Цагдаагийн Ерөнхий газрын хэвлэл мэдээллийн төвөөс “Цагдаа ихэмсэг биш эрхэмсэг байг” ном эрхлэн гаргаж, нээлтийн үйл ажиллагаагаа зохион байгууллаа. Энэхүү үйл ажиллагаанд ЦЕГ-ын дарга, Тэргүүн комиссар Р.Чингис болон даргын зөвлөл, номонд оролцсон эрхэм зочид уригдан оролцлоо.
Уран үгийн их дархан, утга зохиолын их мастер Б.Лхагвасүрэн, Д.Цоодол, Т.Галсан, Ш.Сүрэнжав, Ц. Хулан, Ай .Төмөр-Очир, До.Цэнджав, бурхан шашны тэргүүн хамба Д.Чойжамц, бурханч лам Г.Пүрэвбат, дорно дахин судлаач Д.Болдбаатар, МСНЭ-ийн Ерөнхийлөгч Т.Галаарид, сэтгүүлч Г.Жамьян нэрт дипломатч Т.Чойнхор нарын зэрэг олон түмэндээ хүлээн зөвшөөрөгдсөн эрхэм хүмүүсийн гэгээн ухаарал, хурц сэтгэлгээ, гүн утга санаа шингэсэн үгүүд цагдаагийн алба хаагчдад омогшил бахархал нэмжээ. “Хүн төр хоёртоо эн тэнцүү хуваагдсан хүнийг цагдаа гэдэг. Цагдаа Монгол Улсын амар амгалангийн дархлаа” гэж Ардын уран зохиолч, Төрийн шагналт яруу найрагч Бавуугийн Лхагвасүрэн тун онож хэлжээ. Цагдаа бол төрийн ч төлөөлөл, түмэн олны ч төлөөлөл юм. Цагдаа түмэн олныхоо араас гараагүй, өврөөс нь тасарсан жирийн л эрдэнэт хөвгүүд, охид шүү дээ. Цагдаа гэдэг хүний толгойд хамгийн эхлээд “Яаж хамгаалах вэ? яаж аврах вэ?, яаж түргэн туслах вэ? яаж өмгөөлөх вэ? яаж шийдэх вэ? яаж аюулгүй болгох вэ? гэсэн үй олон яаж…яаж гэдэг туйлын хүнд асуудлуудын дунд л шөнө ч өдөр ч, өглөө оройгүй ажилладаг.
Үнэхээр аймшгийн цаад аймшгийн өмнө, хүнд хэцүү бэрхийн өмнө, баргийн зоригтон нүд хальтирам аллага таллага, ноцтой гэмт хэргийн өмнө хэзээ ч нуруугаа харуулдаггүй, шуудхан л гар бие оролцоод явчихдаг цаг үеийнхээ баатарлаг дайчин цэрэг эрс гэвэл цагдаа. Үүгээрээ төр, ард түмнээсээ баяр талархлын халуун бүлээн үг сонсож явдаг, баярладаг, урамшдаг.
Энэ номд орсон эрхэм хүмүүн бүр цагдаагийн талаар үнэхээр сэтгэлд хоногшим, сэтгэл сэргээмээр хэзээ ч мартахын аргагүй онч сайхан үг хэлцгээсэн нь юунаас ч илүү эрхэм шагнал төдийгүй асар их урам зориг авахаар юмаа. Номыг санаачилж бүтээсэн болон номд чин сэтгэлээсээ хандаж оролцсон бүх хүнд талархал дэвшүүлж байна. Цагдаа бид нар тэр бүр бид ийм үг дуулаагүй ч байж болох юм.
Цагдаа ард олноос тэр болгон ачлал хайр хүсээд, талархлын үг сонсоод байхыг боддоггүй улсаа. Чин сэтгэлээсээ “баярлалаа” гэж гэвэл л өвлийн тэсгим хүйтэнд халуун цай оочихтой адил. Хаа сайгүй гэмт хэрэг, үймээн самуун алга болж, дэг журам тогтож, хүний ухамсар ёс зүй дээд цэгтээ хүрч, энх амгалан, айван тайван болчихвол, цагдаа гэдэг хүн шаардлагагүй болчихвол муу юм биш, сайн зүйл гэхээс өөр аргагүй.
Ухаантнуудаасаа сайхан ч үгнүүд хэлжээ. Цагдаа хүн бүр дотроо бодож эргэцүүлэхээр түншссэн шударга үнэн үгээр дүүрэн ярилцлага олон цагдаад хүрлээ. Ухаанаар алгадуулна гэдэг хувь хишиг гэдэг. Хүн бүр л дор дороо дотносог харилцаа, дээр нь бас соёлтой, боловсролтой гэгээрсэн байх ёстой гэсэн үгийг давтжээ. Цаг наргүй, өдөр шөнөгүй ажиллаж тэмцдэг гээд суух учиргүй, жаахан ч цаг гарвал сурч боловсорч, ном уншиж гэгээрч, гоо сайхан, утга зохиол урлагаар сэтгэл зүрхээ уясааж байх нь чухаг гэдэг нь тодорхой. Үнэхээр цагдаа алба хаагч нарын цаг тутам бодох зүйл бол ихэмсэг биш, эрхэмсэг соёлтой, элэгсэг дотно, халуун харилцаа юм.
Яагаад гэвэл иргэншил, нийгэмшил улам бүр учир утгатай болж, дэлхий тэр чигээрээ түүн рүү тэмүүлцгээж байна. Үүн дээр бид алддаг нь үнэн бөгөөд шударга үгийг зүгээр өнгөрүүлж болохгүй. Цагдаа хүн баатарлаг эрэлхэг гавъяа байгуулчихаад юу ч болоогүй, ердийн юм шиг, үүргээ л биелүүлсэн гээд хэнэггүйхэн зогсдог хэрнээ ганц энэ харилцаа гэдэг дээр алддаг гэм буйг ч ч эрхмүүд дурьджээ.
Энх цагийн эр зоригтнууд та нараараа ард түмэн эгнэгт бахархаж байх болтугай. Энэхүү мэргэд ухаантнуудын эрдэнийн талст шиг үгсүүд хүйтэн зэвсгийн өмнө ЦАГДАА танд эр зориг, хатан тэвчээр, их ур ухаан хайрлах болтугай. Энэ номыг төрийн цагдаа та бүхэн гараас гар дамжуулан уншиж, нэгийг бодож, хоёрыг эргэцүүлэх болтугай.
Цагдаа хийморь золбоотой бол төр хийморь золбоотой. Цагдаа ухаалаг соёлтой бол төр бас ухаалаг энэрэнгүй. Цагдаа ард олныхоо төлөө ган хэрэм мэт зогсдог бол төр бас тийм л юмаа.
Гай хэлж ирдэггүй, хийсэж ирдэг. Цагдаад өвлийн аймшигт цасан шуурга, зуны халуун, үер усны гамшиг, гал түймэр, байгалийн хилэгнэл, осолд эндэгдэл, санаанд оршгүй зэрлэг балмад хэрэг юу эс тохиолддог билээ. Тэр бүхний өмнө сөхрөх эрхгүй улс хүмүүс бол цагдаа нар. Алтан соёмбот төрийнхөө тугийн өмнө, чин зоригт өвгөд дээдсийнхээ өнөөг хүртэл явж ирсэн уламжлалт уханнт ард түмнийхээ өмнө өргөсөн тангарагтаа үнэнч хөвгүүдийн тухай энэ ном ширээний ном нь болох болтугай.