Дарсны түүх

Дарс гэх амтат ундаанд хүн төрөлхтөн хэдийнээс шимтэн дурласан гэдгийг өнөөдрийг хүртэл эрдэмтэд нарийвчлан тогтоож чадаагүй байна. Харин дарсны гол түүхий эд болох усан үзэм одоогоос 60 гаруй сая жилийн өмнө үүсжээ.

Мөсжилтийн үе болон дэлхийн цаг уурын өөрчлөлтийн үр дүнд тэр үед байсан төрлүүд устаж үгүй болсон ч шинэ төрлүүд дахин бий болсон гэдэг.

Анхны усан үзмийг шувуу болон хөхтөн амьтад иддэг байсан бол удалгүй хүн төрөлхтөн амтыг нь мэдэрчээ. Улмаар хүссэн үедээ тэрхүү гайхалтай амтыг мэдрэхийн тулд тарималжуулж, илүү гарснаа дарж исгэн амтат ундаа болгон хэрэглэх болж.

ДАРС ОГТ САНААНДГҮЙ ҮҮСЧ, “САНААТАЙ” ТАРХСАН ТҮҮХ 

Археологийн эртний олдвороос үзэхэд МЭӨ 6000 жилийн тэртээ хүмүүс анх усан үзмийн тариалан эрхэлж байсан нь батлагдсан бөгөөд одоогийн Сири улсын нутаг дэвсгэрээс усан үзэм шахдаг байсан бололтой багаж, тоноглол олдсон гэдэг. Эрт үед хүмүүс усан үзмийг нүцгэн хөлөөрөө шахаж, үлдэгдлийг нь шуудайнд савладаг байв. Энэ нь удаан хугацаанд дарагдсанаар өөрөө иснэ. Санаандгүй бий болсон гайхалтай амтыг шавар вааранд хадгалдаг байжээ.

Усан үзмийг боловсруулах дарсны соёл Кавказ нутаг (Армен, Гүрж, Азербайджан), Месопотами, алдарт Тигр болон Евфрат мөрний хооронд анх дэлгэрсэн гэж үздэг. МЭӨ 2000 жилийн тэртээ дарсны соёл аажмаар баруун зүг рүү Ливанаас эхлэн Египет, Грек зэрэг оронд тархсан байдаг. Грекчүүд Газар дундын тэнгис орчимд тархан суурьшсанаар усан үзмийн тариалан эрхлэх, дарс хийх, хүртэх соёл нь цааш түгэж улмаар Европ тивд хүрчээ. Тэр дундаа Франц улсын Провинц муж болон Италид өргөн дэлгэрсэн юм. Үүнээс хойш Европын цагаачид болон колончлогчид Испаниас Голланд, Англи, цаашлаад Хойд ба Өмнөд Америк, Өмнөд Африк, Шинэ Зеланд хүртэл түгэн дэлгэрсээр дарсны соёл дэлхий даяар тархсан гэдэг.

ДАРС ӨӨРӨӨ БУРХАН ГЭЖ ҮҮ? 

Эртний Грекчүүд дарсыг бурхнаас өгсөн бэлэг хэмээн нэрлэж, дарсыг биширч, дарсны бурхан /Диүнисос/-ийг бүтээн итгэж шүтсээр ирсэн.

 Түүнийг эртний Ромчууд өвлөн авсан ба Баххүс бурхан гэж нэрийджээ.

Дарс буюу Wine нь “Vinum” гэсэн эртний латин үгнээс гаралтай юм.

Чихэрлэг шүүс нь согтууруулах шидтэй, улаан өнгөтэй гашуувтар ундаа болон хувирах нь эртний хүмүүст нэг л ид шидтэй зүйл шиг санагддаг байсан биз ээ. Тиймээс ч тэд дарсанд хүндэтгэлтэйгээр ханддаг байв. Тэр үед дарсыг зөвхөн баяр ёслолоор л ууж цэнгэдэг байж. 

ЭРҮҮЛ МЭНДЭД ХАМГИЙН ТУСТАЙ “ЭМ БОЛ ДАРС”
 

Дарсны анагаах чадлыг мөн л эрт дээр үед нээсэн байдаг. Эртний Грекчүүд “Дарс хоолны дуршлыг бадрааж, нойрыг сайжруулж, бие бялдрыг чийрэгжүүлдэг” хэмээн үзэхээс гадна дайн тулаанд шархдагсдыг эмчилдэг байжээ.

Гүн ухаантан Платон бие бялдарыг залуужуулах увдисыг нь үнэлж “өндөр настны сүү” /хөгшрөлтийг удаашруулах/ хэмээн нэрлэсэн нь оргүй үг байсангүй. Өнөө үед ч судлаач, эмч нарын дийлэнх нь “Дарсны зохистой хэрэглээ хүний бие бялдрыг чийрэгжүүлдэг” гэж үзсээр байгаа билээ.