Монгол уламжлал, бахархал

April, 2015

• 26 April

  Гал голомтоо дээдлэх ёс

  

  Нийгмийн гол цөм болсон гэр бүлийн харилцаанд гал голомтоо хүндэтгэх, түүнийг ариун дагшин авч явах нь хүн бүрийн бахархал төдийгүй гал голомтоо хүндлэн дээдэлсэнээр аз жаргалтай, тэгш заяатай амьдарна гэж өвгөд хөгшид маань үр ачдаа сургадаг.Энэ нь эртний Монгол ёсонд гал голомтоо хүндлэн бишрэх, шаардлагатай үед галаа тахих, идээний дээжээ өргөх, гал руугаа муу, муухай юм хийхгүй ариун байлгах ёсыг …
• 26 April

  Монгол борцны ач тус /Эрүүл мэндийн зөвлөгөө/

  

  Мах бол зөвхөн хүнс бус нэг ёсондоо эм юм. Нэгд, мах уураг хамгийн ихээр агуулдаг цорын ганц хүнс.  Хоёрт, мах оролцсон эмийн бодис уламжлалт эмнэлэгт өчнөөн. Ганцхан жишээ татахад л ардын зүйр цэцэн үгэнд “Хүргэн хүү хүчтэй, хүзүүний мах шөлтэй” гэдэг бол зөвхөн тойго, хүзүү, шаантны шөлөөр даруулж уух тангийн жор олон. Энэ бүхнээс үзэхэд мах яалт ч үгүй хүнсний …
• 25 April

  Хүргэнээ шинжихүй

  

  Монголчуудын ураг барилдах ёсон гурван мянга гаруй жилийн түүхтэй билээ. Энэ нь эртний монголчуудын нутгаас олдож байгаа олдвор, хадны сүг зургаас харагддаг. ХII-XIII зууны үеийн монголчуудын баримтлах ёсонд “хүргэдтэй талбихүй” хэмээх тусгай нэгэн заншил байжээ. Нууц товчооноос иш татсан дээрх мэдээг ашиглавал:      Есүхэй баатар хөвүүн Тэмүжинг дагуулж, түүнд гэргий олж өгөхөөр яваад Хонгирод аймгийн Дэй сэцэний охин Бөртэ-г гуйж …
• 25 April

  Хубилай хааны цэргүүдийн хэрэглэж байсан эд өлгийн зүйлс /фото/

  

  Их юань улсын эзэн хаанд Япон арлын улсаас баяр  хүргээгүй төдийгүй, Хубилай хааны илгээсэн элч нарт тодорхой хариу өгөөгүй байдаг. Энэ бүхний эцэст Хубилай хаан аргагүйн эрхэнд Япон руу довтолохоос өөр аргагүй болсон гэдэг. Хубилай хаан Япон руу 2 удаа дайрсан хэдий ч завиных нь загвар цаг агаарын нөхцөл байдалд тохиромжгүй байсан учир бүтэлгүйтсэн. Эхний дайралтаа 1274 онд 900 завьтайгаар …
• 8 April

  Тором дагины үлгэр

  

  Эрт урьд цагт гурван хүүтэй нэг охинтой эмгэн байж гэнэ. Охин нь өсч эрд гарах нас гүйцжээ. Тэгэхээр эмгэн “Охиныхоо нэрийг таасан хүнд охиноо эхнэр болгон өгнө” гэж зар тараасан юм байжээ. Нэгэн өдөр тэднийх нүүж охин ачаатай тэмээгээ хөтлөн явж байжээ. Тэгсэн нэг шулам нохой болж хувираад тэр айлын ачааны захад очиж сүүлчийн тэмээнийх нь хамрыг бурантагтай нь орооцолдуулчихжээ. …

March, 2015

• 31 March

  Хүргэнээ шинжихүй

  

