Иргэний мэдээлэл

May, 2017

  • 11 May

    Казахуудын Монголд нэгдсэн түүхээс

    Монголын казакууд нь Түрэг угсааны үндэстэн юм. Казак гэдэг нэрийн хувьд Казах, Хасаг гэх мэтээр олон дуудагддаг. Хасаг хэмээн дуудахад казакууд ихэнхдээ дургүйцэж монголчууд хятадуудыг хужаа гэж дууддагтай адил юм. Казакууд одоогоос 120 гаруй жилийн тэртээ Алтайн нурууг даван нүүдлэн ирсэн гэж өөрсдөө ярьж бичих нь олон. XIX зууны эхэн хагаст одоогийн Баян-Өлгий аймаг байсан газарт нэг ч казак айл …

  • 11 May

    Матрын нулимс

    Янгир ямаа гэмгүй хүн намайг үзмэгцээ яагаад пяс хийтэл тургидаг, тарвага яагаад “хого, хого” хошгочдог юм бол оо? Ийнхүү нэгэн зуур бодоход тань үл таних хүмүн миний зүгээс учруулж  мэдэх аюулаас бусдадаа сэрэмж өгч буй түгшүүрийн дохио тэр юм шиг байна. Тийм ариун гэгээн зөн совин тэдгээр амьтанд байдаг юм байна. Бодох тусам энэ бол сэтгэл алдрам бурханлаг гайхамшигтай чанар …

  • 9 May

    “Социалист лагерь”-ийн Ромео Жульетта

    Нижегородын иргэн Жанна Воронцова 1947 оны гуравдугаар сарыг бүхий л амьдралынхаа туршид мартдаггүй. Тэр үеэс хойш 70 жилийн турш жаргал, зовлон туулж ирсэн ч залуу насныхаа аз жаргалтай тэрхэн өдрийг харц, зүрхний цохилт, амьсгалынхаа тоогоор дурсан санадаг.   Тайзны арын анхны хайр Тэр өдөр Лениний нэрэмжит соёлын ордны ажилтан, 17 настай Жаннад нэгэн хариуцлагатай даалгавар өгчээ. Энэ бол лагерьт байгаа …

  • 9 May

    Заяаны хань

      Хаалгаар арай ядан тэмтчин орох залуу бүсгүйг автобусны зорчигчид их л өрөвдөнгүй харцгаана. Түүнийг Сузан гэх бөгөөд эмч нар буруу онош тавьж эмчилсэнээс гуч гаруйхан насандаа хараагүй болж, нэг л мэдэхэд уур уцаар, бухимдлын ертөнцөд унасан юм. Хөөрхий бүсгүйд энэ ертөнцөд харах мэлмий, түших тулгуур болж үлдсэн цорын ганц хүн нь Марк байлаа. Тэрээр агаарын цэргийн армид алба хаана. …

  • 9 May

    “Женко” Х.Баттулга гэж хэн бэ?

    Олигархи гэж хэн бэ? Насаараа мал малласан хүн олигархи хоёр юугаараа ялгаатай вэ. Хариулт нь амархан. Малчин хүн жилийн дөрвөн улиралд малаа маллаж, хөдөлмөрийнхөө ашиг шимийг хүртэж, түүгээрээ амьдардаг. Харин олигархиуд төрийг шимж амьдардаг. Олигархиуд малчдыг сайн мэднэ. Яагаад гэвэл тэдний хөдөлмөрийг ч бас шимдэг учраас. Харин малчид олигархийг танихгүй. Олигархийг танихад ч хэцүү. Энэ харь үгийн утгыг ухаж ойлгохгүй …

  • 9 May

    Мөнхийн фашизм

      1942 онд арван настайдаа би мужийн Италийн залуу фашистуудын сайн дурын атлаа залуусын заавал хамрагдах учиртай Люди Юувенилс гэх тэмцээнд оролцож түрүүлэв. “Муссолинигийн яруу алдар, улс эх орныхоо төлөө амиа өгөх ёстой юу?” сэдвийн хүрээнд илтгэх чадвараа сорилоо. Би ч ухаалаг хүү байсан тул энэ асуултад “тийм” гэж хариулсан билээ. Өөр хоорондоо дайтах СС, фашистууд, бүгд найрамдахчууд болон партизануудын …

  • 8 May

    Сонгох эрхтэй болохоос албатай биш шүү!

    Х.БАТТУЛГЫН 32 ХУВЬ Өнгөрөгч лхагва гариг буюу тавдугаар сарын 3-нд АН-аас Монгол Улсын Ерөнхийлөгчид нэр дэвшигчдийг тодруулах санал хураалт болж, Х.Баттулга ялалт байгуулав. АН-ын дарга С.Эрдэнийн хэлснээр “саналын эрхтэй” 132 мянган гишүүний 60 хувь нь санал хураалтад оролцож, Х.Баттулга хамгийн өндөр буюу 2740 оноотой тэнцэх /21 аймаг, нийслэлийн дүүргүүдэд сонгогчдын тооноос хамааран 100-600 оноо өгч, авсан саналыг нь оноонд шилжүүлдэг …

