Иргэдийн зуслангийн газрыг өмчлүүлэх ажлыг эхлүүлээд сар гаруй хугацаа өнгөрч байна. Ажлын явц ямар байгаа талаар Нийслэлийн өмчийн харилцааны газрын ахлах мэргэжилтэн Ц.Шижиртэй ярилцлаа.
-Иргэдэд зуслангийн газрыг өмчлүүлэх ажил эхлээд сар гаруй хугацаа өнгөрлөө. Ажлын явц хэр байна вэ?
-Нийслэлийн иргэдэд газар өмчлүүлэх ажлыг эрчимжүүлэх томоохон ажлууд эхлээд явж байгааг та бүхэн мэдэж байгаа. Зуслангийн газар өмчлөлийн хувьд Чингэлтэй, Сүхбаатар дүүргүүдэд нийт 26 орчим ам байдаг. Эдгээр газрын ерөнхий төлөвлөгөө батлагдчихсан байгаа. Хэсэгчилсэн төлөвлөгөө нь долоон аман дээр гарчихсан. Тэдгээр газарт зуслангийн газрыг нь өмчлүүлэх, үйл ажиллагаагаа түргэн явуулахын тулд тухайн зуслангууд дээр “Газар өмчлүүлэх түр товчоо” байгуулан ажиллаж байна.
Энэ түр товчоонд ажиллаж байгаа мэргэжилтнүүд байшингаа барьчихсан, хашаагаа хатгасан иргэдийн тухайн газрыг өмчлүүлж болох эсэхийг нь үзээд газар дээр нь асуудлыг шийдэж байгаа юм.
Өөрөөр хэлбэл хэсэгчилсэн ерөнхий төлөвлөгөө, гол мөрөн болон ойн сангийн хууль журмыг зөрчсөн эсэхийг шалгаад, төлөвлөгөөнд тохирохгүй хашаа хатгасан бол өөрчлөн барих шаардлага хүргүүлнэ. Мэдээж хууль журамд нийцэхгүй бол өмчлүүлэх боломжгүй гэдгийг мэдэгдэх юм.
Эдгээр ажлын маань явц одоогийн байдлаар 70 хувьтай явж байна. Зөрчил бол их байгаа. Манай зүгээс иргэдтэйгээ харилцан ойлголцлын хүрээнд зөрчлийг арилгахаар ажиллаж байна. Одоогоор тэдэн иргэнд зуслангийн газрыг нь өмчлүүлчихлээ гэсэн мэдээлэл өгөх боломжгүй.
-Зуслангийн газар өмчлүүлэх ажил эхэллээ гэхээр иргэд шинээр газар өмчлүүлэх нь гэж ойлгоод байгаа. Энэ тал дээр тайлбар хүргэхгүй юу?
-Тийм ээ. Зарим иргэд нийслэлийн зүгээс цоо шинэ газар бэлдчихээд ирж өмчил гээд байгаа юм шиг ойлгоод байна. Бодит байдал дээр тийм биш. Нийслэлийн хэмжээнд зуслангийн газар шинээр олгох нөөц байхгүй.
Одоогийн хийгдэж байгаа ажил бол аль хэдийнэ байшин хашаагаа барьчихсан иргэдэд л тэр газраа өөрийн болгож авах боломж олгож байгаа хэрэг.
Зуслангийн түр товчоо энэ сарын 25-ныг хүртэл ажиллана. Энэ боломжийг ашиглаад иргэд өөрсдийн эзэмшлийн газраа өмчилж авах боломжтой. Хамгийн гол нь аливаа холбогдох хууль журамд харшлахгүй байх, хэсэгчилсэн ерөнхий төлөвлөгөөний дагуу байшин хашаагаа барих ёстой гэдгийг ойлгох хэрэгтэй. Яг энэ ажлын хүрээнд 25-26 мянган иргэн өөрийн гэсэн газартай болох боломжтой.
-Газар өмчлөх эрх авахын тулд нэлээд хугацаа зарцуулж байна гэсэн гомдол иргэдээс гардаг. Зуслангийн болон шинээр газар өмчлүүлэхдээ иргэдийг чирэгдүүлэхгүй байх ямар арга хэмжээ авч байгаа вэ?
-Энэ жилээс газар өмчлөлийн ажлыг шинэлэг хэлбэрээр зохион байгуулахаар төлөвлөж байна. Тухайлбал зуслангийн газрыг иргэдэд өмчлүүлэх нь томоохон ажил юм.
Бид энэ ажлыг зохион байгуулахдаа газар дээр нь очиж ажиллаж аль болох богино хугацаанд шийдвэрлэе гэж байгаа. Тиймээс газар өмчлөх ажил цаашид чирэгдэлгүй болно гэсэн үг.
-Нэгэнт газрын тухай ярьж байгаа учраас өөр нэг асуулт асуумаар байна. Нийслэлээс 0.7 га газраа өмчилж аваагүй иргэдэд шинээр газар олгох ажлыг эхлүүлнэ гэж байсан. Хэзээнээс эхлэх вэ?
-Монгол Улс иргэн бүртээ 0.7 га газар өмчлүүлж эхэлснээс хойш өнөөдрийн байдлаар нийслэлд 100 мянга орчим иргэн л газраа өмчилж аваад байгаа. Энэ нь нийт хүн амын 8-9 хувь нь. Өөрөөр хэлбэл нийслэлд бүртгэлтэй 1.1 сая хүн газраа өмчилж аваагүй байна гэсэн үг.
Үүнийг үлдэж буй иргэдэд газар өмчлүүлэх ажил эхлүүлээд байна гэж ойлгох хэрэгтэй. Зуслангийн газар өмчлүүлэх байдлаар 26 мянган иргэний асуудлыг шийднэ. Мөн 52 байршилд шинээр газар өмчлүүлэх ажлын хүрээнд 240 мянган иргэний асуудал шийдэгдэнэ.
-0.7 га газраа эзэмжиж буй иргэд зуслангийн газартай бол түүнийгээ өмчлөх боломжтой юу?
-Боломжгүй. Харин гэр бүлийнхээ аль нэг гишүүний нэр дээр зуслангийн газраа өмчилж болно. Гэр бүлийнхээ хэмжээнд өөрийн гэсэн газаргүй айл өрхүүд шинээр олгох 52 байршилд тэргүүн эгнээнд авах боломжийг нээж өгөх тал дээр ажиллаж байна.
Өнөөдрийн байдлаар газар өмчлүүлэх бэлтгэл ажил хийгдэж байгаа. Бүх бэлтгэл хангагдсаны дараа манайхаас газар өмчлүүлэх ажлыг зохион байгуулна.
-Иргэдийн зүгээс шинээр газар өмчлөхийн тулд юу бэлдэх шаардлагатай вэ?
-Иргэдээс маш их санал ирж байгаа. Бид та газраа өмчил гээд утсаар залгахгүйн мэдээж. Тиймээс иргэд газар өмчлөх гэж байгаа бол дүүргийнхээ газрын хэлтэс рүү хүсэлтээ гаргаж, мэдээлэл сайтай байх хэрэгтэй.
Д.Баяржаргал