  Монголчуудын ураг барилдах ёсон гурван мянга гаруй жилийн түүхтэй билээ. Энэ нь эртний монголчуудын нутгаас олдож байгаа олдвор, хадны сүг зургаас харагддаг. ХII-XIII зууны үеийн монголчуудын баримтлах ёсонд “хүргэдтэй талбихүй” хэмээх тусгай нэгэн заншил байжээ. Нууц товчооноос иш татсан дээрх мэдээг ашиглавал: Есүхэй баатар хөвүүн Тэмүжинг дагуулж, түүнд гэргий олж өгөхөөр яваад Хонгирод аймгийн Дэй сэцэний охин Бөртэ-г гуйж уриг барилдахаар …
• 22 March

  Харцын хүүхэд сайн барилдаж болдоггүй яачихсан наадам бэ?

  

  2014 онд Жалханз хутагт Дамдинбазарын 140 жилийн ой, Хотгойдын хурд-3 хангайн бүсийн даншиг наадам Хөвсгөл аймагт зохион байгуулагдан явагдсан. Уг наадамд МУ-ын арслан Мөнхбаатар тэргүүтэй 10 улсын цолтой бөх, аймгийн хурц арслан Эрдэнэжаргал тэргүүтэй 42 аймгийн арслан , а/з-30, а/х-10, а/н-67, сумын заан-97, сумын харцага залуу бөхчүүд нийлээд хүчит 512 бөх барилдсан билээ. Гэтэл уг барилдаанд амжилттай барилдан шөвгөрсөн бөхчүүдийг …
• 22 March

  Дэлхийн Монгол Эмэгтэйчүүд чуулжээ

  

  АНУ дахь Монгол “Эмэгтэйчүүдийн Хөгжлийн Сан”-гаас жил бүр зохион байгуулагддаг “Эмэгтэй таны хөгжил” чуулга уулзалт энэ жил 2015 оны 3 сарын 7, 8, 9-ний өдрүүдэд АНУ-ын Денвер хотод “Дэлхийн Монгол Эмэгтэйчүүдийн IV чуулга уулзалт” нэртэйгээр амжилттай болж өндөрлөлөө. Энэхүү чуулга уулзалтанд эмэгтэйчүүдийн хөгжил дэвшил, нийгэмд тулгамдаж буй асуудлаар салбар бүртээ амжилт үзүүлж яваа бүсгүйчүүд  илтгэл хэлэлцүүлж үзэл бодлоо хуваалцлаа. Чуулга уулзалтын …
• 18 March

  “Жинхэнэ” Баатар

  

  1991 оны наймдугаар сарын 04-нд ОХУ-ын Агийн Буриадын тойрогт Цыденжапов буюу Цэдэнжавын гэр бүл хүү охин хоёр ихэр үртэй болсон ба бүстэйд нь Алдар, бүсгүйд нь Арюна буюу Ариунаа хэмээх нэр өгчээ. Алдар хүү өсөн торниж төрөлх хотдоо ерөнхий боловсролын сургуулиа дүүргэж эрийн цээнд хүрэн 2009 онд цэргийн албанд татагдсан байна. Улмаар Номхон далайн флотын харьяа Фокино хот дахь тэнгисийн …
• 4 March

  Бурханы шашны дээдийн ном уншлагыг сонсох боломжтой

  

  Монголчууд бид эртнээс хаврын тэргүүн сарын шинийн 15-ны өдрийг “сайн  өдөр”  хэмээн үзэж, хийсэн буян номын үйлс  тэргэл саран мэт арвиждаг гэдэгт итгэж ирсэн  уламжлалтай ард түмэн. Энэ өдөр , бие хэл сэтгэлийн гэм нүгэлийг тэвчин, цагаан хоол хүртэн буяны үйлд шамдах нь хураасан буяныг 15-ны саран мэи арвижуулдаг гэж бурхан ном сударт тэмлэглэсэн нь бий.  Мөн тухайн айл өрх, …
• 3 March

  Амь+бий

  