  • 8 May

    Баян-Өлгий аймаг Х.Баделхан гишүүний “Вант Улс” болжээ

    -Ураг төрлийн хүмүүс нь болох “НИК”-ийн түгээгч нар өдгөө тус аймгийн төрийн албыг эзэгнэж аймгийн хэлтэст мэргэжилтэн, агентлагийн дарга гээд гайгүй гэсэн албан тушаалд эзэн суужээ- Баян-Өлгий аймагт улс төр дагасан албан тушаалын томилгоо хэрээс хэтэрчээ. Тус аймгийн Засаг дарга А.Гылымхан нутгийнхаа зон олныг ялгаварлан гадуурхаж, хагалан бутаргах үйл ажиллагааг хийж буй учраас түүнийг зогсоож, хариуцлага хүлээлгэх цаг нь болсон …

  • 8 May

    АН-ын нэр дэвшигчийг түдгэлзүүлэх үү

    Тоглогчид ширээний ард суулаа. Төрийн ордонд зассан энэ удаагийн фокерын ширээ нилээд онцлогтой. Зүй нь диллер нь өнөөгийн өндөрлөгт суугаа тэр эрхэм. Өмнө нь тоглогч байсан мань хүн өөрийнхөө орыг залгамжлагчийг тодруулахын тулд дүрээ хувиргаж, зүсээ өөрчлөн тоглоомонд хөндлөнгөөс оролцож суугаа нь тэр. Тиймдээ ч диллерээс бүх зүйл хамаарна. Эхний тоглогч М.Энхболд. Тоглох эрхээ өрсөлдөгчгүйгээр шахам олж авсан нэгэн. Шулуухан …

  • 8 May

    Төрийн дуулалтай дүйцэх “Ариун дайн”

    Удахгүй Агуу Их Ялалтын ой болох гэж байна. Улаан талбайн яруу алдарт парад “Священнная война” буюу “Ариун дайн” дуугаар эхэлдэг. Энэ агуу дууг оросууд голдуу босч сонсдог заншилтай. Иймээс түүнийг Төрийн дуулалтай дүйцэх дуу гэдэг. Энэ дуу үүссэн товч түүхийг өгүүлсү… Эх Орны Их дайн эхлээд ердөө л 2 хоносны дараа “Известия”, “Красная звёзда” сонинд В.И.Лебедев-Кумач-йин шүлэг хэвлэгджээ. Яруу найрагч …

  • 3 May

    Баабар: Би – Үл оролцогч, Би – Идэвхитэй оролцогч

    1977 онд би нэг өгүүлэл орчуулж тарааснаас болж хэрэгт орж байсан юм. Тэр бол Зөвлөлтийн зохиолч, тэрс үзэлтэн Александр Солженицыны “Худал хуурмаггүйгээр амьдрах нь” (Жить не по лжи) гэсэн эсээ. Махатма Ганди “хүч үл хэрэглэх эсэргүүцэл” (сатъяграха) гэсэн үзлийг дэлгэрүүлсэн нь дарангуйлал, колончлолын эсрэг, улмаар энх тайвны төлөөх тэмцэлд үзэл санааны асар их хувь нэмэр оруулсан. Гэхдээ тухайн үеийн чанга …

  • 3 May

    Н.Энхбаярт татгалзсан хариу өгчээ

    -Энэ удаагийн Ерөнхийлөгчийн сонгуульд нэр дэвших хүслээ “Би Үндсэн хуулиар нэр дэвших эрхтэй” гэх ганцхан өгүүлбэрээр илэрхийлсэн МАХН-ын дарга Н.Энхбаяр Сүхбаатар дүүргийн шүүхэд “Ялгүйд тооцож өгнө үү” гэх гомдол гаргасан ч татгалзсан хариу авчээ-   Монгол Улсын гурав дахь Ерөнхийлөгч асан Н.Энхбаяр энэ удаагийн Ерөнхийлөгчийн ээлжит сонгуульд намаа төлөөлж нэр дэвших хүсэлтэй байгаагаа саяхан “Өдрийн сонин”-д өгсөн ярилцлагадаа дайжээ. Тэрбээр энэхүү …

  • 3 May

    Р.Амаржаргал: Монгол Улсаа хөгжүүлэхийн төлөө бүхий л бололцоогоо дайчлан ажиллаж ирсэн

    Монгол Улсын Ерөнхий сайд, УИХ-ын гишүүн асан Р.Амаржаргал Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн 2017 оны сонгуульд нэр дэвшигчийг тодруулах намынхаа дотоод санал асуулгад оролцохоор болсноо мэдэгдлээ. Тэрбээр АН-ын нийт гишүүддээ хандаж: “Ардчилсан намын гишүүд, дэмжигчид ээ, Ринчиннямын Амаржаргал миний бие, өөрийн итгэл үнэмшил болон ардчилсан намын гишүүд дэмжигчдийнхээ захиас даалгавраар Ардчилсан намаас Монгол Улсын Ерөнхийлөгчид нэр дэвшигчийг тодруулах нам доторх санал асуулгад …

  • 2 May

    Туул голыг яаж аврах вэ?

    Туул голын бохирдол гамшгийн хэмжээнд хүрч, “түүх” болох цаг ойрхон болсон тухай нийслэлчүүд, албаныхан, судлаач, эрдэмтэд ярьдаг ч бохирдлыг нь багасгах, бохирдуулагчдад нь хариуцлага тооцох, таслан зогсоох ажил бараг хийгдэлгүй өнөөг хүрч буй билээ.  Бараг хийгдэлгүй гэсний учир нь үе үеийн БОАЖ-ын сайд, нийслэлийн Засаг дарга тэргүүтэй шийдвэр гаргах түвшнийхэн Туул голыг хамгийн ихээр бохирдуулагч “Харгиа” тэргүүтэй цэвэрлэх байгууламжууд, арьс, …