Хэн хаана дэвших вэ?

2016 оны УИХ, Орон нутгийн сонгууль дөтөлж байна. Сонгуулийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулна, оруулахгүй нь гэсээр нэр дэвшигчдийг ч, намуудыг ч хүлээлтэд байлгаад эдүгээ бүх зүйл тодорхой болоод байна. Яригдаж байсанчлан жагсаалтад бичигдэгсэд бүсчилсэн хэлбэрээр өрсөлдөхөөргүй болж, нэг тойрогт үзэгсэд аймгаа урд, хойгуур нь хувааж аваад жижигсгэсэн тойрогт тулах биш, хуучнаараа, томсгосондоо нэг намын гишүүд ч хоорондоо өрсөлддөг сүүлийн хоёр сонгуулийн жишгээр явах нь. Он солигдохын өмнө нэр дэвшихээр мандатын эрх горилогчид намдаа мөнгөө хэдийнэ тушаасан байгаа. Гэхдээ тэдний зарим нь намаасаа нэр дэвших эрхээ авч сонгуульд өрсөлдөх бол нэг хэсэг нь мөнгө тушааснаараа л горилогч хэвээр үлдэх.

Одоогоор аль тойрогт аль намаас хэн, хэн дэвших нь хараахан эцэслэгдээгүй ч ерөнхий чиг тодорхой болжээ. Дэвших санаатай тойргоо тордсоор ирсэн, оны өмнө хэн хэрхэн ямар байдалтайгаар “бөөцийлсөн” гэдгээс бүх зүйл ойлгогдоно. Эцсийн шийдвэр намаас гарах учиртай ч албан ёсны уг шийдвэрээс өмнөх урьдчилсан таамаг сонин байдаг билээ. Тиймээс ирэх сонгуулиар аль тойрогт хэний намаас хэн өрсөлдөх таамаглалыг хамтдаа сонирхъё. Нийслэлээс хүн амын тоондоо тааруулж мандатын тоог нэмж өгөх саналыг УИХ-д хүргүүлчихээд байгаа. Хэрэв энэ хүсэлтийн дагуу нийслэлд байсан 14 мандат дээр нэмж, 22-24 болгох шийдвэр гарвал орон нутгийн 8-10 мандат танагдах талаар яригдаж таарна. Гэхдээ тойргууд дээрээ хэн яаж ажилласан, рейтинг нь ямар байгаагаас шалтгаалж намууд сонголтоо хийх учиртай.

СҮХБААТАР АЙМАГ

Наран ургах зүүнтээ, Сүхбаатар аймагт АН-аас нэр дэвшигчийн хувьд угаасаа тодорхой. Аймгийн Засаг даргаар сүүлийн найман жил ажиллаж байгаа Ж.Батсуурь энэ удаад УИХ-д нэр дэвшинэ гэж байгаа. Өмнөх сонгуулийн үед орон нутагтаа ажилламаар байна гэснээр М.Зоригтод боломж гарч тэр УИХ-ын гишүүн болж байлаа. Зүүн гурван аймгаасаа барилгажилт, дэд бүтэц гээд юм юмаараа дутуу байсан Сүхбаатар аймаг сүүлийн жилүүдэд нүүрээ угаасан мэт болсон. АН-ын Засгийн газрууд ч орон нутагт сайны жишээ авахаараа Сүхбаатар аймгийг жишээлэн үлгэр болгож үзүүлж ирсэн. Олон талын утгаараа Сүхбаатар аймгийн нэг мандат хаана ирэх нь тодорхой гэгдэж буй. Үүнтэй эсрэгцээд МАН-аас Сүхбаатар аймагт нэр дэвших хүн олдоход хэцүү болжээ. Уг нь Монголбанкны дэд ерөнхийлөгч Б.Жавхлан Сүхбаатар аймагт нэр дэвшинэ гэж байсан ч сүүлийн үед Дархан руу дэвшихээ илэрхийлэх болсон. МАН-аас Сүхбаатар явна гэж хэлэх хүн ховор байгаа гэх бөгөөд “Моннис”-ийн Б.Чулуунбаатар байж магадгүй гэсэн яриа бий. Харин МАХН-аас бол Ч.Улааныг ирж магад гэж үзэж байгаа. МАХН-ын дарга Н.Энхбаяр УИХ-ын гишүүд, Засгийн газрын гишүүд болон өнгөрсөн дөрвөн жилийн хугацаанд намын нэрээр албан тушаал хүртэж байсан бүх хүмүүсийг тойрогт явж өрсөлд гэсэн шаардлага тавьж байгаа бөгөөд өнгөрсөн сонгуульд жагсаалтад орсон Ч.Улааны хувьд хуучны ээлтэй тойрог Сүхбаатартаа ирж магадгүй.

ХЭНТИЙ АЙМАГ

Хэнтийд рейтинг өндөр байгаа хүн бол УИХ-ын гишүүн Б.Бат-Эрдэнэ гэх. Гэхдээ 2013 оны Ерөнхийлөгчийн сонгуульд өрсөлдөж үндэсний хэмжээний санал авч байсан, өмнө нь дандаа тойрогт өрсөлдөж гурван ч удаа ялсан гэдэг утгаараа шууд намын жагсаалтад орж мэдэх. Тэгэхээр МАН-аас нэр дэвших хүмүүсийн хувьд НАМЗХ-ны ерөнхийлөгч асан Л.Оюун-Эрдэнэ, УИХ-ын гишүүн асан Н.Ганбямба нарын нэр яригдаж байгаа ажээ. Н.Ганбямбын хувьд Хэнтийн МАН-ын хорооны дарга. Гэхдээ сүүлийн сонгуульд эндээсээ гарч чадаагүй, дандаа хоёроор нь, гурваар нь ялдаг байсан МАН-ын суудлуудад цэнхэр завсар оруулсан. Л.Оюун-Эрдэнэ Харвард төгсч ирээд удаагүй байгаа, шинэ гэдгээрээ Хэнтийнхэнд сонин байж таарна. Хэнтийн Бэрхэд төрж өссөн, Хэнтийдээ салбар нэгжээс нь эхлээд ажиллаж байсан гэдгээрээ орон нутагтаа танигдсан. Оны өмнөхөн шинэхэн хэвлэсэн “Азийн хүлэг” номоороо Хэнтийн бүх сумдаараа явж лекц уншсан дуулдаж байсан. У.Хүрэлсүх, Б.Бат-Эрдэнэ, Д.Арвин эсвэл Н.Ганбямба гээд тогтсон хэдхэн хүн ирдэг байсан Хэнтийн тойрогт МАН-аас шинэ хүн ирэх нь бас анхаарал татаж болох юм.

үргэлжлэлийг энд дарж уншина уу…..