Сүүг байр, байшингийн тагтан дээрээс өргөдөггүй

Өргөл өргөх ёс нэн эртний болой. Өргөл өргөх сав суулга, хэрэгсэл тухайн цаг үеүддээ өөр өөр байсан бөгөөд өнөө цагт уламжлагдан ирсэн нь өргөлийн модон хувин, сацлын орбай юм.

Өргөлийг Нар байгаа зүгээс эхлэн Нар зөв тойрч хөрсөн дээр зогсож өргөнө. Байр, байшингийн тагтан дээрээс өргөж болохгүй.

Шинийн нэгнээс шинийн 15 дуусталх нэмэн нэмэн дүүрч байгаа Саранд, Сар байгаа зүгээс эхлэн нар зөв тойрч өргөнө. “Долоон өвгүн одон шанага” тэгшрэх цагт л өргөдөг. Тэгшрэх үе нь улирал бүрт өөр өөр цагт тохионо.

Бүрэн хувцаслан, бүс малгайтай өргөх нь зөвхөн талархсан сэтгэлийн илэрхийлэл бөгөөд өөрийн биеийг хариуцаж тус дэм хүсэхгүй байна гэсэн утгатай юм. Сацлын орбайг мөрнөөс доош төвшинд барьж өргөл өргөдөггүй. Өргөл өргөх орон зайнаас хамаарч өргөлийн хүрээг тэлж өргөдөг. Сацлын орбай, халбага үгүй үед алгаараа өргөж болно.

Модон хувин

Модон хувингийн гурван бүслүүр нь өнгөрсөн одоо ирээдүй цагийг, хоёр бариулын түшиг нь эр, эм хоёр заяа тэнцүү байхыг, дундын суран бариул нь тэдгээр заяаг хүүхэд холбож байдгийг тус тус илтгэдэг билгэдэлтэй.

Сүү, Цай, Тараг, Айраг, Шимийн архийг бид таван тансаг идээ хэмээн дээдэлдэг. Эдгээр идээ гагц “Сүү”-нээс үүсдэгээрээ онцлогтой. Сүү нь дусал бүхнээрээ эд эсийг анагаагч хүчин, ундрах эх булгаараа амьтны амь таслалгүй бүрэлддэг цор ганц идээ билээ. Эрт дээр үеэс л Монголчууд сүүгээр олон янз, төрлийн бүтээгдэхүүн хийж хэрэглэж иржээ.