С.Шижирбаатар: Дотооддоо эцсийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх боломжийг судалж байна

 Орон нутгийн үйлдвэрлэгчдийн орон зайд өөрийн байр суурийг олж, тогтвортой үйл ажиллагаа, найдвартай, шуурхай үйлчилгээгээр өнгө төрхөө тодорхойлсон резиний үйлдвэр ирэх сард 5 жилийн ойгоо тэмдэглэнэ. Монголдоо анхны бөгөөд ганц гэх тодотголтой “Мэйнспринг” ХХК-ийн хамт олныг “Эрдэнэтээ Дэмжье” булангийн ээлжит дугаарт урилаа. Тус компани үрэлт цохилтод тэсвэртэй, тээрмийн хуяг, тос, маслонд зориулсан гэх өндөр чанартай гурван төрлийн резин үйлдвэрлэж байна. Өргөжин тэлэх хүсэл тэмүүллээ өдрөөс өдөрт бүтээж яваа компанийн захирал С.Шижирбаатарын ярианаас үйлдвэрлэгчдийн зоримог алхмыг харж, өөр нэгэн шинэ санааг бодол оюундаа тусгаж авахыг зөвлөе. 

 -ТАНАЙ ХАМТ ОЛОНД ТАВАН ЖИЛИЙН ОЙН БАЯРЫН МЭНД ДЭВШҮҮЛЬЕ. ҮЙЛДВЭРЛЭГЧДИЙН ХУВЬД ОРОН НУТГИЙН ЖИЖИГ ЗАХ ЗЭЭЛД БАЙР СУУРИА ЭЗЭЛЖ, ХӨЛӨӨ ОЛНО ГЭДЭГ АМАРГҮЙ. ӨЧИГДРӨӨС ӨНӨӨДӨРТ ИРСЭН ЦАГ ХУГАЦААГ ЭРГЭН ХАРАХАД ЯМАР ӨНДӨРЛӨГТ ХҮРЭВ?
   -2008 онд манай компани худалдааны чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулж байгаад 2013 оноос түүхий резиний төслийг боловсруулж, хэрэгжүүлсэн. Жилдээ 300 тонн хүртэлх түүхий резин үйлдвэрлэх хүчин чадалтай үйлдвэрийг тухайн онд ашиглалтад оруулж, 2014 оноос өнөөдрийг хүртэл Эрдэнэт үйлдвэрийн ханган нийлүүлэгчээр ажиллаж байна. Анх 3 хүний орон тоотой ажиллаж байсан. Өнөөдөр 16 хүнийг ажлын байраар хангах хэмжээнд өргөжин хөгжлөө. Бид үйл ажиллагаагаа өргөжүүлэх чиглэлээр энэ онд судалгааны ажлуудаа эхлүүлсэн.   Эрдэнэт үйлдвэрийн захиалгаар анх 62:52 маркийн нэг төрлийн резин үйлдвэрлэж байсан бол захиалагчийн хэрэгцээ шаардлагыг үндэслэн тусгай зориулалтын резин гаргаснаар нэр төрлөө нэмэгдүүлсэн. Орон нутагт резиний үйлдвэр байгуулснаар Эрдэнэт үйлдвэрийн эдийн засагт ч тодорхой хувь нэмэр оруулж чадсан гэж бодож байна. 700-1500 цаг ажилладаг байсан гидроцеклон нь манай бүтээгдэхүүнийг ашигласнаар дунджаар 2100 цаг ажилладаг болсон тухай үйлдвэрийн ажилтан хэлж байсан. Өнөөдрийг хүртэл хамтдаа хөгжиж байгаа л гэж ойлгодог.   

   -ЗАХ ЗЭЭЛИЙН ХЭРЭГЦЭЭ, ШААРДЛАГЫГ ХЭРХЭН ОЛЖ ХАРСАН БЭ?   -2012 онд судалгаа хийж үзэхэд Эрдэнэт үйлдвэр 12-14 ам.доллараар импортын резинэн бэлдэц авдаг байсан. Манайх дээрх үнийн түвшнийг зургаан ам.доллар хүртэл барьж, нийлүүлэлт хийснээр эдийн засгийн хэмнэлт талаасаа үр ашигтай, эх орны үйлдвэрлэлд хөрөнгө оруулалт хийсэн ажил болсон. Цаашлаад, Монгол улсын гадагшаа урсах валютын урсгалыг ихээхэн хэмжээгээр хумьсан гэж ойлгож болно. Дотоодын хөдөлмөр бүтээмж, өртөг шингэсэн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх нь эдийн засагт үнэтэй хөрөнгө оруулалт болж байгаа гэдэгт итгэж байна.

 -САНААГАА ХЭРХЭН ОЛСОН ТАЛААР ХУВААЛЦАХГҮЙ ЮУ?
   -Компанийг үүсгэн байгуулагч Ш.Дэмбэрэл маань түүхий резиний хэрэглээг анх олж хараад Монголд үйлдвэрлэх боломжтой гэж үзсэн. Ингээд Орос, Хятадын үйлдвэрүүдээс туршлага судлахад аль аль нь шинж чанараараа давуу болон сул талуудтай байсан. Хятад улсын хувьд Малайз болон бусад халуун орноос түүхий эдээ татан авч резин үйлдвэрлэдэг нь биднийг “Яагаад өөрсдөө хийж болохгүй гэж” гэсэн зоримог алхам руу хөтөлсөн гэх үү дээ. Тоног төхөөрөмжөө Хятадаас аваад хийе гэж шийдсэн. Үүний үр дүнд Орос, Хятадын үйлдвэрлэсэн резинтэй харьцуулахад чанараараа хувь илүү бүтээгдэхүүн гаргасан. Тухайн үед банк, санхүүгийн байгууллагуудаас санхүүжилт босгон ажлаа эхэлж байлаа.   

