Цахим худалдааны ертөнцийн “вант гүрэн”-ийг байгуулж, хэдэн сая бичил жижиг аж ахуйн нэгжийг хэрэглэгчидтэй нь холбосон. Тэрээр цоо шинэ зах зээлийн хэв загварыг нээж, урьд өмнө нь байгаагүй ажлын байрыг бий болгосон. Тэрээр буяны үйлсэд идэвхтэй оролцогч. Хятадын Бээжингийн Их Сургуульд элсэн орох нь түүний мөрөөдөл байсан боловч математикийн улсын шалгалтанд нэгхэн оноо авч, 3 жил дараалан шалгуулсныы эцэст орон нутгийнхаа энгийн нэгэн дээд сургуульд элсэн орж чадсан юм. Тэрээр амжилт өөд цуцашгүй тэмүүлсээр хүсэл мөрөөдлийнхөө оргилд хүрч Хятадын супер баячуудын эхэнд бичигдсэн юм. Тиймээ энэ хүн бол Хятадын тэрбумтан Жэк Ма билээ.
Жэк Ма 1964 онд Хятадын Ханжөү хотод төржээ. Ухаан самбаатай, томоотой хүүхэд болоорой гээд эцэг эх нь “Ма Юүнь” гэдэг нэр хайрлажээ. Гэвч Жэк Ма багаасаа зөрүүд зантай хүүхэд байж, хэдийгээр жижиг туранхай биетэй боловч, бусад хүүхдүүдэд дээрэлхүүлэхгүйн тулд байнга зодоон хийдэг байлаа. Эцэст нь удаа дараа зодоон хийснээс болж сургуулиа ч солиход хүрсэн гэдэг. Энэ тухайгаа тэрээр”тэр үед өөр ямар ч сонголтгүй, зодолдоод дийлэх дийлэхгүй нь хамаагүй шууд дайраад ордог. Гэхдээ би өөрийнхөө төлөө нэг их зодолддоггүй, харин найзуудаа өмөөрч л их зодолддог байсан” хэмээн нэгэнтээ дурссан байдаг. Түүний энэхүү эрэмгий, анд нөхдийнхөө төлөө яахаас ч буцдаггүй зан араншин нь хожмын их амжилтад нь маш их тус дэм болжээ. “Бага насны маань тэрхүү эрэмгий зориг намайг өнөөдрийн өндөрлөгт хүргэсэн” гэж тэрээр ярьдаг байлаа.
Хэрвээ тухайн үед ээж аавынхаа хүссэнээр, за мөн хэрүүл зодоон хийхгүй, хичээл номдоо л шимтсэн хүүхэд байсан бол өнөөдрийн Жэк Ма хэн байх байсан бол?
Их сургуульд орсныхоо дараа, зодоон цохионоор асуудлыг шийдвэрлэх шаардлагагүй болжээ. Жаэ Ма тэрхүү нөхөрлөлөө оюутны зөвлөлийн ажилд төвлөрүүлж, чадахын хэрээр ангийнхандаа тусалж, олон хүндрэл бэрхшээлийг зохицуулдаг болжээ. Тэрээр нэг удаа, хичээл сурлагадаа маш сайн нэгэн нөхөр нь жижигхэн алдаанаасаа болж, магистрт шалгуулах эрхээ хасуулж, тосгондоо буцах хэцүүхэн асуудалтай тулгарахад нь Жэк Маангийн эрхлэгч багш, салбарын удирдлага тэрчлэн дээд сургуулийн удирдлагыг хоёр хоногийн турш ятгаж, гуйсны эцэст нөгөө оюутны магистрт шалгуулах эрхийг сэргээж чадсан юм. Хэрэг явдал өнгөрч, Жэк Ма ч үүнийг ор тас мартсан байв. Харин арван жилийн дараа, тэр санаандгүй хүнд байдалд орох үед нь мөнөөх тусалсан оюутан урьдын ачийг нь санаж тусалжээ.
Тэр эрэлхэг баатруудын дайчин чанарыг өөртөө тавьж, төв шударга, эрэлхэг дайчин, энэрэнгүй зөөлөн, шаргуу хөдөлмөрч зэрэг бүхий л сайн чанарууд түүний зан төлөвийг бүрдүүлж, эргэн тойрон дахь анд нөхдүүд ньтойрон хүрээлдэг байлаа. Тэдний олонх нь түүнийг сайн ойлгодог хамтхан ажилдаг болон сурагчид байв. Жишээлбэл Хан Минь, Жөү Юе-хун нарыг дурдаж болно. Санаа, зорилго нэгтэй андуудтайгаа нийлж “Alibaba” компанийг үүсгэн байгууллаа.
Анх их сургуульд шалгуулаад тэнцээгүйдээ маш их зориг нь мохов. Тэр бүл дүүгийн хамт хамт зочид буудалд үйлчлэгчээр шалгуулахад харин бүл дүү нь тэнцээд өөрөө бас л тэнцсэнгүй. Зочид буудлын эзнээс өгсөн хариулт маш энгийн байлаа. “Манай зочид буудалд тэгшхэн биетэй, өндөр нуруулаг үйлчлэгч шаардлагатай байгаа, харин чи туранхай хирнээ богинохон юм байна” гэсэн гэдэг.
