Өглөө.мн Шинэ өглөө, Шинэ мэдээлэл
Сэтгэл зүйч, сэтгэл судлаач Д.Мөнхцэцэгтэй ярилцлаа.
-Сэтгэл гутрал гэж яг юуг хэлээд байна вэ?
-Сэтгэл гутрал бол оюун ухаан, сэтгэл хөдлөл, бие махбодид сөргөөр нөлөөлдөг сэтгэцийн эмгэг юм. Биеийн хавдар гэдэгтэй адил сэтгэлийн хавдар. Эрт үед нь оношилж, эмчлэхгүй бол амь насанд аюултай өвчин.
-Таны хэлээд байгаа сэтгэлийн хавдрыг эрт үед оношлох чухал гэлээ. гэтэл тухайн хүн сэтгэл гутралд орсноо ч мэддэггүй. Тэгвэл аль эрт бидний анзаарахгүй, тоодоггүй жижиг зүйлээр илэрч эхэлдэг байх тийм үү?
-Сэтгэл гутралын дараах есөн шинж тэмдэг ямар нэг байдлаар их, бага хэмжээгээр илэрч байдаг. Нэгдүгээрт, өдөр бүр, өдрийн ихэнх үед цөхөрсөн, хоосон, найдваргүй байдал мэдрэх. Хоёрдугаарт өдөр бүр, өдрийн ихэнх хэсэгт амьдралын идэвхи сонирхолгүй болж, урьдын хийх дуртай, сонирхдог байсан зүйлсээ сонирхохоо болих. Гуравдугаарт, хоолны дэглэм барихгүй жин хаях эсвэл жин нэмэх. Дөрөвдүгээрт, өдөр бүр шахуу нойргүйдэх эсвэл хэт их унтах. Тавдугаарт, давчдах, эсвэл биеийн хөдөлгөөн удаашрах. Зургадугаарт, өдөр бүр шахуу ядарч, сульдсан, тамир тэнхээгүй болох. Долдугаарт, өдөр бүр сул дорой байдал мэдрэх, өөрт хамаагүй зүйлд өөрийгөө болон бусдыг буруутгах мэдрэмж үүсэх. Наймдугаарт, өдөр бүр бодох, төвлөрөх, шийдвэр гаргах чадваргүй болох. Есдүгээрт, үхлийн тухай байнга бодох, амиа хорлох тодорхой төлөвлөгөөтэй байх зэрэг шинж тэмдэг илэрдэг. Эдгээрээс дор хаяж таван шинж хоёр долоо хоногийн турш илэрч байвал сэтгэл гутралд орсон байна гэж үзнэ. Харамсалтай нь манайхан хангалттай шинж тэмдэг илрээд байхад анзаарахгүй, тоомжиргүй хандаж асуудлыг даамжруулдаг. Хэрэв шинж тэмдэг илэрсэн л бол зайлшгүй сэтгэл зүйчид хандах хэрэгтэй.
-Эмэгтэйчүүдэд тохиолддог хамгийн түгээмэл гутрал бол төрсний дараах сэтгэл гутрал гэдэг. Гэхдээ энэ төрлийн гутрал жирэмсний үеэс эхлэлтэй байдаг уу?
– Тийм, дааврын өөрчлөлтөөс болж жирэмсэн үеэс эхэлдэг. Жирэмсний сэтгэл гутрал төрсний дараах сэтгэл гутралд нөлөөлдөг. Гэтэл сэтгэл гутралын тухай мэдэхгүй хүмүүс дээрх есөн шинж илэрч байгаа ээжийг залхуу байна, арчаагүй байна, унхиагүй гэх зэргээр нэмж дарамталдаг. Ялангуяа сүүлийн үед ахмад настай хадмуудынхаа хатуу ширүүн дарамтнаас болж сэтгэл гутралд орсон эмэгтэйчүүд их ирдэг болсон. Хадам ээжүүд хүүгээ бэрээсээ харамлах, өмөөрөх, амьдралд нь оролцох, эсвэл төрөөд удаагүй, сэтгэл санааны хувьд таагүй, хямралтай байхад нь ойлгохгүй гэр орноо цэвэрлэсэнгүй, хүүд минь анхаарал хандуулсангүй гэх зэргээр дарамт их байдаг болж. Хэдий бидний амьдралд энгийн мэт дүр зураг боловч энэ байдал эмэгтэйчүүдийг сэтгэл гутрал руу түлхэж буй том шалтгаан болоод байна. Учир нь сэтгэл гутрал гэдэг нэг төрлийн өвчин гэсэн шүү дээ. Бид өвчтэй хэвтэж байгаа хүнийг бос “гэрээ цэвэрлэ, ажлаа хий” гээд байдаггүй биз дээ. Үүний оронд харин ч санаа тавьж, анхаарал халамжлах хэрэгтэй.
Үргэлжлэлийг энд дарж уншина уу