  Найдангийн ГАНХУЯГ (Монгол Улсын Урлагийн гавьяат зүтгэлтэн, доктор, профессор) Амбий… Амбий… Амь, амин, амины гэсэн утгатай үг юм л даа. Амины хайртай шавь минь! Ард олныхоо амин хайртай жүжигчин минь! Бүтэн бие чинь алдарсан ч бүтээсэн дүрүүд нь түмнийхээ сэтгэлд мөнхөрч үлдлээ дээ. Амбийтай уулзсан хүний дотор сэтгэл гэрэлтэж, Амбийгийн алиа хошин яриаг сонссон хүн баяр жаргалаар бялхдаг юм. Өөрөө …
• 2 March

  “Сутай” хайрханыг улсын тусгай хамгаалалтад авчээ

  

  Эртний домогт Цаст Гималайн уулсаас тасарч Алтайн нурууны нэгээхэн хэсэг, Баатар хайрхан уулын зүүн хэсэгт хүй цөглөн урган тогтсон Сутай хайрхан хэмээн өгүүлдэг. Эрт цагт Сүүтэй уул хэмээн нэрлэдэг байснаас улбаалан Сутай хайрхан уул гэж нэрлэдэг болжээ. Эрт цагт хүмүүс уг уулнаас зэрлэг үхэр буулган гаршуулж, сүүг нь саан ахуй амьдралдаа хэрэглэдэг байснаас үүдэн Сүүтэй уул хэмээн нэрлэдэг байсан гэх …

February, 2015

• 27 February

  Монгол хүн дэлхийн жагсаалтанд багтлаа

  

  “Forbes Mongolia” сэтгүүлийн өнгөрсөн оны арванхоёрдугаар сарын дугаарын нүүр хуудсыг чимсэн “Монполимет” группийн удирдах зөвлөлийн дарга Ц.Гарамжав 2015 оны “Азийн хүчирхэг 50 бизнес эмэгтэй” жагсаалтад албан ёсоор шалгарч орлоо. Энэ жагсаалтад “Forbes Mongolia” сэтгүүл Монголын бизнес эмэгтэйчүүдийг нэр дэвшүүлж, “Forbes Asia” сэтгүүл хатагтай Ц.Гарамжавыг сонгон шалгаруулжээ. Энэ талаар “Forbes Mongolia” сэтгүүлийн гуравдугаар сарын “Хүчирхэг эмэгтэйчүүд” дугаарт дэлгэрэнгүй гарах юм байна. Эх сурвалж: Ikon.mn
• 23 February

  Ховд нутгийн Улсын сайн малчид шагналаа гардлаа

  

  “Фронтод 70 хул морь бэлэглэж байсан” Монгол Улсын баруун хязгаар Ховд аймгийн Дарви, Мөст сумыг зориод ирлээ. Ховд аймаг нь Улаанбаатар хотоос 1600 км зайтай оршдог олон ястны өлгий нутаг билээ.  Ховдын баруун хязгаарт өвлийн тэсгэм хүйтэн уур амьсгал яльгүй зөөлөрч, хаврын урьтай золгожээ.  Харин ноён оргил Сутай хайрхан хүйтэн уур амьсгалыг улам мэдрүүлэх шиг дүнсийн харагдана. Цаст богд нь …
• 21 February

  Өмнөговийн охидоос Амазончуудын ДНК илэрснийг “баталжээ”

  

  Сүүлийн 3-4 жил генетикийн судалгаа, дэлхийн хэвлэлийн гол сенсаци нь монгол эр хүний ген буюу тэдний нэрлэснээр Чингисийн супер ген байсан. Монголчуудын эзэлж байсан улс орны эрчүүдийн долоон хувьд буюу 25 сая шахам хүнд байх магадлалтай, удмаа дагадаг хүчирхэг амьдрах чадвартай ген монгол эрчүүд дунд бараг 100 хувь байдгийг Чингисийн ген гэж нэрлэдэг юм байна. Энэ сенсаци намжиж амжаагүй байхад …