Жэк Ма төрх байдлынхаа тухайд Америкийн “Фокс” сэтгүүлд ингэж ярьсан байдаг. “Хацрын яс хотгор, үс буржгар, цагаан шүдээ яралзуулан инээмсэглэдэг, хүүхдийн төрх байдалтай, биеийн өндөр 5 инч, биеийн жин бараг 100 фунт”. Жэк Ма сайхан төрөөгүйдээ төдийлөн анхаардаггүй нэгэн. Жэк Ма ажилд орохоор ярилцлаганд ору явахдаа царай муутай төрсний улмаас түүнийг ажилд авахаас татгалздаг байжээ. Хожим нь тэрээр нарийн бичиг, бараа хүргэгчийн ажил хийж, бүр гурван хүрдэт тэргээр захилгын ном хүргэдэг байжээ.
Харин өнөөдөр тэрээр Хятадын тэргүүн баячуудын нэг болж, залуучууд түүнийг “Үйлс босголтын толгойлогч”, “Цахим худалдааны үндэслэгч” хэмээн хүндэтгэдэг байна.
Жэк Магийн хувь тавилан хамгийн хүнд үед нь зөв зам зааж өгсөн юм. Нэгэн өдөр, Жэк Ма гурван хүрдэт тэргээр вокзал дээр хүн хүргэх үедээ Лү Яо гэдэг хүний бичсэн “Рэн Шэн буюу “Хүний амь нас” гэдэг нэг номыг олж авчээ. Уг номын баатар Гао Жялинь эрдэм ухаантай, ирээдүйн их хүсэл мөрөөдөлтэй хүн байсан бөгөөд хувь заяаны эргүүлэгт олонтаа учирсан боловч түүнд гутаж нугаралгүйгээр шийдэмгий зоригтой тэмцсэн байлаа. Уг номонд байх нэг мөр үг Жэк Магийн сэтгэлд хоногшин хүсэл мөрөөдөл, эр зоригийг нь бадрааж, тэрээр их дээд сургуулийн элсэлтийн шалгалтад дахин оролцохоор шийджээ. Энэ нь хүний амьдралын чухал зүйлийг олж чадсан бас нэгэн алхам болсон байв.
1983 онд 19 настай Жэк Ма их дээд сургуулийн элсэлтийн шалгалтад дахин оролцож тэнцсэнгүй. Математикийн шалгалтын дүн нь 1 оноотой байснаасаа 19 оноо хүртэл дээшилсэн боловч, элсэлтийн онооны хамгийн доод түвшний шаардлагыг хангаж чадсангүй. Энэ нь бага ч гэсэн хүсэл тавьж байсан эцэг эхийнх нь горьдлого тасарч, энэ хүүхэд бичиг ном сурдаг хүн биш гэж үзээд, Жэк Маг ятгаж “Чи их сургуульд орно гэж бодсоны ч хэрэг алга. Нэг зүйлийн гар урлал сурсан нь дээр байх” гэж зөвлөжээ.
Өнгөрсөн зуун 80-аад онд Японы олон ангит телевизийн уран сайхны “Эмэгтэй волейболчин” киноны гол дүр болох Fawn pure so-гийн цөхөршгүй зориг санааг Жэк Мад дахин төрүүлсэн юм. Тэр гэрийнхнийхээ ятгахыг үл ойшоон их сургуулийн элсэлтийн шалгалтанд гурав дахь удаагаа бэлтгэж эхэлжээ. 1984 онд тэр 20 нас хүрлээ. Энэ удаа тэр тооны шалгалтандаа 89 оноо авсан боловч нийт дүнгээрээ их сургуулийн жинхэнэ ангид элсэхэд 5 оноо дутсан байлаа. Англи хэлний ангийн элсэлтийн норм гүйцээгүй байсан тул англи хэлний шалгалтдаа сайн дүн авсан хэсэг сурагчдыг их сургуульд элсүүлэх завшаан тохиож, Ханжугийн багшийн дээд сургуулийн бакалаврын ангид орлоо. Гурван удаа их сургуулийн элсэлтийн шалгалтанд унасан түүх нь түүнийг хойшдын ажил үйлстээ улам их тэсвэр тэвчээртэй болгожээ. Тэр цаг мөчүүдийг эргэцүүлэх бүрийд Жэк Мад их олон зүйл бодогддог. Хүн заавал их сургуульд орох мөрөөдөлтэй байх хэрэгтэй, хүнд ер нь мэдлэг хэрэгтэй бус харин суралцах чадвар хэрэгтэй гэж хэлдэг.
Энэхүү цөхөршгүй тэмцэх нь түүний хожмын “Алибаба” компанийг амжилттай байгуулахад гол түлхэц болсон юм. Мөн Жэк Магийн ажил үйлс мухардлаас гарч байсны учир шалтгаан ч энэ байсан юм. Ажил үйлсд амжилт гаргахад ямар ид шид хэрэгтэй вэ гэж хүмүүс түүнээс асуухад тэрээр “хүсэл мөрөөдлөө л хэзээ ч орхихгүй байвал боломж бидэнд үргэлж олдоно” гэж хариулдаг.