 -САНААГ БОДИТ АЖИЛ БОЛГОХ АМАРГҮЙ. ЗАХ ЗЭЭЛД НИЙЛҮҮЛЭХ НЬ ХАМГИЙН ТОМ АЛХАМ БАЙХ?   -Гол хэрэглэгч маань Эрдэнэт үйлдвэр байсан. Гаднаас авч байгаа резинийг нь дотоодоос хангана гэсэн зорилго тавьсны үндсэн дээр үйлдвэрийн үе үеийн удирдлагуудтай уулзаж, санаа бодлоо ойлгуулж чадсан. Тэд ч тодорхой хэмжээгээр дэмжлэг үзүүлж ирсэн. Эхний ээлжид нийт импортын 20-30 хувь, удалгүй 50-60 хувийг орлох бүтээгдэхүүнээр хангаж, сүүлийн жилүүдэд 100 хувь нийлүүлэлт хийдэг болсон. Өөрөөр хэлбэл, тухайн жилийн төлөвлөгөөнд тусгасан дүн ямар байна, тэр хэмжээгээр нийлүүлэлт хийх чадамжтай болсон. Энэ онд 120 тонн энгийн резин, 30 тонн тусгай зориулалтын резинээр хангах гэрээ байгуулсан. Манайх 2017, 2018 онуудад Улаанбаатар төмөр зам хувь нийлүүлсэн нийгэмлэгийн Резин цехийн захиалгаар бүтээгдэхүүн нийлүүлж байсан. Эрдэнэт үйлдвэртэй харьцуулахад төмөр замын салбарт хэрэглээ нь харьцангуй бага буюу жилдээ 3-4 тонныг л авдаг. Ямартаа ч бид чадсан, энэ бол баялаг бүтээгчдийн нэг бахархал.

 -ЦААШДЫН ЗОРИЛГО?
   -Дотооддоо эцсийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх боломжийг судалж байна. Манай бүтээгдэхүүний шинж чанар, үзүүлэлтийг тодорхойлоход автомашины дугуй хийх боломжтой гэсэн. Шинэ төрлийн ажилд сорилт хийж үзнэ. 

   -ҮЙЛДВЭРЛЭГЧ БАЙХЫН ДАВУУ БОЛОН СУЛ ТАЛ?
   -Эрдэнэт үйлдвэрийг түшиглэсэн хамтын ажиллагаа тасраагүй цагт бидэнд хөгжих боломж нээлттэй байна. Гагцхүү резиний технологич мэргэжилтэй хүн Монголд хуруу дарам цөөн. Энэ чиглэлээр хамгийн сайн мэргэжилтнүүд Эрдэнэт үйлдвэрийн Резиний тасагт ажиллаж байна. “Автобус 3” компани, Улаанбаатар төмөр зам резин цехтэй байсан, одоо хувийн хэвшилд ажилладаг ганцхан байгууллага бий. Бид хөгжлөө тодорхойлж, боловсон хүчний баазаа зузаатгах үүднээс хойд, өмнөд хөршид шинэ мэргэжилтэн бэлтгэх бодолтой байна. Төгсөх ангийн, энэ чиглэлээр сурах хүсэл сонирхолтой, тууштай ажиллах хүн бидэнд хэрэгтэй. Хоёр хүүхдэд санал тавьсан ч тоймтой хариу аваагүй л байна. Өнөөдрийн байдлаар гадаад мэргэжилтнээс тусламж авч, хамтран ажиллаж байна. Ажилтнаа сургаад авчихвал маш том боломж бидний өмнө нээгдэнэ. Мөн үйлдвэрлэгч нарт татварын хөнгөлөлт чухал байна. Томоохон хөшүүрэг болох нь гарцаагүй.

-АЖИЛТНУУДЫНХАА НИЙГМИЙН АСУУДЛЫГ ХЭРХЭН ШИЙДДЭГ ВЭ?
   -Манайх жилдээ 300 тонн резин үйлдвэрлэх хүчин чадалтай. Энэ жилийн хувьд Эрдэнэт үйлдвэр 150 тонны гэрээ хийсэн. Ажилчдаа 100 хувь ажлаар хангаж байгаа ч сул зогсолт хийсэн үедээ цалинг нь өгдөг. Энэ нь ч тухайн айлд бодитой хөрөнгө оруулалт болж байна. Манайх 2-6 жил ажилласан туршлагатай ажилчдаа тогтоон, урт хугацаанд ажиллуулахыг эрмэлздэг. Хэдий жижиг үйлдвэр ч гэлээ 10 гаруй ам бүлийн амьжиргааны баталгааг хангаад л байдаг юм.     -СҮҮЛИЙН АСУУЛТЫГ ТАНД ҮЛДЭЭЕ?
   -Бидэнд итгэсэн. Итгэлийг алдахгүйн тулд бараа бүтээгдэхүүнийхээ чанар үзүүлэлтийг тогтмол сайжруулж байна. Монгол Улсын төсвийг бүрдүүлэхэд томоохон түлхэц болсон “Эрдэнэт үйлдвэр” үр бүтээмжтэй ажиллахад чадлынхаа хэрээр хувь нэмэр оруулах болно. Би хувьдаа олон мянган залуус шинийг сэтгэж, зах зээлд өрсөлдөх, импорт орлох бүтээгдэхүүн бий болгоосой гэж хүсдэг. Боломж нь хангалтай бий.

И.Чинтогтох

Фото: Б.Баттөгс