Монгол түмний уламжлалт баяр болох цагаан сар удахгүй болох гэж байгаатай холбогдуулан таван өнгийн хадгийн билэгдэл утга учрын тухай уншигч та бүхэндээ мэдээлэл хүргэж байна. Монголчууд эрт дээр үеэс хадгийг эдийн дээд гэж төрөл бүрийн хүндэтгэлд хэрэглэж заншжээ.Таван өнгийн хадгийг архитай хамт хадгалж чадвал эд мөнгө тогтон амар тайван жаргалтай байна гэж үздэг байжээ. Эрт дээр үед айлууд цагаан сарын …
Tag Archives: Монгол уламжлал
January, 2019
July, 2018
-
26 July
Бэр гуйх ёс
Бэр гуйгч нь хүүгийн талын элч, охины талд хүндтэй нэгэн. Зарим хүмүүс бэр гуйхдаа эх эцгийн аль нэг нь (гол нь аав) оролцох ёстой юм шиг ойлгодог. Бэр гуйх (бэр гуйхыг зарим газар ам сонсох гэнэ) боломжийн хүн олдохгүй, өөрсдөө явах тохиолдол гарч болох боловч энэ зан үйлийг авга, нагац, ахан дүү, танилаараа гүйцэтгүүлдэг заншил уламжлагдаж ирсэн юм. Бэр гуйхаар …
March, 2018
-
27 March
Монгол орны лавлах номыг дахин хэвлэжээ
Анх аялал жуулчлалын хөтөч нарт зориулан 400 нүүртэй хэвлүүлж байсан дээрх ном хүрээгээ тэлж хэн бүхний сонирхсон 750 нүүртэй бүтээл болон гурав дахь удаагаа хэвлэгдэн гарлаа. 2013 оноос хойш аяллын хөтөч нарыг хүлээлгэсний эцэст өөрсдөө хүргэж өгөх үйлчилгээ хийхээр болжээ. Энэ удаагийн хэвлэлт өмнөхтэй адил 100% өнгөт бөгөөд агуулга 150 нүүрээр нэмэгдсэн, багагүй хөдөлмөр зарцуулж гаргасан ном болсон гэж зохиогч …
-
25 March
Данзангийн доллар
Ардын Засгийн анхны мөнгөн тэмдэгтийг санаачлан “зээл авах болон хэвлүүлэх асуудлаар тууштай байр суурь баримталж, зээлийн хүү, төлөгдөх хугацааг яв цав тодорхойлон тогтоох талаар чармайлт гаргаж”, уг мөнгөн дээр гарын үсгээ зурж, түүхэнд нэрээ үлдээсэн хүн бол тухайн үед МАН-ын дарга бөгөөд Сангийн Яамны сайд байсан Сайжин овогт Солийн Данзан (1885-1924) юм. С.Данзан санаачлан хийлгэж, гарын үсэг зурсан учраас энэ …
February, 2018
-
8 February
Битүүлэх ёсон
Монголчууд өвлийн адаг сарын сүүлийн өдөр битүүлдэг билээ. Битүүлэх гэдэг нь билгийн улирлын сар бүрийн гучинд тэнгэрт сар үл үзэгдэх битүү харанхуйгаас үүдэн буурал жилийн отголох өдрийг тэмдэглэхийг хэлнэ. Энэ өдрийг тусгай зан үйлээр үддэг. Мөн хүнээс зээлсэн мөнгө, зоос, эд мал байвал даруйхан эргүүлэн өгөх, хэрэлдэж эв түнжин эвдэрсэн хэн хүнтэй зориуд уулзаж эв эеэ засдаг сайхан уламжлалтай. Битүүний …
December, 2017
-
19 December
Уул, овоо тахих ёсыг соёлын биет бус өвөөр бүртгэлээ
ЮНЕСКО-гийн Соёлын биет бус өвийг хамгаалах тухай конвенцийн Засгийн газар хоорондын 12 дугаар чуулган БНСУ-ын Чэжү арал дээр боллоо. Тус чуулганы үеэр Монгол Улсаас яаралтай хамгаалах шаардлагатай соёлын биет бус өвийн жагсаалтад нэр дэвшүүлсэн “Уул овоо тахих монгол зан үйл” өвийг хэлэлцээд жагсаалтад бүртгэх шийдвэр гаргав. Ингэснээр манай улс Дэлхийн соёлын биет бус өвийн жагсаалтад 14 дэх өвөө амжилттай бүртгүүлж …
July, 2017
-
3 July
Төгс утгат гэр бүл
Хүй ертөнцөд ирсэн шинэ хүний анхны зоог нь эхийн ангир уураг байдаг билээ. Монголчууд хүүхдийг эхийн хөхөөр хоолохыг эрхэмд тооцдог заншилтай, түүнийгээ ч хэрэгжүүлж чаддаг байсан. Шинэ хүний хувьд өлсөх, даарах, өвдөх, айж, цочих тэргүүнтэнг өөрөө бүрэн илэрхийлж үл чадах тул гагцхүү эцэг эх цаг тухайд нь мэдэрч асран сувилдаг. Монгол оточ нар нэгэн хүүхдийн өвдөх нь зуун эхийн өвчинтэй, …
September, 2016
-
16 September
Монголчуудын урлахуй ухаан
