Өглөө.мн Шинэ өглөө, Шинэ мэдээлэл
Монгол Ардын намын Хяналтын Ерөнхий хорооны дэргэдэх Ёс зүйн хорооны санаачилгаар “Өнөөгийн Монголын Нийгмийн улс төрийн хариуцлага, ёс зүйн зангилаа” сэдэвтэй эрдэм шинжилгээний бага хурал өчигдөр боллоо. Уг хурлыг Стратеги Академи, Удирдлагын Академи, ШУА-ийн Философийн хүрээлэн хамтран зохион байгуулсан юм.
Эрдэм шинжилгээний хуралд оролцож байгаа эрдэмтэн судлаачдад хандаж Монгол Ардын Намын дарга, Монгол Улсын Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүхээс ирүүлсэн мэндчилгээндээ: Монгол улсад нүүрлээд байсан эдийн засгийн хүндрэл бэрхшээлтэй шат дараалан тэмцэж эхнээсээ тодорхой амжилтад хүрч олон улсын тавцанд унаад байсан манай орны нэр хүнд эргэн сэргэж байгааг дурдаад өнөөгийн Монголын нийгэмд хамгийн их тулгамдаж байгаа асуудал бол хариуцлага, ёс зүй болсныг онцолсон юм.
“Өнөөгийн Монголын Нийгмийн улс төрийн хариуцлага, ёс зүйн зангилаа” сэдэвтэй эрдэм шинжилгээний бага хуралд “Хувь хүний ёс зүйн хариуцлага” сэдвийн хүрээнд ШУА-ийн Философийн хүрээлэнгийн эрдэм шинжилгээний ажилтан, доктор, профессор Б.Даш-Ёндон, “Монголчуудын ёс суртахуун” үндэсний хөтөлбөрийн шинжлэх ухааны үндэслэгээний талаар МУИС-ийн эмерит профессор, академич С.Нарангэрэл, “Шударга ёсыг төлөвшүүлэхэд хэвлэл мэдээллийн хэрэгслийн гүйцэтгэх үүрэг, ач холбогдол”-ын талаар МАН-ын Ёс зүйн хорооны нарийн бичгийн дарга, доктор, профессор Д.Батмөнх, “Төрийн албан хаагчийн баримтлах хууль дээдлэх зарчим, түүний ёс зүйн төлөвшилд нөлөөлөх нь” сэдвийн хүрээнд Удирдлагын Академийн багш, доктор, дэд профессор А.Алтанзул, “Ёс зүйн зохицуулалтад тавих хяналтыг боловсронгуй болгох арга зам”-ын талаар МАН-ын ХЕХ-ны дэд дарга, Ёс зүйн хорооны дарга, профессор Т.Баасанцогт, “Ёс зүйн хэм хэмжээ ба олон нийтийн санаа бодол” талаар ШУА-ын Философийн хүрээлэнгийн захирал, доктор, профессор Б.Пүрэвсүрэн, “Улс төрийн соёлд намын гишүүдийн гүйцэтгэх үүрэг”-ийн талаар Стратеги Академийн захирал Г.Наранбаяр, “Ес зүйн хариуцлагын асуудалд улс төрийн намын санхүүжилт холбогдох нь” сэдвээр МАН-ын Ерөнхий нарийн бичгийн даргын зөвлөх, доктор, дэд профессор Ц.Мөнхцэцэг, “Өнөөгийн Монголын нийгмийн ёс суртахууны төлөв байдал, түүнийг сайжруулах арга замын асуудалд”-ыг МУИС-ын багш, доктор, профессор Р.Дарьхүү, доктор М.Золзаяа нар илтгэл тавьж хэлэлцүүллээ.
МУИС–ийн эмерит профессор, академич С.Нарангэрэл
Монголчууд дэлхийд гайхагдсан өндөр ёс суртахууны уламжлалтай байсан нь алдуурсаар өнөөдөр манай дэлхийн хамгийн ёс суртахуунгүй ард түмнээр ад үзэгдэх болов. Монголчууд ёс суртахуунаа сэргээхэд үндэсний хэмжээнд, төрийн бодлогын түвшинд, монгол хүн бүрийн өдөр тутмын амьдралд онцгой анхаарах цаг үетэй тулгарав. Хэрэв энэ асуудлыг үл тоомсорлож, зөвхөн мөнгө, эдийн засаг бүхнийг шийдвэрлэнэ гэж үзвэл Монгол улсын оршин тогтнохуйд шууд нөлөөлөх аюул заналхийлэл учирч байна. Ёс суртахууныг монголчуудын өдөр тутмын амьдралд, нийгмийн бүх хүрээнд тэргүүн зэрэгт тавьсан нөхцөлд л сая Монгол улсын оршин тогтнохуй баттай болно.