2015 оны 3-р сарын 15-нд Вийчатад Германы Ганноверын хэрэглээний цахим бараа, мэдээлэл холбооны яармагийн нээлтэд Жэк Ма дэлхийн хэмжээнд цорын ганц уригдсан аж ахуйн нэгжийн эздийн төлөөлөгчийн хувиар англи хэлээр үг хэлсэн юм. Түүний дараа Англи хэл сурах сайтууд түүний энэ яриаг цахим сурах хичээл болгосон байдаг.
Жэк Ма англи хэлийг маш сайн сурсан нэгэн. Англи хэл сайн сурсан нь түүний геологийн багштай салшгүй холбоотой гэнэ. Эмэгтэй багш нь тун царайлаг, томоос том нүдтэй. Хичээл заах арга хэлбэр нь өвөрмөц сонирхолтой учир бүгд л тэрхүү багшийн хичээлийг амтархан сонсох дуртай. Геологийн хичээл сурах дургүй байсан Жэк Ма ч хичээлээ анхааралтай хичээн сонсох болж, сурлага нь илт сайжирч эхэлжээ. Нэг удаа багш нь геологийн хичээлийг сайтар сурахын чухал чанарыг онцлон заахдаа нэгэн үлгэр ярьж өгчээ. “Тэрээр Си Ху нуурын хөвөөгөөр зугаалж явахад хэдэн гадаадын хүмүүс таарч түүнээс Хятадын геологийн тухай асуусан байна. Тэгэхэд нь багш нь англи хэлээр торохгүй сайхан хариулсан байна. Багш энэ явдлыг дүгнэн ярьж, геологийн хичээлийг сайтар сурахгүй бол хэрэв гадаадын хүмүүс чамаас Хятадын геологийн тухай асуухад мэдээж хариулж чадахгүй л болно. Энэ бол ичгүүртэй явдал бус уу” гэжээ. Багшийн хэлсэн энэ үг Жэк Мад англи хэлийг сайн сурах зоригийг нь өгсөн байжээ.
Тэр өдөр 12 настай Жэк Ма тун ч урамшин,дэлгүүрээс бага оврын радио худалдан авч, үүнээс хойш өдөр бүр англи хэлний радио сонсдог болжээ. Жэк Ма гадаадын хүмүүс байнга очдог Си Ху нуурын хөвөөгөөр явж гадаадын хүмүүстэй таарахыг хичээж “огт ичилгүй” зоригтойгоор тэдэнтэй ярилцан, заримдаа бас гадаадын жуулчдад үнэ төлбөргүйгээр аяллын хөтөч хийдэг байв. Хэсэг хугацааны дараа Жэк Магийн англи хэл түргэн сайжирч, багш, ангийн нөхдүүд нь түүнийг англи хэлэндээ мундаг хэмээн магтдаг болж, заримдаа гадаадын жуулчид түүнийг гадаадад төгсөөд ирсэн цагаач байх гэж андуурдаг болжээ.
“Бүтэлгүй”, “хичээл сурлагадаа муу” нэртэй байсан Жэк Ма их сургуульд орсноор тун их өөрчлөгдөж, хичээл сурлагадаа шимтэн сурах сайн сурагчдын болсон байна. Англи хэлний суурийг маш сайн тавьсан учир шалгалтын эцэст гадаад хэлний институтийнхээ эхний тавд ордог байлаа. Англи хэл яг шидэт бал юм шиг Жэк Мад урагшлан дэвжихэд тус болжээ. Англи хэл сайн сурсны ачаар тэр Хан Жөүгийн багшийн их сургуулийн гадаад хэлний институтэд элсэн, их сургуулиа дүүргэсний дараа Хан Жөүгийн “Электрон технологийн их сургууль”-д англи хэл, олон улсын худалдааны тусгай мэргэжлийн багшаар ажиллаж, хожим нь “Хай Бо” орчуулгын компани байгуулсан байна. Түүнчлэн Америкт очиж интернетийн тухай суралцсан нь “Алибаба”-г үндэслэн байгуулахад нь боломж олгосон юм.
Үүнээс хойш олон жил өнгөрчээ. “Би өөрийнхөө тухай боддог л доо. Бодоод, бусдыг давж чадахгүй, хэлээд хүний хэлсээр болохгүй. Гэтэл харин би их сургуулийнхаа дөрвөн жилийг амжилттай дуусганаараа бахархах дуртай. Ажил үйлс минь ч амжилтад хүрч чадлаа. Хэрэв, Жэк Ма би хүртэл амжилтад хүрч чадсан юм чинь цуцалтгүй тэмцсэн хэн бүхэн амжилтанд хүрч чадна гэдэгт би итгэдэг” гэж Жэк Ма хэлсэн юм.
Хятадын Олон улсын радио