Монголчуудын өвөг дээдэс 6000 гаран жилийн тэртээнээс төрөл бүрийн төмөрлөг боловсруулах, ур дарх хийх ажлыг урьд үеэсээ өвлөн авч хөгжүүлсээр байжээ. Харин Өвөг Монголчуудын МЭӨ VIII-VII зууны үеэс төмрийн хүдэр хайлуулан хэрэглэдэг болж, тэр үйлэндээ магадгүй өнөөгийн зуухны эцэг болохуйц “Бух дарах” гэдэг өвөрмөц аргыг хэрэглэдэг байв. Бух дарах: Том зууханд хүдэр хайлан төмөр тунгааж байсан ул мөр Өмнөговь аймгийн …
July, 2016
-
14 July
Монгол эмээлийн тухай
Уналга ачлагын морь малд тохдог бүүрэг, хавтас, гөлөм зэрэг тоногоос бүрдсэн хэрэглэлийг эмээл гэнэ. Эмээл нь морь унаж буй хүний хамгийн тохиромжтой суудал бөгөөд морины нуруунд хүндийн даралтыг жигд хуваарилах зориулалт бүхий хэрэглэл юм. Төрөл зүйл: Эмээлийг ихэвчлэн хус модоор хийдэг. Орчин үеийн монгол эмээл нэлээд олон янз боловч бүгд өөрсдийн гэсэн хөгжлийн тодорхой үе шаттай хөгжиж иржээ. Үүнээс үндэслэн …
May, 2016
-
8 May
Монгол уламжлал: Хар ус хүнд өгдөггүйн учир
Монголчууд эрт дээр үеэс ирсэн зочин гийчиндээ хар ус хийж өгдөггүй заншилтай. Юунаас ийм заншил тогтсон тухай бид танд өгүүлье. Эрт урьд цагт нэгэн баян айлд хавчиг үүрсэн бадарчин ирж гэнэ. Тэр айлын эзэгтэй дуртай дургүй бадарчинд цай хийж өгөх гэсэнд, өнөө бадарчин: – Хэрэггүй, хэрэггүй. Би яаруу явж байна. Та харин надад савтай хүйтэн уснаасаа нэг шанагыг хийгээд өгчих …
April, 2016
-
26 April
Даллаганы уутандаа 25 зүйлийг заавал хийнэ
ДАЛЛАГАНЫ УУТНЫ ДОТРЫГ УЛААН, ШАР ӨНГИЙН ДААВУУГААР ХИЙНЭ Даллаганы уутны ёроол нь гэрийн эзэгтэйн буян хишгийн махбодийн өнгөтэй байх ёстой. Тухайлбал, төмөр махбодид төрсөн эмэгтэйн буян хишгийн махбодь нь төмөр /төмөр махбодийг цагаанаар төлөөлүүлнэ/ болно. Төмрийн өнгийг цагаанаар төлөөлүүлэн даллаганы уутны доод ёроолыг цагаанаар эмжиж хийнэ. Гэрийн эзэн модон бар жилд төрсөн аваас ногоон /модон махбодийг ногооноор төлөөлүүлнэ/ даллаганы , …
-
13 April
Дүйчэн өдрөөр цагаан, ногоон хоол идэцгээе
Маргааш хаврын адаг сарын шинийн 8, аргын тооллын 2016.04.14-ний өдөр, пүрэв гараг. Билгийн тооллын 08, 15, 25, 30-ны дүйчэн өдрүүдэд Монголчууд эрт дээр үеэсээ бие, хэл, сэтгэлээрээ онцгойлон буян номын үйлэнд шамдаж, махан хоолыг тэвчиж, цагаан хоол иддэг уламжлалтай билээ. Билэг ухаант ардынхаа зөв сайхан уламжлалыг өөрсдийн амьдралдаа хэрэгжүүлж, дүйчэн өдрөөр махан хоолыг тэвчихийг уриалж байна. Дүйчэн гэдэг нь их …
-
8 April
Хүүхдийнхээ нэрийг бүтэн дуудаж бай
Ахмадууд бидэнд хүүхдийнхээ нэрийг, өөрийнхөө нэрийг ч бүтэн дуудаж бай хэмээн сануулдаг. Ийн сануулах, шаардахын учир нь хүний нэрийг хагасласнаас нэрийн бэлэгшээлт утга нь гажих, уг хүний заяа тавилан нь хагасрах, хазайх, ажил үйлс нь дутуу дулимаг байх, буян хишиг нь дундрах, бүр цаашилбал нас нь богиносох зэрэг таагүй муу ёроос цээрлэж буй чин санаа юм. Эцэг эхчүүд өхөөрдөх, товчлох, дотно …
-
5 April
Хар ус хүнд өгдөггүйн учир
Монголчууд эрт дээр үеэс ирсэн зочин гийчиндээ хар ус хийж өгдөггүй заншилтай. Юунаас ийм заншил тогтсон тухай бид танд өгүүлье. Эрт урьд цагт нэгэн баян айлд хавчиг үүрсэн бадарчин ирж гэнэ. Тэр айлын эзэгтэй дуртай дургүй бадарчинд цай хийж өгөх гэсэнд, өнөө бадарчин: – Хэрэггүй, хэрэггүй. Би яаруу явж байна. Та харин надад савтай хүйтэн уснаасаа нэг шанагыг хийгээд өгчих …
-
4 April
Эр, эм хоёрын махбодийн зохилдлогоо
Ижил жилтэн хоорондоо гэр бүл болбол Хулгана жилтэн хоорондоо гэрлэвэл хүү олонтой боловч ядмагхан амьдарна. Үхэр жилтэн хоорондоо гэрлэвэл үр хүүхэд нь барцадтай төрнө. Барс жилтэн хоорондоо гэрлэвэл орон гэрээ солино. Туулай жилтэн хоорондоо гэрлэвэл үр хүүхдийн амь насанд цөвтэй. Луу жилтэн хоорондоо гэрлэвэл хоосрон ядуурч зовно. Могой жилтэн хоорондоо гэрлэвэл насны эхэнд муу, эцэст сайн. Морь жилтэн хоорондоо гэрлэвэл …