэрээр өгч байжээ.

Хэдэн жилийн дараа, 1964 оны эхээр Диксон бас нэг цочир мэдэгдэл хийж Хрущев ирэх жил суудлаасаа огцорно гэлээ. Түүнийг унагахаар хуйвалдагчид ч тэр үед энэ талаар огт мэдээгүй байсан бөгөөд 1964 оны хавар, бараг зун нь тэд энэ ажлыг сэдсэн байдаг.

Ар араасаа хөвөрсөн зөнч үгс

Диксон 1956 оны эцсээр бас нэг зөн хэлэв. Тэрээр Энэтхэгийн ерөнхий сайд Жавахарлал Неругийн оронд долоо орчим жилийн дараа “Ш” үсгээр эхэлсэн овогтой хүн гарч ирнэ гэлээ. Болор бөмбөлөг энэ удаад ч андуурсангүй.1964 оны зургадугаар сард, Неруг нас бараад удаагүй байхад Энэтхэгийн ерөнхий сайдаар Дал Бахадур Шастри томилогдлоо.

Диксон энэ мэтээр ирээдүйн үйл явдлуудыг угтан харахдаа гаргууд байсан бөгөөд ялангуяа үхэл, гамшгийг сайтар мэдэрдэг байжээ. Жишээ нь, Аляскт 1964 онд газар хөдөлнө гэдгийг урьдчилан сануулж, Америкийн алдарт улстөрч Жон Фейстер Даллесын үхэл, жүжигчин Мэрилин Монро, негрийн удирдагч Мартин Лютер Кинг, сенатч Роберт Кеннеди нарын амьдралын төгсгөлийн мөчийг ч нэгэн адил алдаагүй хэлжээ.

Ялангуяа холливудын алдарт жүжигчин Кэрол Ломбардтай найз нөхөд байсан бөгөөд түүнийг тэр удаад Конго руу явах гэж байгаа НҮБ-ын ерөнхий нарийн бичгийн дарга Даг Хаммаршельдийн онгоцонд битгий суугаач, наад онгоц чинь яалтгүй сүйрнэ гэж ятгаад дийлээгүй гэдэг. Есдүгээр сарын 18-ны өдөр ниссэн мөнөөх онгоцыг санаатайгаар хорлон сүйтгэжээ.

Америкийн сонинууд 1956 оны тавдугаар сард ойрын ирээдүйг хатагтай Диксон хэрхэн зурагласныг нийтэлжээ. АНУ-ын ерөнхийлөгчийн 1960 оны сонгуульд цэнхэр нүдтэй залуухан эр ялах бөгөөд сонгуульт хугацаагаа дууссаны дараа өмнө зүгт алуулна гэжээ.

Жейн Диксон ирээдүйн ерөнхийлөгчийн гадаад төрхийг зурагласан төдийгүй тэрээр ардчилагч байна, алуурчин нь “О”, “Q” үсгээр эхэлсэн нэртэй байна гэдгийг ч бас хэлжээ. Тэгээд ерөнхийлөгч Жон Кеннедид нүүрлэн буй аюулын талаар сэрэмжлүүлэх гэж хэд хэд оролдсон ч түүний үгэнд хэн ч итгэсэнгүй. Мөнөөх гайт өдөр буюу 1963 оны арваннэгдүгээр сарын 22-нд Жейн орох байх газраа олж ядан гэр дотуураа холхиж, гартаа барьсан бүхнээ алдаж байсан гэдэг. Ерөнхийлөгчийн амьд явах хугацаа дууссаныг тэр мэдэж байлаа. Диксон хожим нь энэ аллагын эзэн ганц хүн биш гэдэг байжээ.

Сар руу нисэх сансрын нисэгчид сүйрнэ гэж 1966 оны арванхоёрдугаар сард тэрээр Сансрын нислэгийг удирдах тасгийн даргын эхнэрт хэлсэн нь ээлжит шуугиан дэгдээв. “Пуужингийн шалан дээр нэг хачин нимгэхэн ялтас шиг юм хэвтэж байна. Түүн дээр ямар нэг багаж унах юм уу, хэн нэг нь өсгийгөөрөө гишгэвэл гай нүүрлэнэ. Шалан дор ороолдсон олон утас байгааг харж байна. Сансрын нисэгчдэд үхэл нүүрлээд байна. Тэдний сүнс нь бөөн утаа манарган шатах пуужингаас хэрхэн гарч буйг харж байна” гэж тэр хэлсэн байна.

Энэхүү зөн үнэн байснаар барахгүй тун хурдан биелсэн юм. Яг нэг сарын дараа 1967 оны нэгдүгээр сарын 27-нд бэлтгэл хийх үеэр “Apollo-1”-ийн дотор гал гарч сансрын гурван нисэгч Эдвард Уайт, Виржил Гриссом, Рожер Чаффи нар шатаж үхэв. Нэгнийх нь суудал дор байсан утаснууд оч хаяснаас цэвэр хүчилтөрөгчтэй орчин агшин зуурт улаан галд автжээ.

Жейн хэдийгээр ерөнхийлөгч Роберт Кеннеди, Иракийн хаан Фейсал нарын алуулахыг урьдчилан харж сэрэмжлүүлэх гэж олонтаа оролдсон ч түүний үгийг тоогоогүй юм. Харамсалтай нь түүний үг үнэн байлаа.

Жейн өөрийн хүч чадлыг хэзээ ч нуудаггүй, энэ бүхэн дээрээс илгээсэн бэлэг гэдэг байлаа.

Ерөнхийлөгч Ричард Никсон түүнд байнга ханддаг байсны хүчинд алан хядах ажиллагааг таслан зогсоосон ч удаатай. Жейн алан хядах ажиллагаа болох хугацааг зааж өгсөн учир тусгай албад сөрөг ажиллагаа зохион байгуулж, аюулыг зайлуулж чаджээ.

Диксон өндөр албаны олон хүний хувийн үзмэрч байв. Ерөнхийлөгч Рональд Рейганы эхнэр хүртэл түүгээр үйлчлүүлдэг байв. Зөнчийн үг дэндүү оновчтой, биелэх нь элбэг байсан учраас “Жейн Диксоны нөлөө“ гэдэг математикийн шинэ ойлголт хүртэл бий болж байжээ. Гэхдээ Диксоны зөн болгон нь биелсэн гэж болохгүй. Жишээ нь, 1953 онд Дэлхийн III дайн эхлэнэ гэсэн нь биелээгүй. Жейн Диксон 93 наслаад 1997 оны нэгдүгээр сарын 25-нд зүрх нь зогсчээ. Түүнийг АНУ-ын шилдэг үзмэрчдийн нэг гэж үздэг.

www.duuren.mn