Удирдлагын Академийн багш, доктор, дэд профессор А.Алтанзул
Хууль дээдлэх зарчмын агуулгад нийцэхгүй бол уг зарчмаа бариад шийдэх эрхийг шийдвэр гаргагчид олгох ёстой. Тэгвэл тэрхүү хуулийн хийдэл, зөрчлийг засч, цаашид гарах үр дагавраас сэргийлэх боломжтой. Иймд тухайн шийдвэрийг шүүхээс зөвтгөж цагаатгадаг тогтолцоо бас шаардлагатай. Шүүгч шийдвэрээ мөн хууль дээдлэх зарчмыг баримтлан маргааныг шийдвэрлэнэ. Шүүхээс тухайн шийдвэрийг цагаатгасан шийдвэрт үндэслэж хууль тогтоомжид нэмэлт өөрчлөлт орох зэргээр төрийн эрх мэдлийг хэрэгжүүлж буй гурван байгууллагын эргэх холбоо бүхий тогтолцоо хэрэгтэй байна.
МАН–ын Ёс зүйн хорооны нарийн бичгийн дарга, доктор, профессор Д.Батмөнх
Монгол улсад шаардлагатай ёс зүйн кодекс, дүрэм журмыг хангалттай боловсруулж гаргасан хэдий ч ёс зүйн хариуцлагын тогтолцоо төдийлөн батжиж чадаагүй, ёс зүйн зарчмыг гажуудуулж зөрчихөөс эмээдэггүй зуршил албан тушаалтны дунд байсаар байна. Өөрөөр хэлбэл ёс зүйн хэм хэмжээг хүндэтгэн сахиж, хэрэгжүүлэх соёл ихээхэн үгүйлэгдэж байна. Эдгээр нь албаны ёс зүйн хэм хэмжээний өнөөгийн байдлыг харуулаад зогсохгүй, түүний хяналтыг улам төгөлдөржүүлэх шаардлагатайг сануулж байна.
Стратеги Академийн захирал Г.Наранбаяр
Улс төрийн соёлын онцлог нь тухайн улс төрийн бодлого ямар байхаас үл хамааран тухайн үзэл баримтлалыг нийтээр хүлээн зөвшөөрөх үү эс зөвшөөрөх үү гэдэгт оршдог.
Аливаа үндэстний хувьд түүний соёл нь ирээдүйд нэвтрэх шидэт түлхүүр болж өгдөг. Айлаас эрэхээр авдраа уудал гэж үг бий. Шинэ зуунд хэрхэн хөл тавьж яаж амьдрах вэ гэсэн асуултынхаа хариуг өөрийн соёлын орон зайгаас хайх хэрэгтэй.
МАН–ын Ерөнхий нарийн бичгийн даргын зөвлөх, доктор, дэд профессор Ц.Мөнхцэцэг
Монгол улс нь парламентын засаглалтай улсын хувьд хувь хүний хүчин зүйл, улс төрийн лидерийн хүч нөлөө голлох үүрэгтэй ерөнхийлөгчийн засаглал бүхий улсуудаас ихээхэн ялгаатай билээ. Тийм учраас улс төрийн үйл явцад намууд онцгой үүрэг гүйцэтгэдэг, намуудыг төрөөс шууд ба шууд бусаар хөхүүлэн дэмждэг парламентын систем бүхий Европ маягийн намын тогтолцоо болон санхүүжилтийн механизмыг Монгол улсад нутагшуулах нь тохиромжтой.
Эрх баригч нэг намын дарангуйлагч дэглэмээс ардчилсан улс төрийн тогтолцоонд шилжээд удаагүй, намын тогтолцоо сайн бэхжээгүй байгаа учраас улс төрийн намын санхүүжилтийн талаарх бодлого нь намын тогтолцоогоо дэмжих тал дээр түлхүү анхаарах нь зүйтэй болов уу.
ШУА–ын Философийн хүрээлэнгийн захирал, доктор, профессор Б.Пүрэвсүрэн
Бодит байдал дээр зохисгүй бүхэн ёс суртахуунгүй байдлаас эхэлж байна. Зохисгүй бүхэн ёс суртахууны доройтлоос үүдэн бодитой болсон нийгэмд бид амьдарч байна.
МУИС–ын багш, доктор, профессор Р.Дарьхүү
Монголын нийгмийн ёс суртахууны асуудлыг тусгайлан судалсан дорвитой суурь судалгаа хийгдээгүй байна. Иймд хүмүүнлэг ардчилсан иргэний нийгмийн ёс суртахуун болон монгол хүний ёс суртахууны төлөвшлийг сайжруулах арга замыг боловсруулах суурь судалгааны төслийг философи, социологи, сэтгэл зүйн салбарын мэргэжлийн тэргүүлэх эрдэмтэн судлаачид хамтран хэрэгжүүлэх шаардлагатай. Одоо ёс зүйн чиглэлээр хэрэгжүүлж буй зарим төсөлд мэргэшсэн судлаачдын оролцоо хангалтгүй байгаад илтгэгчдийн зүгээс шүүмжлэлтэй хандаж байна.
